Η
πραγματική, ουσιαστική και αιώνια τιμή στους αγίους αποδίδεται από το
Θεό, ο Οποίος, όταν το κρίνει ωφέλιμο για μας, αποκαλύπτει την αγιότητά
τους και με θαύματα. Σε ό,τι αφορά όμως στην τιμή των αγίων από τους
ανθρώπους, είναι γνωστό ότι στην Ορθόδοξη Εκκλησία τους αγίους τους
αναγνωρίζει και τους τιμά πρώτιστα ο λαός. Με τον καιρό η θεσμική
Εκκλησία (η ιερά σύνοδος), αποδεχόμενη την τιμή που αποδίδει σ’ έναν
άγιο ο λαός, έρχεται να ανακηρύξει την αγιότητά του.
Πάντα
οι χριστιανοί τιμούσαν αυθόρμητα ως αγίους, χωρίς να περιμένουν επίσημη
εκκλησιαστική έγκριση, τους μεγάλους πνευματικούς αγωνιστές, που με τη
ζωή τους φανέρωναν την ενότητά τους με το Θεό. Στους βίους των αγίων,
π.χ. του αγίου Συμεών του Στυλίτη, μα και όλων των μεγάλων και
σημειοφόρων ασκητών, βλέπουμε πως ο λαός τους αναγνώριζε ως αγίους και
προσέτρεχε σ’ αυτούς ενώ ακόμη ζούσαν.
Ιδιαίτερα
τους νεομάρτυρες, από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, οι χριστιανοί τους
τιμούσαν ως αγίους από την ίδια κιόλας μέρα του μαρτυρίου τους· μάζευαν
το αίμα τους με μαντήλια και διακινδύνευαν τη ζωή τους για να πάρουν τα
εκτεθειμένα σώματά τους και να τα θάψουν με τιμές. Ταχύτατα
φιλοτεχνούνταν εικόνες τους, γράφονταν ακολουθίες προς τιμήν τους και
γιορταζόταν η μνήμη τους. Παραδείγματα ο άγιος Γεώργιος Ιωαννίνων († 17
Ιανουαρίου 1838), που αγιογραφήθηκε 13 μέρες μετά το μαρτύριό του, και
οι άγιοι Τέσσερις Μάρτυρες του Ρεθύμνου († 28 Οκτωβρίου 1824), που η
μνήμη τους γιορτάστηκε ήδη την πρώτη επέτειο του μαρτυρίου τους (1825).
Δεν
πρόκειται για νεοτερισμό. Από τα αρχαία χρόνια οι χριστιανοί
αναγνώριζαν αμέσως τους μάρτυρες ως αγίους, διακινδύνευαν για την ταφή
τους και πάνω στους τάφους τους τελούσαν τη θεία λειτουργία (οι πρώτες
αγίες τράπεζες).
Παρόμοια
ισχύουν και για τους μεγάλους αγίους Γεροντάδες της εποχής μας, για
τους οποίους γράφτηκαν υμνογραφικά έργα και αγιογραφήθηκαν εικόνες πριν η
θεσμική Εκκλησία αποφανθεί επίσημα για την αγιότητά τους.
Εδώ
θα ήθελα να παραθέσω τα λόγια του π. Εφραίμ του Βατοπαιδίου (για τον
οποίο έχω θετική γνώμη, αλλά ούτως ή άλλως σημασία έχει το περιεχόμενο
των λόγων), που είχε πει για τον αγιασμένο «παππού Παναγή του Ιλαμιού»
από τη Λύση της Κύπρου: «Δεν μπορεί κανείς να εμποδίσει τα μέλη της
εκκλησίας αυθόρμητα να προσεύχονται σ’ αυτόν. Δεν δίνει κανείς γραμμή.
Ξέρετε, “φτιάξτε εικόνα”. Σαν εμείς, θυμάμαι, για τον Νικόλαο Πλανά.
Μόλις διάβασα τον βίο του, μου δημιουργήθηκε μια αγάπη γι’ αυτόν τον
άνθρωπο και παραγγείλαμε εικόνα με το φωτοστέφανο, προτού ανακηρυχθεί
επίσημα άγιος. Και την είχαμε. Και είχαμε την αίσθηση μέσα μας ότι
κάποτε θα ανακηρυχθεί άγιος. Θέλω να πω μ’ αυτό ότι δεν μπορείς να
εμποδίσεις τα μέλη της εκκλησίας που βιώνουν αυθόρμητα να κάνουν και μια
εικόνα για τον γέρο-Παναή. Πήγε ο π. Νήφων στον Οικουμενικό Πατριάρχη
και του έδειξε μερικές τοιχογραφίες που υπάρχουν σε ένα παρεκκλήσιο.
Είναι ο Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής, ο Γέρο-Πορφύριος, ο Γέρο-Παΐσιος, ο
Γέρων Φιλόθεος Ζερβάκος, ο Γέρο-Ιάκωβος, ο Γέρων Σωφρόνιος. Του λέγει ο
Πατριάρχης: «Πολύ προτρέχεις». «Παναγιώτατε, του λέγει, το βίωμα της
εκκλησίας είναι πρώτα και η Εκκλησία βλέποντας το βίωμα έρχεται και
επισήμως αναγράφει στο αγιολόγιο της».
η συνέχεια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου