National Interest: Η σύγκρουση με την Τουρκία γίνεται αναπόφευκτη

Ουσιαστικά, η Τουρκία έχει γίνει όπως το Ιράκ των αρχών του 1990: ο Ερντογάν, όπως ο Σαντάμ, βλέπει την οικονομία του να καταρρέει και αναγνωρίζει πως δεν θα μπορεί να ρίξει το φταίξιμο σε κάποιον άλλον εκτός από τον εαυτό του και τις επιλογές του. Αυτό σημαίνει πως «ψήνονται» προβλήματα.

 

Του Michael Rubin για το National Interest
Μετάφραση: CosmoStatus

Τον προηγούμενο μήνα, ο Μάικ Πομπέο έγινε ο πρώτος Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών που επισκέφτηκε την Ελλάδα δύο φορές σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ενώ τα αρχικά του σχόλια αναφέρονταν σε αποκλιμάκωση, η πραγματικότητα είναι πως μόνο μία πλευρά ευθύνεται για την ένταση: τους προηγούμενους μήνες, η Τουρκία δεν καταπάτησε μόνο την διεθνώς αναγνωρισμένη Κυπριακή ΑΟΖ και τα Ελληνικά θαλάσσια ύδατα, αλλά τις τελευταίες ημέρες, καταπάτησε και την ΑΟΖ του Ισραήλ.

Μπορεί οι αναλυτές να βλέπουν ότι ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, υποχωρεί υπό την διπλωματική πίεση και την στρατιωτική κινητοποίηση, μια αναδρομή στον τρόπο που συμπεριφέρεται ο Ερντογάν δείχνει ότι είναι αποφασισμένος να επιτεθεί για λόγους ιδεολογικούς και λαϊκιστικούς και θα συνεχίσει να το κάνει μέχρι να αποφασίσει το πότε και το που μπορεί να του επιφέρει τα μεγαλύτερα κέρδη μια μικρή στρατιωτική σύγκρουση.

Ένα πιθανό σημείο ανάφλεξης που πρέπει να προσεχθεί είναι η Αμμόχωστος. Μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου, η Αμμόχωστος και ιδιαίτερα το νότιο προάστιό της τα Βαρώσια, έγιναν σημαντική τουριστική περιοχή που προσέλκυσε Ευρωπαίους και Δυτικούς διάσημους στις παρθένες ακτές τους και τα θέρετρά τους. Αυτό όμως έληξε το 1974 όταν η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο. Αρχικά βομβάρδισε την πόλη, αναγκάζοντας τους κατοίκους της να φύγουν και μετά την κατέλαβε. Οι κάτοικοι της Αμμοχώστου πίστευαν πως θα επιστρέψουν μετά την κατάπαυση του πυρός, αλλά αυτό δεν έγινε ποτέ. Τα Βαρώσια έγιναν μια πόλη φάντασμα, με τα οικήματα που αξίζουν εκατομμύρια δολάρια να μένουν άδεια και τους πρώην ιδιοκτήτες τους να παραμένουν μονίμως εκτοπισμένοι.

Πολλές γενιές διπλωματών ανέμεναν πως η επιστροφή της Αμμοχώστου και των κατοίκων της, θα αποτελούσε κλειδί στις διαπραγματεύσεις για την ειρήνευση στην Κύπρο. Το ότι η Τουρκία εγκατέλειψε τα Βαρώσια, έδωσε στους Κύπριους, την Δυτική Ευρώπη και τους διπλωμάτες του ΟΗΕ, την ελπίδα ότι η Άγκυρα ενδιαφερόταν για την λύση του Κυπριακού. Όμως τώρα, ο Ερντογάν δείχνει ότι η Τουρκία θα δράσει μονομερώς, και θα εποικίσει και θα αναπτύξει τα Βαρώσια.

