Μεταπτυχιακός Φοιτητής του ΔΠΘ μετέγραψε το «Μονόγραμμα» του Ελύτη για Τυφλούς και Άτομα με Προβλήματα Όρασης

Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΓΑΡΟΥΦΟΣ ΕΥΕΛΠΙΣΤΕΙ ΝΑ ΦΕΡΕΙ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ΣΤΗΝ ΓΡΑΦΗ BRAILLE – «ΓΡΗΓΟΡΑ ΑΝΤΙΛΗΦΘΗΚΑ ΠΟΣΟ ΜΟΥ ΑΡΕΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ “ΣΥΜΠΑΝ” ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕ Ο ΛΟΥΙ ΜΠΡΑΪΓ ΚΑΙ ΘΕΛΗΣΑ ΝΑ ΤΟ ΕΠΕΚΤΕΙΝΩ»
Της Χαράς Καϊμάκη
Ο Απόστολος Γαρούφος είναι «παιδί» του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Η μεγάλη του αγάπη, η λογοτεχνία τον οδήγησε στο Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας από όπου και μεταπήδησε στον χώρο της ειδικής αγωγής για μεταπτυχιακές σπουδές. Κάπως έτσι γεννήθηκε μέσα του η επιθυμία να «αποκαταστήσει» μία μερίδα ατόμων για την οποία η πρόσβαση στην γνώση ή την ψυχαγωγία δεν είναι πάντα εύκολη.
Η επιθυμία έγινε πράξη και ο ίδιος καταπιάστηκε με ένα μεγαλόπνοο εγχείρημα μέσω του οποίου ευελπιστεί να κάνει την πρόσβαση στην λογοτεχνία για τυφλούς και άτομα με προβλήματα όρασης ευκολότερη. Χρησιμοποιώντας ειδικό λογισμικό μετέγραψε σε ένα ηλεκτρονικό κείμενο Braille το «Μονόγραμμα» του Οδυσσέα Ελύτη, ενώ πλέον εργάζεται πιλοτικά γύρω από ένα πρόγραμμα που θα δίνει στον κάθε ιδιώτη την δυνατότητα να κάνει το ίδιο.
«Με απλά λόγια, ένας γονιός που θέλει να γράψει ένα κείμενο για το τυφλό παιδί του ή ένας μαθητής με προβλήματα όρασης θα μπορούν να δημιουργήσουν το δικό τους κείμενο χωρίς καμία βοήθεια από τρίτους», όπως εξήγησε μιλώντας στον «ΠτΘ» για το εγχείρημά του, μέσω του οποίου ευελπιστεί να εισαγάγει την χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών σε μία διαδικασία που μέχρι στιγμής γίνεται με δύσχρηστες γραφομηχανές.
Ο λόγος στον ίδιο …

