Το Ουκρανικό και ο Μητροπολίτης Πισιδίας Σωτήριος

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

            Ο Σεβ. Μητροπολίτης Πισιδίας Σωτήριος σε πολλά κείμενά του με πάθος υποστηρίζει την οδηγούσα την Ορθοδοξία σε σχίσμα ενέργεια του Οικουμενικού Πατριάρχου στην Ουκρανία. Προφανώς δεν έχει λάβει υπόψη του τις αρτίως θεμελιωμένες εκκλησιολογικές απόψεις του πνευματικού του αδελφού, Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αλβανίας κ. Αναστασίου.

            Διερωτάται ο Σεβ. γιατί ο Οικουμενικός Πατριάρχης δεν έχει το δικαίωμα μόνος του να δώσει Αυτοκεφαλία σε μια Ορθόδοξη Εκκλησία, αφού «την έχει δώσει σε τόσες άλλες Εκκλησίες, όπως Αλβανίας, Ελλάδος, Σερβίας, Βουλγαρίας και άλλες;» Η απάντηση είναι απλή: Οι εν λόγω Εκκλησίες ήσαν υπό την δικαιοδοσία του Οικουμενικού Θρόνου, η Ουκρανία δεν είναι. Αυτή είναι η καθοριστική διαφορά.

            Το ίδιο το Οικουμενικό Πατριαρχείο επί του σημερινού Πατριάρχη Βαρθολομαίου αναγνωρίζοντας την αντικανονικότητα  να δίδει  από μόνο Του την Αυτοκεφαλία έθεσε το θέμα στις προσυνοδικές διασκέψεις, μαζί με αυτό της Αυτονομίας, εν όψει της Πανορθόδοξης Συνόδου. Στην πρότασή του το Φανάρι δεχόταν ότι για να δοθεί η Αυτοκεφαλία σε μιαν Εκκλησία πρέπει να υπάρχει η ΟΜΟΦΩΝΙΑ όλων των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών.

Η ΟΜΟΦΩΝΩΣ αποδεκτή πρόταση των Προσυνοδικών Επιτροπών δεν προχώρησε στη Σύνοδο της Κρήτης διότι υπήρξε διαφωνία όχι στην ουσία του κειμένου, αλλά στο πώς θα υπογράφεται η απόφαση για την Αυτοκεφαλία, για λόγους άσχετους δηλαδή με το περιεχόμενο της. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο επικαλείται ότι τελικά δεν υπεγράφη και επομένως ο Πατριάρχης μπορούσε να προχωρήσει μόνος του στην απόδοση της Αυτοκεφαλίας στην Ουκρανία, αγνοώντας ότι εκείνος την είχε συνυπογράψει εν όψει της Πανορθόδοξης Συνόδου και έτσι δεσμευόταν εκκλησιολογικά, ηθικά και δεοντολογικά να μην προχωρήσει. Στον Σεβ. Πισιδίας δεν του κάνει εντύπωση πως ΟΥΔΕΜΙΑ Ορθόδοξη Εκκλησία έχει αναγνωρίσει τους σχισματικούς της Ουκρανίας, που κατέστησαν «κανονικοί»; ΌΛΕΣ είναι θύματα παραπληροφόρησης; ΌΛΕΣ δεν αγαπούν τον Πατριάρχη; Και τον αγαπούν όσοι τον «θυμιατίζουν», αντί να τολμήσουν να του πουν την αλήθεια;  

            Ως προς το αν έχει ο κ. Βαρθολομαίος «το δικαίωμα να δώσει Αυτοκεφαλία σε μιαν Ορθόδοξη Εκκλησία στα όρια ενός ανεξάρτητου κράτους με δεκάδες εκατομμυρίων πιστών», πέραν των ανωτέρω  απαντά στον κ. Σωτήριο η πικρή εμπειρία της Εκκλησίας της Ελλάδος. Ο Σεβ. ήταν το δεξί χέρι του αείμνηστου Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου Α΄ και έχει βιώσει αυτήν την εμπειρία. Ο κ. Σωτήριος γνωρίζει ότι στα όρια του ανεξάρτητου Ελληνικού Κράτους υπάρχει μια Ορθόδοξη Εκκλησία με έντεκα περίπου εκατομμύρια πιστούς. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο διατηρεί επί δεκαετίες διασπασμένη την εν λόγω Εκκλησία και δεν της δίδει την αυτοκεφαλία στο σύνολο της επικρατείας της χώρας. Γιατί το Φανάρι άλλα εφαρμόζει στην Ελλάδα και άλλα στην Ουκρανία; Κατά την άποψη του Μητρ. Πισιδίας είναι σωστό να ενεργεί  το Φανάρι ό,τι κατά περίπτωση  το συμφέρει και να αποφασίζει και να πράττει αυθαιρέτως και χωρίς να δίδει λογαριασμό σε κανένα;