Ο Ερντογάν δεν θέλει να σηματοδοτήσει μόνο την σκληρότητά του μετά την οπισθοχώρηση στην διένεξη για τις θαλάσσιες ζώνες με την Ελλάδα, αλλά μαζί με τους κύριους υποστηρικτές του θέλουν να κερδίσουν δισεκατομμύρια δολάρια χρησιμοποιώντας κρατικά κονδύλια και πόρους από τις λεηλασίες που πραγματοποιεί η Τουρκία, ανοικοδομώντας νέα οικήματα και ξενοδοχεία στη θέση των παλαιών που στέκονται εκεί εδώ και 50 χρόνια. Δείτε το ως την Τουρκική έκδοση της Κινεζικής στρατηγικής της σαλαμοποίησης. Ο Ερντογάν υποστηρίζει εδώ και καιρό ότι οι συνθήκες που ορίζουν τα σύνορα της Τουρκίας θα πρέπει να αναθεωρηθούν. Η εποίκηση των Βαρωσίων θα του επιτρέψει να θέσει σε εφαρμογή τη ρητορική του.

Όμως το πρόβλημα δεν βρίσκεται μόνο στην Κύπρο ή την Ανατολική Μεσόγειο. Η Τουρκία έχει στρατό στην Συρία, το Ιράκ και έχει παρεμβεί στην Λιβύη και το Αζερμπαϊτζάν. Το νέο modus operandi για την Τουρκία είναι η χρήση Σύριων μισθοφόρων, πολλοί εκ των οποίων είναι πρώην μαχητές του Ισλαμικού Κράτους ή παρακλαδιών της Αλ Κάιντα. Η Τουρκία χρησιμοποιεί τους Σύριους μισθοφόρους με τον τρόπο που το Ιράν χρησιμοποιεί την Λιβανέζικη Χεζμπολά ή τους Αφγανούς και Πακιστανούς παραστρατιωτικούς. Το γεγονός πως η Τουρκία εισάγει τους Σύριους μισθοφόρους της σε διάφορες συγκρούσεις, σηματοδοτεί την επιθυμία της Τουρκίας για ταυτόχρονη εμπλοκή της σε ξένες χώρες και τις προσπάθειές της να διατηρήσει την εύλογη ευθύνη.

Πέρα από τη στρατιωτική της στάση, η Τουρκία έχει γίνει πιο επιθετική στους αντιφρονούντες στο εξωτερικό. Μέσα στο έτος, ένας Τούρκος μυστικός πράκτορας εισήλθε σε ένα Αυστριακό Αστυνομικό τμήμα και ισχυρίστηκε πως οι Τουρκικές Μυστικές Υπηρεσίες τον διέταξαν να δολοφονήσει έναν πρώην Αυστριακό βουλευτή Κουρδικής καταγωγής.

Στις 25 Σεπτεμβρίου, τρεις άγνωστοι στη Στοκχόλμη, επιτέθηκαν στον δημοσιογράφο Αμπντουλά Μποζκούρτ, ίσως τον πιο διακεκριμένο Τούρκο δημοσιογράφο που έχει εργαστεί στην εφημερίδα Zaman, τη ναυαρχίδα του Φετουλά Γκιουλέν, πριν ο Ερντογάν αρχίσει την βίαιη καταστολή του κινήματός του.

Το ότι η Τουρκία είναι ο ηθικός αυτουργός των επιθέσεων σε αντιφρονούντες και την αντιπολίτευση, συμπεριλαμβανομένων επιθέσεων στην Ουάσιγκτον, δολοφονίες Ευρωπαίων πολιτικών και επιθέσεις σε δημοσιογράφους όπως ο Μποζκούρτ, δείχνει πως ο Ερντογάν επιταχύνει την επιθετικότητά του σε άλλο επίπεδο.

Η αντίδραση των ΗΠΑ και της Ευρώπης είναι περιορισμένη, με αποτέλεσμα να ενθαρρύνεται η επιθετικότητα του Ερντογάν. Όπως ο Βλαντιμίρ Πούτιν στη Ρωσία και Σι Τζινπίνγκ στην Κίνα, πιστεύει πως η Δύση είναι αδύναμη και ξεφεύγει τονίζοντάς το. Μπορεί να μην διαθέτει ούτε στο ελάχιστο την ισχύ των πολιτικών συναδέλφων του, αλλά έχει δίκιο όταν ανιχνεύει τις αδυναμίες των Ευρωπαίων και των Αμερικανών.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη και κατ’ επέκταση οι ΗΠΑ, είναι η Γερμανία. Η Άνγκελα Μέρκελ δεν θέλει να επιβληθούν σοβαρές κυρώσεις στην Τουρκία, επειδή η Γερμανία φοβάται τρία πράγματα. Οι διπλωμάτες, κατ’ ιδίαν, ισχυρίζονται πως ο μεγαλύτερος φόβος της Μέρκελ είναι μήπως η Τουρκία χρησιμοποιήσει τους μετανάστες ως κάλυψη για να ξεσπάσουν βίαιες ταραχές στην Γερμανία ή μήπως ο Ερντογάν υποκινήσει τους Τούρκους της Γερμανίας, που είναι πολλοί.