ΠτΘ: Πώς προέκυψε μέσα σας η ανάγκη να μεταγράψετε ένα λογοτεχνικό έργο σε προσβάσιμη μορφή για τυφλούς και γιατί επιλέξατε συγκεκριμένα το «Μονόγραμμα»; Α.Γ.: Ως φοιτητής στο Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας εξειδικεύθηκα στις νεοελληνικές σπουδές. Η ποίηση και ο έρωτας είναι στοιχεία που με χαρακτηρίζουν ως προσωπικότητα και θεωρώ ότι το «Μονόγραμμα» του Οδυσσέα Ελύτη είναι ίσως το πιο ερωτικό ποίημα που υπάρχει. Ήταν ένα δώρο της κοπέλας μου και θεώρησα πως θα ήταν καλό να ξεκινήσω με αυτό ως ένα «πρωτόλειο» μεταγραφής.
Κάποτε ο Leo Tolstoy είχε πει «όλα, καθετί που καταλαβαίνω, το καταλαβαίνω μονάχα επειδή αγαπώ». Το κάθε παιδί ή ενήλικας με προβλήματα όρασης δεν χρειάζεται να έχει τυπωμένο το ποίημα σε γραφή Braille. Μπορεί να του το τυπώσει κάποιος άλλος και να το τυπώσει στην καρδιά του για μία ζωή. Αυτό που προσπάθησα απλά να κάνω είναι να δώσω τη δυνατότητα στα εν λόγω άτομα να γράψουν αυτά που θέλουν σε ηλεκτρονική μορφή. Το κατά πόσο αυτό είναι εύκολο ή δύσκολο θα το δείξει η ιστορία.
«Η εν λόγω δουλειά γίνεται μόνο σε γραφομηχανή, εγώ ευελπιστώ να εισάγω στην διαδικασία και τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές»
ΠτΘ: Η δουλειά σας δεν περιορίζεται μόνο στην μεταγραφή και διασκευή βιβλίων για τυφλούς. Ποια είναι η καινοτομία που ευελπιστείτε να εισάγετε;
Α.Γ.: Ξεκινώντας μαθήματα γραφής Braille γρήγορα αντιλήφθηκα πόσο μου άρεσε αυτό το «σύμπαν» με τις έξι τελείες και τα εξογκώματα που δημιούργησε ο Λουί Μπράιγ. Θέλησα, λοιπόν, να το επεκτείνω σε ηλεκτρονική μορφή. Όποιος έχει ασχοληθεί με τον συγκεκριμένο χώρο ξέρει καλά πως η εν λόγω δουλειά γίνεται μόνο σε γραφομηχανή, εγώ ευελπιστώ να εισάγω τη διαδικασία και στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές.
Όπως, λοιπόν, τυπώνεις το εξάστιγμο πάνω στο χαρτί πολύ απλά θα το αποθηκεύεις σε ένα αρχείο Word με μορφή κουκίδων και στη συνέχεια το αρχείο αυτό θα τυπώνεται σε ειδικούς εκτυπωτές. Έτσι μπορείς να δημιουργείς πολλά αντίτυπα και να διορθώνεις τα λάθη σου, ενώ η γραφομηχανή δεν σου δίνει αυτήν τη δυνατότητα. Άπαξ και κάνεις ένα λάθος στο γράμμα θα πρέπει να σβήσεις όλη την λέξη και να την γράψεις ξανά.
Στα ΚΕΑΤ υπάρχει αυτή η δυνατότητα, αυτό που κάνω εγώ, όμως, είναι να ανοίγω τον δρόμο και στους ιδιώτες. Ένας γονιός για παράδειγμα μπορεί να μεταγράψει κάτι για το ίδιο του το παιδί, αντί να το ζητήσει από άλλους ή ένα παιδί με την σειρά του να γράψει το δικό του μυθιστόρημα. Επί της ουσίας πρόκειται για μία εφαρμογή στον υπολογιστή την οποία βρήκα έτοιμη στο ίντερνετ από ξένες ιστοσελίδες και έκανα δικές μου μικρές τροποποιήσεις μαζί με έναν καθηγητή πληροφορικής. Σημειωτέον ότι το πρόγραμμα προϋπήρχε, η δική μου συμβολή μέχρι στιγμής είναι πολύ μικρή και τίποτα δεν είναι ακόμα έτοιμο.

ΠτΘ: Πώς θα σχολιάζατε το κομμάτι της προσβασιμότητας για άτομα με προβλήματα όρασης στην καθημερινή ζωή;
Α.Γ. Η κατάσταση είναι αρκετά δύσκολη αν και θεωρώ ότι τον τελευταίο καιρό έχουν αρχίσει να γίνονται σημαντικά βήματα προόδου. Το κακό στην Ελλάδα είναι πως δεν γνωρίζουμε κάποια πράγματα. Πολύς κόσμος δεν ξέρει καν ότι το εξάστιγμο της Braille υπάρχουν παντού γύρω μας στην καθημερινότητα. Για παράδειγμα, στους καινούργιους ανελκυστήρες οι αριθμοί των ορόφων, τα νούμερα στο τηλεχειριστήριο της τηλεόρασης, τα κουτιά των φαρμάκων, τα γράμματα “f” και ”j” στα πλήκτρα του υπολογιστή είναι διαμορφωμένα με τρόπο ώστε να βοηθούν τα άτομα με προβλήματα όρασης, αλλά λίγοι είναι εκείνοι που το γνωρίζουν. Φυσικά αν θέλουμε να μιλούμε για προσβασιμότητα μένουν να γίνουν κι άλλες αλλαγές, όπως να εφαρμοσθεί η νέα πρόταση για καταλόγους σε γραφή Braille στα καταστήματα και τις καφετέριες.


* Το «Μονόγραμμα» σε μεταγραφή και επιμέλεια του Απόστολου Π.Γαρούφου διατίθεται ελεύθερα από την διαδικτυακή εφημερίδα «Πολιτιστικός Σύλλογος Τσοτυλίου»