Νέα σειρὰ ντοκιμαντὲρ «Σύγχρονοι Ἅγιοι» στὸ Cosmote History

Σινά, 1963. Ο μοναχός, τότε, Παΐσιος (αριστερά) μαζί 
με τον μετέπειτα και νυν Αρχιεπίσκοπο του Σινά Δαμιανό.

Πενήντα χρόνια εἶχε νὰ δεῖ ἀνθρώπινο μάτι τὸν ἀββᾶ Βαρσανούφιο, ὅταν ὁ ἀσκητὴς αὐτὸς τῆς ἐρήμου ζοῦσε σὲ ἕνα σπήλαιο, στὴν Παλαιστίνη, τὸν 5ο ἢ 6ο αἰώνα. Ἀπαντοῦσε ὅμως στὶς γραπτὲς ἐρωτήσεις ποὺ τοῦ ἔστελναν οἱ ἄνθρωποι. Μία ἀπὸ αὐτὲς ἦταν πῶς ὁ Θεὸς δὲν ξεσπᾶ τὴν ὀργή Του, ἔτσι ποὺ ἦταν τὰ πράγματα στὴ Γῆ. «Ἂν ὁ Θεὸς ἦταν δίκαιος, θὰ ἔπρεπε νὰ καταστρέψει τὸν κόσμο», ἀπάντησε. «Στὸν θρόνο Του, ὅμως, συναντῶνται τρεῖς προσευχές: ἡ μία ἑνὸς Ἠλία ἀπὸ τὴν Κόρινθο, ἡ δεύτερη ἑνὸς Ἰωάννη ἀπὸ τὴ Ρώμη καὶ ἡ τρίτη κάποιου ἀπὸ τὰ Ἱεροσόλυμα», μᾶλλον ἐννοοῦσε τὴ δική του. «Οἱ προσευχὲς αὐτῶν τῶν τριῶν ἀναχαιτίζουν τὴν ὀργὴ τοῦ Θεοῦ».

«Αὐτὴ εἶναι ἡ ἁγιότητα. Καὶ τέτοιοι ἅγιοι ὑπάρχουν, εὐτυχῶς, καὶ στὶς μέρες μας», λέει ὁ μητροπολίτης Μεσογαίας καὶ Λαυρεωτικὴς κ. Νικόλαος στὴ σειρὰ ντοκιμαντὲρ «Σύγχρονοι Ἅγιοί» της ἑταιρείας White Fox. Συμπαραγωγὸς εἶναι τὸ Cosmote History, ὅπου καὶ προβάλλεται. Ἡ σειρὰ ἀποτελεῖται ἀπὸ πέντε αὐτοτελῆ ἐπεισόδια, ἀφιερωμένα στὸν....
ἅγιο Νεκτάριο καὶ στοὺς ὁσίους Παΐσιο, Πορφύριο τὸν Καυσοκαλυβίτη, Ἰάκωβο Τσαλίκη καὶ Σοφία τῆς Κλεισούρας.

Σινά, 1963. Ὁ μοναχός, τότε, Παΐσιος (ἀριστερὰ) 
μαζὶ μὲ τὸν μετέπειτα καὶ νῦν Ἀρχιεπίσκοπο τοῦ Σινᾶ  Δαμιανό.

Μὲ ἐξαίρεση τὸν Ἅγιο Νεκτάριο (1846-1920), οἱ ἄλλοι τέσσερις ἔζησαν τόσο πρόσφατα, ὥστε οἱ περισσότεροι ὁμιλητὲς καταθέτουν προσωπικὲς ἐμπειρίες. «Πήγαμε στοὺς τόπους ὅπου γεννήθηκαν, ἔζησαν, ἀσκήθηκαν, ἐργάστηκαν. Μιλήσαμε μὲ ἀνθρώπους ποὺ τοὺς γνώρισαν, λαϊκοὺς καὶ κληρικούς, πιστοὺς ἀλλὰ καὶ μή, τῶν ὁποίων ἡ ζωὴ ἄλλαξε λόγω τῆς ἐπαφῆς μαζί τους», λέει ἡ κ. Ἀναστασία Μάνου, διευθύνουσα σύμβουλος τῆς White Fox.

