Ο μοναδικός παρακλητικός Κανόνας στο Άγιο Πνεύμα

Στην εκκλησιαστική υμνογραφία ο μοναδικός παρακλητικός Κανόνας στο Άγιο Πνεύμα είναι αυτός που συνέθεσε ο Άγιος Μάξιμος ο Γραικός. Αρχικά κατά την πρώτη φυλάκισή του στην Μονή Βολοκολάμσκ, κάτω από πολύ αυστηρές συνθήκες γράφοντας το κείμενο με κάρβουνο στον τοίχο του κελιού του στην ελληνική γλώσσα. Σύμφωνα με τον μακαριστό ερευνητή/μελετητή του αγ. Μαξίμου του Γραικο . Κων. Τσιλιγιάννη, ο Κανόνας στην Ρωσική γλώσσα και πιο συγκεκριμένα στην Ρωσο-Σλαβωνική, γράφτηκε μεταξύ των ετών 1525 – 1531 

 Όμως, όπως ίδιος μελετητής σημειώνει, «ουδείς δύναται να αμφισβητήσει το ενδεχόμενο, ότι ο αγ. Μάξιμος πριν παραδώσει στους πατέρες της Λαύρας του αγ. Σεργίου τον Παρακλητικό Κανόνα προς το Άγιο Πνεύμα στην Ρωσική γλώσσα, δεν τον είχε προηγουμένως συνθέσει στην Ελληνική, κατά παγίαν συνήθειά του».

Και σε άλλη σχετική εργασία του ο ίδιος μελετητής γράφει: «Τελικά, όταν πλέον κατείχε καλώς την Ρωσοσλαβωνική γλώσσα, το 1552 (μετά την αποφυλάκισή του), εις το Ζαγκόρσκ, κατόρθωσε να συνθέσει τον Κανόνα στην Ρωσοσλαβωνική γλώσσα».

Εξ’ αιτίας αυτού του γεγονότος, ευγνώμονες οι Ρώσοι μοναχοί, όταν ο αγ. Μάξιμος κοιμήθηκε το 1556, τον ενταφίασαν τιμητικά στον βορεινό τοίχο του περίτεχνου Ναού του Αγίου Πνεύματος, στην Λαύρα της Αγίας Τριάδος - αγ. Σεργίου, στο Σεργκίεβ Ποσάντ της Μόσχας.

Ολόκληρος ο Κανόνας δημοσιεύθηκε από την Λαύρα Αγίας Τριάδος - αγ. Σεργίου το 1908, στο τέλος ενός βιβλίου (στις σελίδες 109 – 123) για τον Βίο του αγ. Μαξίμου του Γραικού, με τον τίτλο «MAΚCHMA ΓΡEKA».