Τα άδυτα του Ιπποδρόμου -Ολη η διαδικασία για την προετοιμασία και τη διεξαγωγή των Ιπποδρομιών

Η προετοιμασία για τη διεξαγωγή των Ιπποδρομιών


Όσοι επισκέπτονται τις σύγχρονες εγκαταστάσεις του Ιπποδρόμου απολαμβάνουν συναρπαστικές ιπποδρομίες. Πώς γίνεται η προετοιμασία του αλόγου και του αναβάτη για τη συμμετοχή στις ιπποδρομίες; Οι πρωταγωνιστές του ιπποδρόμου, κορυφαίοι προπονητές και αναβάτες, εξηγούν όλα τα στάδια:

    Την προετοιμασία και τη φροντίδα του αλόγου στο στάβλο
    Τις προπονήσεις του αλόγου και του αναβάτη
    Το σέλωμα του αλόγου
    Τη ζύγιση του αναβάτη
    Τις τελικές οδηγίες στο πάντοκ από τον προπονητή στον αναβάτη

 Ο Ιππόδρομος της Κωνσταντινούπολης

 
Αν και η φροντίδα του σώματος, στο πλαίσιο της υγείας, ενθαρρυνόταν από τους Πατέρες και τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς, η θέση του αθλητισμού στο Βυζάντιο διέφερε ουσιαστικά σε σχέση με αυτή που είχε στην αρχαιοελληνική κοινωνία, καθώς είχε περιοριστεί στην επίδειξη επαγγελματικών δεξιοτήτων και δε σχετιζόταν πλέον με την εκπαίδευση των νέων. Δημοφιλή αγωνίσματα της εποχής ήταν η πάλη, το άλμα εις ύψος, το άλμα εις μήκος και ο ακοντισμός, ενώ παραδοσιακοί αθλητικοί χώροι όπως το στάδιο, η παλαίστρα και το γυμνάσιο συνέχισαν να είναι σε χρήση μόνον κατά τους πρώτους αιώνες του Βυζαντίου.

Από τους πιο σημαντικούς αθλητικούς χώρους αλλά και βασικός χώρος ψυχαγωγίας για τους κατοίκους της αυτοκρατορίας ήταν ο ιππόδρομος, όπου διεξάγονταν, μεταξύ άλλων, αγώνες δρόμου αντοχής, ιππικοί αγώνες και αρματοδρομίες, που τελούνταν σε τακτές ημερομηνίες, αλλά και με την ευκαιρία επίσημων γιορτών. Στον ιππόδρομο ο λαός είχε την ευκαιρία, μέσα από την ελευθερία που του έδινε η ανωνυμία του πλήθους, να επευφημήσει τον αυτοκράτορα ή να εκφράσει δημόσια τη δυσαρέσκειά του. 


Όλες σχεδόν οι μεγάλες πόλεις της αυτοκρατορίας διέθεταν ιππόδρομο, ο πιο ξακουστός όμως ήταν εκείνος της Κωνσταντινούπολης που ιδρύθηκε στα τέλη του 2ου αιώνα. Είχε τη μορφή του ρωμαϊκού ιππόδρομου, με πεταλοειδές σχήμα και επιμήκεις τις δύο πλευρές του, ενώ στον κεντρικό του χώρο, τον στίβο, που διαιρείτο σε δύο μέρη μέσω ενός στενόμακρου εμποδίου, του ευρίπου (spina), πραγματοποιούνταν οι αγώνες και οι εορτασμοί. Οι θεατές, που ήταν κάθε ηλικίας, θρησκείας και κοινωνικής τάξης κάθονταν σε κερκίδες, κάτω από τις οποίες υπήρχαν βοηθητικοί χώροι (στάβλοι, χώροι προετοιμασίας), ενώ ο αυτοκράτορας είχε το δικό του ιδιαίτερο βασιλικό θεωρείο, το Κάθισμα.

Τις ημέρες των αγώνων δεν εργαζόταν κανείς, καθώς τα πάντα ήταν κλειστά. Οι 8 αρματοδρομίες που διεξάγονταν όλη την ημέρα ξεκινούσαν με σύνθημα του αυτοκράτορα. Έχει ενδιαφέρον ότι στο διάλειμμα μεταξύ των αγώνων οι θεατές μπορούσαν να γευματίσουν ή να ψυχαγωγηθούν από χορευτές, ηθοποιούς, μίμους, ακροβάτες αλλά και θηριοδαμαστές με άγρια ζώα.

Την οργάνωση των αγώνων του ιπποδρόμου αναλάμβαναν οι δήμοι (Πράσινοι, Βένετοι, Λευκοί και Ρούσσιοι) που ήταν αθλητικά σωματεία με σημαντική δύναμη, οι οποίοι έπαιρναν τα ονόματά τους από το διακριτικό χρώμα της ενδυμασίας που έφερε ο ηνίοχος που υποστήριζαν.

Άλλα δημοφιλή αθλήματα στην αυτοκρατορική αυλή και στην αριστοκρατία ήταν το τζυκάνιον, ένα παιχνίδι που παιζόταν σε ανοιχτό γήπεδο και έμοιαζε με το σημερινό πόλο με άλογα, ο τορνεμές και η τζόστρα που παίζονταν με τους κανόνες των ιπποτικών συμπλοκών.