Τὰ θαύματα
Ἡ Ἐκκλησία δὲν θεωρεῖ βασικὴ προϋπόθεση ἁγιοκατάταξης τὴ διενέργεια θαυμάτων, οὔτε ἄλλα χαρίσματα ποὺ ἐντυπωσιάζουν τὸν πιστὸ λαό. «Ἂν γίνονται θαυματουργίες, προοράσεις ἢ προφητεῖες, αὐτὰ γίνονται γιὰ τὴ διακονία τῆς Ἐκκλησίας», λέει ὁ μητροπολίτης Λεμεσοὺ κ. Ἀθανάσιος. «Κάποτε ρώτησα τὸν γέροντα Παΐσιο πῶς συγκέντρωσε τόσα χαρίσματα ὁ πατὴρ Πορφύριος. “Εχει καθαρότητα καρδιᾶς καὶ νού”, ἀπάντησε, “εἶναι μεγάλος ἐργάτης τῆς ταπεινώσεως καὶ ἔχει τὸ χάρισμα τῆς ἀδιαλείπτου προσευχῆς, ποὺ εἶναι καρπὸς τοῦ πνευματικοῦ του ἀγώνα”».
Ἀπὸ τὸ ντοκιμαντὲρ τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου, τοῦ λόγιου ἱεράρχη ποὺ δοκιμάστηκε ἀπὸ συκοφαντίες καὶ διώξεις, παραθέτουμε μία ἐπιλογὴ τοῦ μητροπολίτη Μεσογαίας καὶ Λαυρεωτικὴς κ. Νικολάου, ἀναπάντεχη γιὰ τοὺς περισσότερους ἀπὸ ἐμᾶς: «Τὸ ἔτος 2000, μοῦ ζήτησαν νὰ συμμετάσχω σὲ ἕνα γκάλοπ γιὰ τὶς μεγαλύτερες προσωπικότητες τοῦ 20ού αἰώνα.
Ἄλλοι εἶπαν Ἐλευθέριος Βενιζέλος, ἄλλοι Κωνσταντῖνος Καραμανλὴς κ.α. Ἐγὼ ἔγραψα Ἅγιος Νεκτάριος. Πῆρε μόνο μία ψῆφο. Τὴ δική μου. Συγκρίνεται ὁ Ἅγιος Νεκτάριος; Δύναμη, παρουσία, φανέρωση τοῦ Θεοῦ». Οἱ πανεπιστημιακοὶ ποὺ μιλᾶνε γιὰ τὸ τεράστιο συγγραφικὸ ἔργο τοῦ μᾶς θυμίζουν, μεταξὺ ἄλλων, τὴν ἀγάπη του γιὰ τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ φιλοσοφία, τὴν ὁποία θεωροῦσε «προπαιδεία τοῦ χριστιανισμοῦ».

Αἴγινα, 1961. Στιγμιότυπο ἀπὸ τοὺς λαμπροὺς ἑορτασμοὺς 
γιὰ τὴν ἁγιοκατάταξη τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου.
 ΗΝΩΜΕΝΟΙ ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΕΡ/ΑΡΧΕΙΟ Ν.Ε. ΤΟΛΗ

