Ἦτον πνοή, ἴνδαλμα ἀφάνταστον, ὄνειρον…

Τα ερωτικά διηγήματα του Παπαδιαμάντη, κείμενα εξαιρετικής αφηγηματικής τέχνης, περιγράφουν με ένταση, πυκνότητα, μυστικό παλμό και χάρη ταυτόχρονα, τον έρωτα που πυρπολεί τον άνθρωπο και τον τρελαίνει, καθώς και την απάρνηση του πάθους, με το μεγαλείο και τη μελαγχολία της. Μιλούν για το πόσο ηρωικό είναι να σκοτώσει κανείς μέσα του τον δράκο του πόθου, αλλά και για την «αγρία χαρά» εκείνου που επιλέγει να ζει μέσα στο βάσανό του. Ο Νοσταλγός τού επέκεινα, ο αθεράπευτα μελαγχολικός Παπαδιαμάντης, βλέπει τον γήινο έρωτα ως συγκαλυμμένο ναρκισσισμό, ενώ θεωρεί πως οι μόνες στιγμές αληθινής ευτυχίας για τον άνθρωπο γεννιούνται από τον έρωτα προς το θείο. Είναι αυτές οι μυστικές στιγμές, ωστόσο, που αποδίδονται από τον μεγάλο τεχνίτη με εξόχως γήινο και αισθησιακό τρόπο.


Στη μελέτη της η Αγγέλα Καστρινάκη επιχειρεί να φωτίσει τα αινιγματικά παπαδιαμαντικά κείμενα, με οδηγό τα πανανθρώπινα και τα χριστιανικά σύμβολα. Όμορφες κόρες, κάτω από τη γοητευτική τους όψη αποκαλύπτονται επικίνδυνα στοιχειά του νερού, και νεαροί άντρες κρύβουν κάποτε μέσα τους τη βία του αρπακτικού, ακόμα και τον ίδιο τον διάβολο. Η θάλασσα και η λίμνη, η φωτιά, τα λουλούδια, οι σπηλιές, τα άστρα κι η σελήνη δεν είναι μονάχα διάκοσμος του φυσικού κόσμου, παρά αποτελούν σημεία που οδηγούν βαθύτερα στο νόημά του. Παρακολουθώντας τον τρόπο με τον οποίο ο Παπαδιαμάντης χειρίζεται το θέμα του προπατορικού αμαρτήματος, η μελετήτρια υποστηρίζει ότι ο συγγραφέας έμμεσα αλλά επίμονα υποβάλλει την ανάγκη αποφυγής του σαρκικού έρωτα και της τεκνογονίας, που μόνο δεινά προσθέτουν στον κόσμο, κινούμενος έτσι στα όρια της αποδεκτής χριστιανικής πίστης

Η καθηγήτρια Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Κρήτης και πεζογράφος Αγγέλα Καστρινάκη επιμελείται και μας παρουσιάζει τις όψεις του έρωτα στο έργο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, με αφορμή την έκδοση " Ήτον πνοή, ίνδαλμα αφάνταστον, όνειρον..." των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης, που κυκλοφόρησε πρόσφατα. Θα συζητήσουν με τη συγγραφέα οι Γιάννης Δημητρακάκης, επίκουρος καθηγητής τμήματος φιλολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης και Φίλιππος Παππάς, διδάσκων Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου και Πανεπιστημίου Αθηνών. Την εκδήλωση πλαισιώνουν ο Μιχάλης Βιρβιδάκης, σκηνοθέτης-ηθοποιός, ο οποίος θα διαβάσει αποσπάσματα από το διήγημα "Όνειρο στο κύμα" και η Κλεοπάτρα Κυρτάτα που θα μας χαρίσει μαγικές μελωδίες με το φλάουτο.