            Ο Σεβ. Πισιδίας υποστηρίζει ότι ο Πατριάρχης είχε το δικαίωμα να προχωρήσει στην ανακήρυξη της αυτοκεφαλίας της Ουκρανίας, επειδή δεν έχει παραχωρηθεί επισήμως με Πανορθόδοξη Σύνοδο και με  Τόμο η Εκκλησία της Ουκρανίας στο Πατριαρχείο της Μόσχας,. Αλλά ΟΥΔΕΜΙΑ Σύνοδος συνεκλήθη μετά το 1586. Αντιστρέφω όμως το ερώτημα: Από το 1586 και έως το 2018, δηλαδή επί 432 χρόνια, αμφισβήτησε το Οικουμενικό Πατριαρχείο και οι άλλες τοπικές Εκκλησίες τη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου της Μόσχας επί της Εκκλησίας της Ουκρανίας; Όχι μόνο δεν αμφισβήτησε ΠΟΤΕ τις αποφάσεις του Πατριαρχείου της Μόσχας λ.χ. σε βάρος του αυτοανακηρυχθέντος «Πατριάρχου Κιέβου και πάσης Ουκρανίας» Φιλαρέτου, αλλά και τις επικρότησε! Ο σημερινός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος έως πρόσφατα αναγνώριζε ως κανονική Εκκλησία στην Ουκρανία αυτήν που είναι υπό την ποιμαντική ευθύνη του Μητροπολίτου Ονουφρίου.

            Ο Σεβ. Πισιδίας συγχέει τον στρατιωτικό πόλεμο και την κρατική προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία με το εκκλησιαστικό ζήτημα. Υποστηρίζει ότι όπως η Ρωσική πολιτική εξουσία προσάρτησε την Κριμαία, έτσι και «η Εκκλησία της Ρωσίας υπέταξε την Ουκρανική Εκκλησία παρά τις διαμαρτυρίες της». Αλλά η Ρωσική Εκκλησία είναι ΜΙΑ από το 988, όταν ο ηγεμόνας του Κιέβου Βλαδίμηρος βαφτίστηκε και οδήγησε στο βάπτισμα τους Ρως. Η ιστορία της Ρωσίας της Κιεβικής περιόδου ήταν ένδοξη. Μαρτυρική εξάλλου ήταν η περίοδος των Ακριτών Ορθοδόξων Ρώσων της Ουκρανίας, υπό την εξουσία των θρησκευτικών και κρατικών Δυτικών εισβολέων. Οι Ορθόδοξοι Ουκρανοί βίωσαν περισσότερο από τους άλλους Ρως τη σκλαβιά και τη βαρβαρότητα Πολωνών, Ουνιτών και Ιησουιτών. Τώρα το Φανάρι αντί να ενισχύσει την Ορθοδοξία στην Ουκρανία συνεργάζεται με τη Δύση εναντίον Της! Είναι το ευχαριστώ στους Ουκρανούς        Ορθοδόξους, που επί αιώνες ανθίστανται στην Ουνία, στον Πάπα, στην εθνική και εκκλησιαστική αλλοτρίωση τους.

