Τὸ "ἁμάρτημα" τοῦ πατρός μου...

Τρεῖς μέρες κράτησαν οἱ Τούρκοι κρεμασμένο
τὸ σῶμα τοῦ Πατριάρχη
κι ὕστερα τὸ βύθισαν στὸ Βόσπορο
γιὰ νὰ χαθεῖ γιὰ πάντα.

Γιὰ περισσότερο ἀπὸ τρεῖς δεκαετίες,
οἱ διανοούμενοι τοῦ ἱστορικοῦ ἀναθεωρητισμοῦ,
μὲ τὸ μένος τῶν δημίων,
κάνουν τὸ λόγο τους θηλιά,
καταγγέλοντας τὸν Γρηγόριο τὸν Ε΄
ὡς ἀφοριστή.

Διαβάλλουν τὰ γεγονότα,
ἀποσιωποῦν τὶς μαρτυρίες,
ἀποκρύπτουν τὶς ἐπίσημες πηγές,
γιατὶ ὅλα μαρτυροῦν πὼς
ὁ ἀπαγχωνισμὸς τοῦ Ρωμιοῦ Πατριάρχη
δὲν ἀποτέλεσε ἀπλὰ
ἕνα ἀντίποινο τῶν Τούρκων
γιὰ τὴν ἐπανάσταση
ποὺ ξέσπασε στὸν Μοριά,
ἀλλὰ ἐκτέλεση μιὰς ποινῆς
γιὰ τὸ ἐγκλημα
τῆς ἐσχάτης προδοσίας τῆς Πύλης.
Ὁ ἴδιος ὁ Σουλτάνος θεώρησε
πὼς ὁ Γρηγόριος ὁ Ε΄
τὸν ξεγέλασε μὲ τὸν ἀφορισμό του·
καὶ βέβαιος πλὲον ἦταν
πὼς τῆς ἐξεγέρσεως στάθηκε
ὑποκινητῆς καὶ πρωτεργάτης,
γι’ αὐτὸ τὸν καταδίκασε σὲ θάνατο.

Ὅμως, γιατὶ τὸσο μένος
μεταξὺ τῶν σύγχρονων ἱστορικῶν;
Ποιό τελικὰ ἦταν
τὸ ἁμάρτημα τοῦ Πατριάρχου;

Τὸ μόνο ἀληθινὰ ἀσυγχώρητο
ἀπὸ τοὺς ἱστορικοὺς ἀναθεωρητές
εἶναι πὼς ὁ Γρηγόριος ὁ Ε΄
ἀντιμετώπισε κριτικὰ
τὸ πνεύμα τοῦ διαφωτισμοῦ.

Τὸ πνεῦμα δηλαδὴ αὐτὸ
ποὺ κυοφόρησε
τὸν σημερινὸ μετανεωτερικὸ ἄνθρωπο,
ἐκεῖνον ποὺ «προοδεύει»
φιμώνοντας τὴ συνείδησή του·
ἐκεῖνον ποὺ δὲ νοιάζεται
ἄν τὰ ἔργα του εἶναι γιὰ τὸ καλὸ ἢ τὸ κακό·
ἐκεῖνον ποὺ αὐτὸ ποὺ βάζει στὸ μυαλό του
θὰ τὸ πράξει κι ἄς καεῖ ὁ κόσμος·
ἐκεῖνον ποὺ ἐκστασιάζεται
ἐπειδὴ παράγει σὲ ἐργαστήρια
τεχνολογήματα πολλὰ
(ἔξυπνες οἰκιακὲς συσκευές,
ἔξυπνα κινητά, ἔξυπνους ὑπολογιστές,
ἔξυπνα ὑβρίδια, ἔξυπνα ὅπλα,
ἔξυπνους ἰούς, ἔξυπνα φάρμακα),
χωρὶς καρφάκι νὰ τοῦ καίγεται,
γιὰ τὸ ἄν ὅλα αὐτὰ ὀμορφαίνουν
ἢ σκοτίζουν τὴν πλάση·
γιὰ τὸ ἂν ἡ ἀνθρωπότητα προοδεύει ἀληθινὰ
ἢ βυθίζεται στὴν πιὸ ἀνελέητη βαρβαρότητα,
στὸν πιὸ βαθὺ ὁλοκληρωτισμό
ποὺ ἔχει ποτὲ γνωρίσει ἀπὸ καταβολῆς κόσμου.

Τελικά, αὐτὸ ποὺ δὲν μποροῦν νὰ συγχωρέσουν,
οἱ ἐπίγονοι τῶν διαφωτιστῶν
στὸν μαρτυρικὸ Πατριάρχη
εἶναι ὅτι τόλμησε νὰ μᾶς ὑποψιάσει
γιὰ τὸ ποὺ θὰ ὁδηγηθεῖ ὁ κόσμος τοῦτος
ὑπακούοντας ἄκριτα
στὰ κελεύσματα τῶν φώτων τῆς Ἑσπερίας.

π. Μιλτιάδης Ζέρβας