«Εσσιέβερεβε»… το κρυμμένο μήνυμα πίσω από τους στίχους της «Τηλλυρκώτισσας»!

Τι ακριβώς σημαίνουν οι «ακαταλαβίστικοι» στίχοι του κυπριακού τραγουδιού!


Το τραγούδι η «Τηλλυρκώτισσα» είναι ένα από τα πιο γνωστά και αγαπημένα Κυπριακά τραγούδια και μέχρι σήμερα έχει την τιμητική του -σχεδόν- σε κάθε κυπριακό γλέντι, όπως γάμο, γενέθλια, αρραβώνες, γιορτές του Πάσχα ή ακόμα και σε τηλεοπτικές ή και  ραδιοφωνικές εκπομπές που τιμούν την παράδοση του τόπου μας.
Η πρώτη εκτέλεση της «Τηλλυρκώτισσας» έγινε από τον Θεόδουλο Καλλίνικο (1904-2004), ο οποίος ήταν ο πρώτος που μελέτησε καλά την κυπριακή παραδοσιακή μουσική, δημιουργώντας και δίσκους.

Όμως πέραν της πρώτης εκτέλεσης του Καλλίνικου, υπάρχουν διάφορες επανεκτελέσεις και διασκευές όπως της Δόμνας Σαμίου, της Μαρίζας Κώχ, του Σίκκη, της Άννας Βίσση, του Μιχάλη Ττερλικκά, του Βιολάρη και άλλων γνωστών Κυπρίων τραγουδιστών. Αξίζει να σημειωθεί ότι αρκετοί «παλιοί» τουρκοκύπριοι γνωρίζουν την «Τηλλυρκώτισσα» και την τραγουδούν στην τουρκική  γλώσσα - "Dillirga" (=Τηλλυρκά).
Μπορεί όλοι να έχουμε ακούσει αμέτρητες φορές το συγκεκριμένο τραγούδι, όμως πόσοι γνωρίζουν το κρυμμένο μήνυμα πίσω από τους στίχους του «εσσιέβερεβε»; Οι περισσότεροι ξένοι αλλά και ντόπιοι δυσκολεύονται να κατανοήσουν τα ακριβή λόγια καθώς και το νοήμα του γνωστού αυτού Κυπριακού τραγουδιού. Την πρώτη φορά που ακούς το τραγούδι μοιάζει «ακαταλαβίστικο», αλλά υπήρχε συγκεκριμένος λόγος και σκοπός πίσω από αυτές τις συλλαβές (εσσιέβερεβε, βουρουβούς). Αν έχετε ακούσει ξανά για τα κορακίστικα θα καταλάβετε την χρήση τους.
Τα Κορακίστικα (ή Κατσουβέλλικα) είναι μια ιδιωματική συνθηματική γλώσσα με την παρεμβολή -ανάμεσα στις λέξεις- επιπλέον συλλαβών. Η κάθε ομάδα ατόμων που χρησιμοποιεί τα κορακίστικα έχει τους δικούς της κανόνες. Τα κορακίστικα «επινοήθηκαν» τον καιρό της τουρκοκρατίας ώστε να μην γίνονταν αντιληπτές οι συνομιλίες των Κύπριων από τις αστυνομικές αρχές και τον στρατό των Τούρκων.

Φώτο: Mihalis Violaris - Tillirkotissa (S.Miller Club Edit)

Η «Τηλλυρκώτισσα» δεν είναι παρά ένα παράδειγμα της μυστικής αυτής, συνθηματικής γλώσσας, που αγαπήθηκε ως τραγούδι ακόμη και αν οι μετέπειτα γενιές δεν ήξεραν τι ακριβώς λέει.
Οι στίχοι της Τηλλυρκώτισσας:

Εσσιε έβερεβε-ναν
ά-βαραβα-στρον
τζια ε-βερε-ν μιτσίν
μες τους-βουρουβους
εφτά-βαραβα πλανή-βιριβι-τες
για-βαρα-λουρου-βουρου-δα μου

Τριαλάλα-λα-λα…

Τζι’ επιά-βαραβα-σαν με-βερεβε
μες τη-βιρβι-ν καρκιάν
τα λό-βοροβο-για
που βουρουβου μου
εί-βιριβι-πες
μα-βαρα-βρομα-βαρα-τα μου

Τριαλάλα-λα-λα…

Επή-βιριβι-αν τζ-εί-βιριβι-παν
της βιριβι-ς πελλής
πως έ-βερεβε-ν να πά-βαραβά-ω
πέ-βερεβε-ρα
για-βαρα-λουρου-βουρου-δα μου

Τριαλάλα-λα-λα..

Τζια εμά-βαραβα-εψε βερεβε-ν
την θά-βαραβα-λασσαν
τζιε ασή-βιριβι-κωσέ βερεβε-ν
αέ-βερεβε-ραν
για-βαρα-λουρου-βουρου-δα μου

Τριαλάλα-λα-λα…

Οι στίχοι της Τηλλυρκώτισσας χωρίς τα κορακίστικα:

Έσσιει έναν άστρον τζιαι εν μιτσίν
μες στους εφτά πλανήτες, μαυρομμάτα μου
τζιαι επιάσαν με μες στην καρκιάν
τα λόγια που μου είπες, γιαλλουρούδα μου

τζιαι ‘πήαν τζι είπαν της πελλής
πως εν να πάω πέρα, μαυρομμάτα μου

Τζιαι εμάγιεψεν τη θάλασσαν
τζιαι ‘σήκωσεν αέραν, γιαλλουρούδα μου

Τζι’ άνταν της είπουν “έσσιε ‘γειάν”
Εστέκετουν τζιαι εθώρεν, μαυρομμάτα μου

Τώρα, πλέον θα μπορείς και εσύ να απολαμβάνεις το τραγούδι αλλά και να καταλαβαίνεις το κρυμμένο μήνυμα πίσω από τους στίχους του!
πηγή