Είναι αναμφισβήτητο γεγονός πως ο κ. Βαρθολομαίος συνεργάσθηκε  με τον πρώην Πρόεδρο της Ουκρανίας Ποροσένκο στις πολιτικές και εθνικιστικές επιδιώξεις του και πως υποστηρίζει στην Ουκρανία τη γεωπολιτική του Βατικανού και των ΗΠΑ. Είναι επίσης γεγονός ότι οι σχισματικοί της Ουκρανίας και το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχουν καταστεί εργαλεία στις γεωστρατηγικές επιδιώξεις της Δύσης. Ο κοινός σκοπός τους προφανής, να μειώσουν την επιρροή της Μόσχας στις χώρες της Ευρώπης και γενικά στην οικουμένη. Σκοπός που δεν έχει σχέση με την Ορθόδοξη Εκκλησία. Αντί λοιπόν να διδάξει το Φανάρι την Αλήθεια και να ηγηθεί με το παράδειγμά Του μιας πνευματικής αντίστασης στα του κόσμου τούτου, ακολουθεί το κοσμικό φρόνημα των ισχυρών της Γης. Ο πρώτος μεταξύ ίσων δεν είναι μόνο στις διαταγές και στην εξυπηρέτηση κοσμικών συμφερόντων, είναι και στην ομολογία της Αλήθειας και στις ευθύνες.

            Όπως υποστηρίζει ο κ. Σωτήριος ο Οικουμενικός Πατριάρχης ανταποκρίθηκε  στο δράμα των Ουκρανών, που ακολουθούσαν τους σχισματικούς και εθνικιστές κληρικούς, και αποφάσισε να τους ονομάσει κανονικούς. Όμως με την μονομερή ενέργειά του δεν έφερε την κάθαρση στο δράμα. Αντίθετα δημιούργησε «σχισματικούς» τους κανονικούς επισκόπους και τα πολλά εκατομμύρια των ουκρανών που τους ακολουθούν και παραμένουν πιστοί στην εκκλησιαστική τους Παράδοση και τους οποίους έως χθες αναγνώριζε και το Φανάρι!. Το δράμα αυτών των πολλών εκατομμυρίων Ουκρανών, δεν το σκέφτεται ο Οικουμενικός Πατριάρχης;   

Ο Σεβ. Πισιδίας είναι παράδοξο, που θέτει και το ζήτημα της λειτουργίας της Πατριαρχικής Συνόδου, γιατί έχει διατελέσει μέλος Της. Δεν έχει διαπιστώσει ότι ΟΛΑ τα θέματα τα φέρνει ο Πατριάρχης και εγκρίνονται ΠΑΝΤΑ με ΟΜΟΦΩΝΕΣ αποφάσεις; Δεν έχει αναγνώσει προκατόχου του έργα, που περιγράφουν τις αυθαιρεσίες του Φαναρίου; Δεν τον ενοχλεί που  αδελφοί του Μητροπολίτες καταδικάσθηκαν αναπολόγητοι, ή/και υποχρεώθηκαν σε παραίτηση; Δεν ενοχλείται από το ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο πρώτο καθιέρωσε τον «τέταρτο» βαθμό της ιερωσύνης, αυτόν του Πατριάρχου, στον οποίο οι πάντες οφείλουν υποταγή και η Αρχιερατική αξία απαξιώνεται ενώπιον του, κατά παράβαση του Συνοδικού δισχιλιετούς συστήματος διαποιμάνσεως της Ορθόδοξης Εκκλησίας;

Ο Σεβ. Πισιδίας είναι 90 ετών. Έχει προσφέρει πολλά στην ιεραποστολή και εν γένει στην Εκκλησία. Αντιλαμβάνομαι τις πικρές εμπειρίες του από την πολιτική που ακολουθεί το Πατριαρχείο της Μόσχας έναντι του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Όμως στο Ουκρανικό εκκλησιαστικό ζήτημα η ουσία δεν είναι οι γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί Φαναρίου και Μόσχας. Είναι η ίδια η εκκλησιολογία της Ορθοδοξίας, που κινδυνεύει να διολισθήσει στην επιβολή της παπικής αντιλήψεως αυθαιρεσίας και να προκαλέσει σχίσμα.  Γενικά στη ζωή του ο κ. Σωτήριος έδειξε ότι είναι υπεράνω υλιστικών συμφερόντων. Κρίμα που με τον σεβασμό που εμπνέει και το κύρος που διαθέτει δεν βοηθάει στον αγώνα υπέρ της αλήθειας και, επομένως, υπέρ της ενότητας της Ορθοδοξίας.- 
πηγή