Για να ξέρουμε τι ζητάει το Πακιστάν στην Κύπρο και το Αιγαίο

Το ιστορικό των σχέσεων Τουρκίας-Πακιστάν και ο στόχος της πρόσκλησης στις θάλασσές μας

Σάββας Καλεντερίδης
Το τελευταίο διάστημα, εκτός της παράνομης μετανάστευσης, που είναι μακράν η σοβαρότερη απειλή όχι απλώς για την Ελλάδα αλλά για ολόκληρο τον ελληνισμό, δύο σχετικά νέα και σε πολλούς άγνωστα ζητήματα απασχολούν τους Έλληνες.
Το ένα είναι οι δηλώσεις του Αμερικανού Νίκολας Μπερνς, ο οποίος υπηρέτησε σε ανώτατα κλιμάκια του αμερικανικού ΥΠΕΞ αλλά και ως πρέσβης στην Αθήνα, όπου, σύμφωνα με Έλληνες διπλωμάτες, άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις, αφού αφενός υπηρέτησε την πατρίδα του, αφετέρου σεβάστηκε τη χώρα που τον φιλοξένησε.
Ο Νίκολας Μπερνς, λοιπόν, απαντώντας σε ερώτηση του δημοσιογράφου Αθανάσιου Έλλις «εάν η Ελλάδα μπορεί να βασιστεί στις ΗΠΑ σε μια κρίσιμη στιγμή αντιπαράθεσης με την Τουρκία», απάντησε:

«Λυπάμαι που το λέω, αλλά αν η Ελλάδα χρειαστεί τη στήριξη των ΗΠΑ σε θερμό επεισόδιο με την Τουρκία, δεν νομίζω ότι θα την έχει από τον πρόεδρο Τραμπ».

Το δεύτερο θέμα είναι η παρουσία του πολεμικού ναυτικού και αεροπορίας στην Α. Μεσόγειο και το Αιγαίο, και η ξεκάθαρη δήλωση του πρωθυπουργού του Πακιστάν Ίμραν Χαν, ο οποίος είπε ότι «Η Τουρκία έχει στηρίξει τη θέση του Πακιστάν στο θέμα με το Κασμίρ, και το Πακιστάν υποστήριξε τη Τουρκία στο Κυπριακό πρόβλημα».

Όπως γίνεται αντιληπτό, τα δύο ζητήματα είναι αλληλένδετα. Γι’ αυτό θα κάνουμε μια αναδρομή στην «Επιχείρηση βαρβαρότητας» –και όχι ειρήνης– της Τουρκίας στην Κύπρο, και την κατάσταση που επικρατούσε διεθνώς για το θέμα την πρώτη ημέρα της απόβασης:

• Ο τότε πρωθυπουργός του Πακιστάν Ζουλφικάρ Αλί Μπούτο, στο μήνυμα που έστειλε στον Ετζεβίτ για την επιχείρηση έλεγε: «Το Πακιστάν στηρίζει ανεπιφύλακτα την επιχείρηση ειρήνης που ξεκίνησε η Τουρκία, για να σταματήσει την παραβίαση». Στο μήνυμα ανέφερε επίσης ότι ο λαός και η κυβέρνηση του Πακιστάν έτρεφε πάντα αδελφικά αισθήματα για τους Τούρκους, και ότι αυτή τη δύσκολη στιγμή όλοι οι Πακιστανοί βρίσκονται ανεπιφύλακτα στο πλευρό της Τουρκίας.¹
• Ο πρόεδρος της Συρίας Χαφέζ Άσαντ, με τη σειρά του, σε ανακοίνωση που έκανε για την επιχείρηση ανέφερε ότι στηρίζει τη στάση της τουρκικής κυβέρνησης και δείχνει κατανόηση στην επιχείρηση.²
• Το υπουργείο Εξωτερικών της Ολλανδίας ανακοίνωσε ότι δείχνει κατανόηση στην επιχείρηση.³
• Στη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών των χωρών μελών της Κοινής Αγοράς (πρόδρομος της ΕΟΚ-ΕΕ), ο υπουργός Εξωτερικών της Δυτικής Γερμανίας, Χανς-Ντίτριχ Γκένσερ, δήλωσε ότι υπεύθυνη για τα γεγονότα στην Κύπρο είναι η Ελλάδα.⁴
• Το ραδιόφωνο του Βερολίνου ανέφερε ότι «το σχέδιο απόβασης των Τούρκων είναι υπέροχο».
• Επίσης το Ραδιόφωνο της Μόσχας μετέδιδε ζωντανά τα εξής: «Οι Τούρκοι ήλθαν στην Κύπρο τις πρωινές ώρες. Η Τουρκία […] έκανε χρήση του πιο φυσικού της δικαιώματος, ως τελευταία λύση, και πραγματοποίησε απόβαση στο Νησί».
• Το Ραδιόφωνο των Τιράνων μετέδιδε ζωντανά ότι το κράτος και το έθνος της Αλβανίας, όπως όλα τα έθνη του κόσμου, υποστηρίζουν την Τουρκία στο θέμα της Κύπρου και αντιμετωπίζουν πολύ θετικά την επιχείρηση που ξεκίνησε, συμπληρώνοντας ότι η Αλβανία είναι στο πλευρό του αδελφού κράτους της Τουρκίας.