Ἡ ὁσία Σοφία τῆς Κλεισούρας (1883-1974) ἦρθε ἀπὸ τὸν Πόντο μὲ τὴν ἀνταλλαγὴ τῶν πληθυσμῶν, ἔχοντας πενθήσει τὸν σύζυγο καὶ τὸ μοναδικὸ παιδί τους. «Ἡ ἁγιότης δὲν περιορίζεται σὲ μία τάξη ἀνθρώπων, στοὺς μοναχούς, στοὺς ἱερεῖς, στοὺς ἐπισκόπους», λέει ὁ μητροπολίτης Λεμεσοὺ κ. Ἀθανάσιος. «Ἐξομολογώντας πιστούς, εἶδα ἁγιότητα σὲ ἁπλοὺς ἀνθρώπους, ἐνίοτε ἀγράμματους, σὲ οἰκογενειάρχες, σὲ νέα παιδιά». Ἡ ὁσία Σοφία τῆς Κλεισούρας ἦταν μία τέτοια περίπτωση.
«Δὲν ἐνεδύθη τὸ ἀγγελικὸ σχῆμα, ἀλλὰ ἔζησε στὴν ἀπόλυτη ἄσκηση», λέει ὁ μητροπολίτης Καστοριᾶς κ. Σεραφείμ. «Ἔζησε 48 χρόνια στὴν Ι.Μ. Γενεθλίου Θεοτόκου Κλεισούρας Καστοριᾶς, διακονώντας τοὺς προσκυνητές. Δὲν κοιμήθηκε ποτὲ σὲ κρεβάτι, δὲν ἔβαζε τίποτα σχεδὸν στὸ στόμα της. “Τέτοια ἄσκηση οὔτε στὸν 4ο αἰώνα δὲν συναντοῦμε”, ἔλεγε ὁ γέροντας Ἐφραὶμ Κατουνακιώτης. Τὴ χαρακτήριζε ἡ διὰ Χριστὸν σαλότητα. Κυκλοφοροῦσε ξυπόλυτη, ἀτημέλητη, μὲ ἄκοπα μαλλιὰ σὰν νὰ εἶχε σάκο στὴν πλάτη. Ἂν τὴν ἔβλεπε κανείς, θὰ ἔλεγε ὅτι σάλεψε ὁ νοῦς της. Ἦταν προικισμένη μὲ θεοσημίες καὶ ὅταν τὶς ἀποκάλυπτε τὸ ἔκανε γιὰ νὰ οἰκοδομήσει τὶς συνειδήσεις τῶν χριστιανῶν».
Ὁ ὅσιος Πορφύριος (1906-1991) ἔζησε σὰν «ἄγγελος ἀγάπης καὶ χαρᾶς», λένε οἱ κοντινοί του ἄνθρωποι. Ποθοῦσε τὴν ἡσυχία τοῦ Ἁγίου Ὅρους, ἀλλὰ ἡ εὔθραυστη ὑγεία τοῦ τὸν ἔφερε στὴν Ἀθήνα. Μάλιστα, ἐπὶ 33 χρόνια ἦταν ἐφημέριος στὸ παρεκκλήσι τοῦ Ἁγίου Γερασίμου τῆς Πολυκλινικῆς Ἀθηνῶν, δίπλα στὴν πολύβουη πλατεία Ὁμονοίας. «Ἐκεῖ ἐρχόταν καθημερινὰ σὲ ἐπαφὴ μὲ τὸν ἀνθρώπινο πόνο καὶ πολλὲς ἀφηγήσεις δίνουν ἀπόλυτη ἔμφαση στὸ χάρισμά του νὰ διαγιγνώσκει καὶ νὰ θεραπεύει ἀσθένειες», λέει ὁ κ Θανάσης Παπαθανασίου, διδάσκων στὴν Ἀνώτατη Ἐκκλησιαστικὴ Ἀκαδημία τῆς Ἀθήνας. «Παρότι συνέβαλε σὲ θεραπεῖες, ὄχι τάχα ἐπειδὴ ἡ ὑγεία ἀποτελεῖ αὐταξία, ὁ ἴδιος παρέμεινε ἀθεράπευτος καὶ εἶχε πεῖ τὴ συγκλονιστικὴ φράση “νὰ προσευχόμαστε ὄχι νὰ γίνουμε καλά, ἀλλὰ νὰ γίνουμε καλοί”. Αὐτὴ εἶναι ἡ βαθιὰ πίστη τῶν χριστιανῶν, ὄχι ἡ παράταση τῆς ζωῆς, ἀλλὰ ἡ κατάργηση τοῦ θανάτου, ἡ ἀνάσταση».

Ἡ ὁσία Σοφία τῆς Κλεισούρας μὲ προσκυνητές. 
Ἡ λαϊκὴ ἀσκήτρια ἁγιοκατάχθηκε  ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία τὸ 2011.

«Μὴ μὲ ντροπιάσεις»

Ο όσιος Ιάκωβος Τσαλίκης. Αγιοκατατάχθηκε το 2017.

