Εκπληκτικό!!! Το πάντρεμα τσ Σίας - Πρωτοχρονιάτικο έθιμο Χιμάρας

Η Εστία ήταν μέλος του αρχαίου ελληνικού Δωδεκάθεου. Παρουσιάζεται ως καλοσυνάτη και ευγενική Θεά. Αποτελούσε προστάτιδα της οικίας. Η Εστία ήταν η θεά της φωτιάς. Η φλόγα της έκαιγε ασταμάτητα στο κέντρο του σπιτιού. Σαν προστάτιδα της οικιακής ζωής και της οικογένειας, ήταν αυτή που λάμβανε την πρώτη προσφορά σε κάθε θυσία μέσα στο σπίτι.

Η ελιά ήταν το δένδρο που αγαπάμε και λατρεύουμε από τα χρόνια της αρχαιότητας. λάτρευαν οι πρόγονοί μας. Το λάδι μαζί με το κρασί και το σιτάρι αποτελεί έναν από τους βασικούς διατροφικούς παράγοντες του λαού μας. Η ελιά είναι το δέντρο της Ειρήνης και η ίδια εικονιζόταν με κλαδί ελιάς στα χέρια της. Οι νικητές των αγώνων στεφανώνονταν με κλαδί ελιάς (κότινος).

Το άρθρο της Μυρένας Σερβιτζόγλου για τη σρίνα στάθηκε αφορμή να μου ξυπνήσει μέσα μου μνήμες παιδικές και καταχωνιασμένες, ίσως και ξεχασμένες για πολλούς μα όχι για όλους.

Είναι και αυτό ένα από τα πολλά τοπικά έθιμα που μας ανάγκασαν να μεταλλάξουμε στο διάβα των ετών. Την Πρωτοχρονιά είχαμε αγωνία να ξυπηνήσουμε νωρίς, να προλάβουμε.

Όσι, σε μας δεν ερχουτανε ο Άγιο Βασίλης. Έπρεπε όμως να προλλάβουμε να τον αποδιάσουμε το χρόνο. Όπαιος ήταν πρώτος που έκανε ποδιακό έπαιρε καλύτερη σρίνα από τσ’ άλλους. Πολλές φορές είχαν προτίμηση κυρίως σους μιτσούς γιατί ήτανε καλοπόδιατσοι.

Το βράδυ τσ’ Πρωτοχρονιάς, μετά το φαγητό επαντρεύαμε τη Σία. Πηζαίναμε για λούμους, εκόβαμε κλαδία αλαίας, τσαι τα ξυλοπυρούσαμε ένα –ένα. Τα μαζώναμε τσαι τα στσεπέναμε να μη τα jδει η Σία. Εκαίγαμε καλά το σιώμενο τσαι το καθαίραμε να μην έσει τίποτα.

Το πρώτο φύλλο

Το πρώτο φύλλο που ερίναμε το ονοματίζαμε του Χριστού. Το δεύτερο τσ Παναΐας, το τρίτο του Αγιοβασίλη. Μετά αρσινίζαμε με τον νοικοτσύρι (ή γκοτσύρι), τσαι με τη σειρά όλα τα μέλη τσ οικοζένειας. Σε όπαιον ετύσαινε τσαι του χόρευε το φύλλο, αυτό έλεζε ότι θα του πάει καλά η χρονιά τσαι σον ίδιο τσαι σο σπιτικό.

Κοκαβέση Ελεονώρα – Ελένη

---

σρινα = πρωτοχρονιάτικο έθιμο
όσι = όχι
ξυπηνήσουμε = ξυπνάω-ξυπνώ
ερχουτανε = έρχονταν
προλλάβουμε = προλάβω(προφέρεται διπλό το λ)
αποδιάσουμε = να κάνουμε ποδαρικό
όπαιος = όποιος
ποδιακό = ποδαρικό
έπαιρε = έπαιρνε
μιτσούς = μικρούς
καλοπόδιατσοι = καλό ποδαρικό
Πηζαίναμε = πηγαίναμε
Λούμους = το μεγάλο κλαδί
κλαδία = κλαδιά
αλαίας = ελαία, ελιά
ξυλοπυράω = μαδάω τον καρπό της ελιάς (αφαιρώ τον πυρήνα)
jδει = να δει
εκαίγαμε = καίω
μαζώναμε = μαζεύαμε
έσει = έχει
καθαίραμε = καθαρίζαμε
στσεπέναμε = σκεπάζαμε
ερίναμε = ρίχναμε
Παναΐας = Παναγίας
αρσινίζαμε = αρχίζαμε
νοικοτσύρι = νοικοκύρης
οικοζένειας = οικογένειας
ετύσαινε = ετύχαινε
έλεζε = έλεγε
σον = στον
σο = στο
τσαι = και

Πηγή: Χιμάρα