Τη δεύτερη μέρα των επιχειρήσεων οι αντιδράσεις ήταν οι εξής:

• Ο πρωθυπουργός του Πακιστάν Ζουλφικάρ Αλί Μπούτο δήλωσε: «Είμαι έτοιμος να πάω στον πόλεμο και να πολεμήσω ώμο με ώμο με τους Τούρκους στρατιώτες […] δεν θα μείνουμε με σταυρωμένα τα χέρια στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Τουρκία».
• Την ίδια μέρα ο επιτετραμμένος της Λιβύης στην πρεσβεία στην Άγκυρα, Σουλεϊμάν Ατάικα, που υποσχέθηκε την παροχή πετρελαίου στην Τουρκία, πήγε στο ΥΠΕΞ και έκανε κάποιες συνομιλίες.
• Μια ομάδα Πακιστανών που κατοικούσε στην Άγκυρα διοργάνωσε διαδήλωση για τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων, δηλώνοντας ότι στηρίζουν την επιχείρηση των Τούρκων αδελφών τους στην Κύπρο. Οι Πακιστανοί κρατούσαν στα χέρια τους πλακάτ με τα εξής συνθήματα που ήταν γραμμένα στα τουρκικά, τα ούρντου και τα αγγλικά: «Είμαστε στο πλευρό του τουρκικού έθνους», «Το αίμα μας για το τουρκικό έθνος», «Το Πακιστάν και η Τουρκία είναι αδέλφια», «Το πακιστανικό έθνος είναι δίπλα στο τουρκικό έθνος».⁵
• Εν τω μεταξύ ο ξένος Τύπος κάλυπτε εκτενώς την επιχείρηση. Η αγγλική The Sunday Times, σε άρθρο της με τίτλο «Μια επικίνδυνη αλλά δίκαιη επιχείρηση», έγραφε ότι «Η επιχείρηση που κάνει η Τουρκία στην Κύπρο είναι μια δίκαιη ενέργεια που πηγάζει από τα δικαιώματα που της δίνουν οι συμφωνίες και γίνεται για να διαφυλάξει τα εθνικά της συμφέροντα».⁶
• Η επίσης αγγλική The Observer έγραψε ότι τουρκική ενέργεια εναντίον του αιματηρού πραξικοπήματος που ανέτρεψε τον Μακάριο «είναι μια κατανοητή και αποδεκτή αντίδραση».
• Η Sunday Telegraph έγραφε ότι «όσο και αν μας λυπεί, η επιχείρηση θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με κατανόηση», ενώ η Sunday Mirror έγραφε ότι «Η Τουρκία έκανε χρήση του δικαιώματός της, για να εγκατασταθεί στην Κύπρο μια νόμιμη κυβέρνηση».⁷
• Η μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδα του Κουβέιτ Times σε κύριο άρθρο της έγραφε ότι η επιχείρηση της Τουρκίας δεν είναι επίθεση, και ότι η ενέργεια αυτή είναι απολύτως δίκαιη, αφού δεν είχαν μείνει άλλοι δρόμοι για να προστατευτούν τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων. Επιπλέον έγραφε ότι το Κουβέιτ και οι άλλες αραβικές χώρες δεν υποστηρίζουν την Τουρκία μόνο επειδή είναι μουσουλμανική χώρα, αλλά και γιατί το δίκαιο είναι με το μέρος της.⁸
• Η γαλλική Le Monde έγραφε ότι «Η επιδίωξη της Τουρκίας δεν είναι να πολεμήσει με την Ελλάδα, αλλά να φέρει στο νησί το δίκαιο και τη δικαιοσύνη».⁹
• Αμέσως μετά τη βύθιση του «Kocatepe», στις 21 Ιουλίου 1974, το Πακιστάν έστειλε ένα νοσοκομείο εκστρατείας στην Τουρκία, το ίδιο και το Ιράν, το οποίο έστειλε επιπλέον και ένα βαγόνι γεμάτο υγειονομικό υλικό.¹⁰
• Ο πρόεδρος του Επαναστατικού Συμβουλίου της Λιβύης, συνταγματάρχης Μουαμάρ Καντάφι, τηλεφώνησε στον επιτετραμμένο της Τουρκίας στην Τρίπολη και τον διαβεβαίωσε ότι είναι έτοιμος να στείλει στην Τουρκία ανταλλακτικά και κάθε άλλη βοήθεια.¹¹ Μετά από αυτό η Λιβύη όντως προμήθευσε με τα απαραίτητα ανταλλακτικά την Τουρκία.¹²