Ὁ ὅσιος Ἰάκωβος Τσαλίκης (1920-1991) περιγράφεται ὡς ἄνθρωπος χαριτωμένος καὶ διακόνησε μία ζωὴ τὴν Ι.Μ. Ὁσίου Δαυὶδ Εὐβοίας. «Συνομιλοῦσε μὲ τὸν ὅσιο Δαυὶδ μὲ ἕνα τρόπο ἀφοπλιστικὰ ἄμεσο», ἀφηγεῖται ὁ ἀρχιμανδρίτης Γαβριήλ, ἡγούμενος τῆς μονῆς. «Κάποτε πήγαινε στὶς Λιβανάτες μὲ τὴν κάρα τοῦ ὁσίου Δαυὶδ γιατί εἶχε ἀνομβρία καὶ καταστρεφόταν ἡ γεωργικὴ παραγωγή. Καθὼς πλησίαζε, ἄρχισε νὰ τὸν παρακαλᾶ: “Τώρα ποὺ θὰ πᾶμε, νὰ μπουμπουνίσεις, κοίταξε μὴ μὲ ντροπιάσεις”. Ὅπως καὶ ἔγινε. Ὅσον ἀφορᾶ τὴν προσωνυμία ὅσιος Ἰάκωβος “ὁ μὲ συγχωρεῖτε”, τοῦ δόθηκε ὡς ἔκφραση τῆς ταπείνωσης καὶ τῆς διαρκοῦς μετάνοιάς του, ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ζητοῦσε συγγνώμη ἀπὸ ἀνθρώπους στοὺς ὁποίους προέλεγε μελλοντικὰ θέματα τῆς ζωῆς τους, φοβούμενος μήπως προκαλέσει κακοὺς λογισμούς τους».

Στὴν περίπτωση τοῦ ἁγίου Παΐσιου (1924-1994), τὸ προορατικὸ χάρισμα τοῦ προτάθηκε συχνὰ ἔναντι ἄλλων ἀρετῶν τοῦ ὅταν ἀφοροῦσε ἐθνικὰ θέματα (π.χ. ὅτι ἡ Κωνσταντινούπολη θὰ δοθεῖ στὴν Ἑλλάδα). «Πάντα ὅταν ἔλεγε κάτι, τὸ εἶχε καλυμμένο», λέει ὁ ἀρχιεπίσκοπος Σινὰ  Δαμιανός. «Ἔχω ἀκούσει διάφορες ἑρμηνεῖες, ἀλλὰ σκέφτομαι μήπως μπαίνει λίγο ἡ φαντασία κάποιων. Πρωτεῦον χάρισμα γιὰ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἶναι ἡ πίστη, ἡ ὁποία βεβαιοῦται μὲ τὴν πρακτικὴ ἀγάπη ποὺ διακρίνει τοὺς ἁγίους μας. Ὁ ὅσιος Παΐσιος ἐνίωθε τὸν πόνο τῶν ἄλλων σὰν νὰ κάρφωνε τὸν ἴδιο καὶ ἦταν φιλάνθρωπος μέχρι αὐτοθυσίας. Στὸ Σινὰ ἦταν ὁ ἀγαπημένος “Ἀμπούντα Παΐζι” τῶν Βεδουίνων, στοὺς ὁποίους διέθετε ὅ,τι ἀπέφερε τὸ ἐργόχειρό του». Ὅσον ἀφορᾶ τὴν πίστη του, ὁ κ. Γεώργιος Μπλάτζας, γιατρὸς τοῦ ὁσίου Παϊσίου, καταθέτει τὸ ἑξῆς: «Λίγο πρὶν ἀπὸ τὴν κοίμησή του, τὸν ἐπισκέφθηκε ὁ πατὴρ Θεοκλητὸς Διονυσιάτης. “Γέροντα, εἶσαι μπροστὰ στὸν θάνατο”, τοῦ εἶπε. “Πώς τὸ βλέπεις;”. Καὶ τοῦ ἀπαντάει: “Ἐὰν εἶχα τὴν πληροφορία ὅτι σήμερα φεύγω γιὰ τὸν Θεό, τὸ τσάμικο, Θεοκλητέ, δὲν θὰ τὸ γλίτωνες, κι ἂς μὴ χόρεψα ποτὲ στὴ ζωὴ μού”».

πηγή