Αυτή η άποψη κυριαρχεί και σε αρκετούς στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ που προσπαθούν να υποβιβάσουν τις προσπάθειες να λογοδοτήσει η Τουρκία για τις πράξεις της. Αντί να επιβληθούν μονομερώς κυρώσεις σε Τούρκους αξιωματούχους και εταιρείες που παραβιάζουν τα ύδατα της Κύπρου ή της Ελλάδας, οι μεσαίου μεγέθους Αμερικανοί διπλωμάτες υποστηρίζουν πως θέλουν να επιβληθούν κυρώσεις σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, γνωρίζοντας όμως πως η Γερμανία θα μπλοκάρει την επιβολή τους.

Επομένως, ο Πομπέο, μπορεί να μιλάει από τον έβδομο όροφο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για ισχυρό παιχνίδι σχετικά με την περιφερειακή επιθετικότητα της Τουρκίας, αλλά, στην πράξη, το Γραφείο Ευρωπαϊκών και Ευρασιατικών Υποθέσεων επιβραδύνει το οποιοδήποτε κόστος για την Τουρκία, σε σημείο που ο Ερντογάν πιστεύει ότι θα δεν αντιμετωπίζει κανένα πρόβλημα για τις επιθέσεις του.

Σημείωση CosmoStatus: Κοινώς, ο Ερντογάν πιστεύει πως ούτε η Ευρώπη, αλλά ούτε και οι ΗΠΑ θα του κάνουν τίποτα, επειδή είτε τον έχουν ανάγκη, είτε τον φοβούνται. Έτσι, αποθρασύνεται.

Η Ανατολική Μεσόγειος είναι πυριτιδαποθήκη. Οι πόλεμοι σπάνια προκαλούνται από την επιθυμία για ενεργειακές πηγές. Κυρίως ευθύνεται η υπέρμετρη αυτοπεποίθηση. Η Τουρκία εντέλει έχει γίνει σαν το Ιράκ των αρχών του 1990: Ο Ερντογάν, όπως ο Σαντάμ, βλέπει την οικονομία του να καταρρέει και αναγνωρίζει πως δεν θα μπορέσει να ρίξει το φταίξιμο σε κάποιον άλλον, εκτός από τον εαυτό του για τις επιλογές του και την κακοδιαχείρισή του. Όπως ο Σαντάμ, βλέπει τις γειτονικές χώρες να κατέχουν σημαντικό πλούτο και πιστεύει πως η διεθνής κοινότητα αποτελείται από χάρτινες τίγρεις.

Το 1990 ο Σαντάμ είχε την Αμερικανίδα Πρέσβειρα April Glaspie να παίρνει το μέρος του και να κάνει τα στραβά μάτια στις φιλοδοξίες του. Το 2020 ο Ερντογάν έχει τον εξίσου αξιόπιστο απεσταλμένο James Jeffrey.

Η πρόσφατη κλιμάκωση της έντασης στην περιοχή από την Τουρκία, δείχνει πως οι φιλοδοξίες του Ερντογάν είναι εκτός ελέγχου. Η Ερώτηση για την Ουάσιγκτον, το Βερολίνο και τις Βρυξέλες είναι, εάν οι ΗΠΑ και η ΕΕ είναι πρόθυμες να σηκώσουν το ανάστημά τους και να τερματίσουν αυτές τις φιλοδοξίες, πριν ο Ερντογάν πατήσει τη σκανδάλη ή εάν αντίθετα περιμένουν μέχρι να εμφανιστεί μια λύση με μεγάλο κόστος για την Τουρκία και την Ανατολική Μεσόγειο.

πηγή