Αυτές ήταν ορισμένες από τις αντιδράσεις και τις αναφέραμε για τους εξής λόγους:

• Πρώτον, για να κατανοήσουμε πόσο σημαντικό είναι να έχεις με το μέρος σου τη διεθνή κοινή γνώμη, πράγμα που σημαίνει αξιόπιστη και αποτελεσματική εξωτερική πολιτική και διπλωματία.
• Δεύτερον, για να κατανοήσουμε την κατάσταση που βρίσκεται σήμερα η Τουρκία στην Αν. Μεσόγειο - Κύπρο, σε αντιδιαστολή με εκείνη του 1974, και να ερμηνεύσουμε την κίνησή της να φέρει το Πακιστάν στη γειτονιά μας.

Η Τουρκία στο θέμα της Κύπρου, και ειδικά στα ενεργειακά, έχει απέναντί της το διεθνές δίκαιο αλλά και το σύνολο της διεθνούς κοινότητας.

Έφερε λοιπόν το Πακιστάν στη γειτονιά μας ως αντίδραση στις τριμερείς της Ελλάδας και της Κύπρου με Ισραήλ και Αίγυπτο, και για να δείξει ότι έχει έναν ενεργό σύμμαχο στην περιοχή και έτσι να καταστήσει «διεθνές» θέμα στις παράνομες και παράλογες διεκδικήσεις της και στην ΑΟΖ της Κύπρου και στο Αιγαίο.

Πέραν του στρατηγικού, καλώ τους υποστηρικτές της πολιτικής των ανοικτών συνόρων να αναλογιστούν πόσο κακό έχουν κάνει στην πατρίδα, φέροντας στην Ελλάδα μόνιμους κατοίκους για τις επόμενες δεκαετίες εκείνους που υποστήριξαν αναφανδόν την εισβολή στην Κύπρο με συνθήματα όπως «Είμαστε στο πλευρό του τουρκικού έθνους», «Το αίμα μας για το τουρκικό έθνος», «Το Πακιστάν και η Τουρκία είναι αδέλφια», «Το πακιστανικό έθνος είναι δίπλα στο τουρκικό έθνος»…

Και μη μου πείτε ότι αυτά είναι παλιά, γιατί η δήλωση του πρωθυπουργού του Πακιστάν είναι προχθεσινή και έγινε την ώρα που τα πακιστανικά αεροπλάνα παραβίαζαν τον ελληνικό εναέριο χώρο και τα πακιστανικά πλοία υποστήριζαν τα τουρκικά, εις βάρος της Κύπρου.
 πηγή

1. Εφ. Milliyet, 21/7/1974, σ. 3. | 2. Εφ. Hürriyet, 21/7/1974, σ. 6. | 3. Εφ. Milliyet, 21/7/1974, σ. 3. | 4. Εφ. Hürriyet, 21/7/1974, σ. 6. 5. Εφ. Milliyet, 22/7/1974, σ. 3· εφ. Tercüman, 22/7/1974, σ. 7· εφ. Cumhuriyet, 22/7/1974, σ. 1· εφ. Hürriyet, 22/7/1974, σ. 6.
6. Εφ. Milliyet, 22/7/1974, σ. 5· εφ. Tercüman, 22/7/1974, σ. 2. | 7. Εφ. Milliyet, 22/7/1974, σ. 5. | 8. Εφ. Milliyet, 22/7/1974, σ. 5.
9. Εφ. Milliyet, 22/7/1974, σ. 5. | 10. Birand, 1984: 220· Karadal, 2001: 54. | 11. Birand, 1984: 220.
12. Εφ. Hürriyet, 9/9/1974, σ. 3.