ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ

Ερώτηση: Ακούμε και διαβάζουμε τον τελευταίο καιρό τόσα αντιφατικά για το Ουκρανικό ζήτημα, που μας έχουν ζαλίσει. Θα μπορούσατε να μας πείτε αναλυτικά πως έφθασαν σε τόσο κρίσιμο σημείο οι σχέσεις του Πατριαρχείου Μόσχας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως;


Γράφει ο +Ο Πισιδίας Σωτήριος 
Η κρίση των σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως έχει βαθειές τις ρίζες της. Από αιώνες η Μόσχα έχει ενστερνιστεί την θεωρία της Τρίτης Ρώμης, που διατύπωσε μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως το 1453, ο ρώσσος  μοναχός του Πσκωφ Φιλόθεος. Κατά τη θεωρία αυτή,  η παλαιά Ρώμη έπεσε σε αίρεση και απεκόπη από την Μία Αγία Καθολική και Αποστολική Εκκλησία. Η Νέα Ρώμη-Κωνσταντινούπολις,  με την κατάλυση της βυζαντινής Αυτοκρατορίας  και την υποταγή της σε ισλαμικό Κράτος δεν είναι ελεύθερη να ηγηθεί της ανά τον κόσμον Ορθοδοξίας. Πρός τούτο το Πατριαρχείο Μόσχας, το οποίον εδρεύει στη μόνη ελεύθερη Ορθόδοξη χώρα,  πρέπει να αναδειχθεί ως η Τρίτη Ρώμη και να ηγηθεί της ανά τον κόσμον Ορθοδοξίας. Σε αυτή τη βάση κινείται επί αιώνες το Πατριαρχείο Μόσχας·  τόσον επί Τσάρων της Ρωσσίας, οι οποίοι επιδίωκαν την αναγνώρισή τους ως διαδόχων των Αυτοκρατόρων του Βυζαντίου, όσον και επί Σοβιετικής Ένωσης,  με την αυθαίρετη διείσδυση σε άλλες πέραν της Ρωσσίας Χώρες. Στην ίδια  βάση κινείται και ενεργεί  και μετά την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης.
      Μετά την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, ως γνωστόν, τα κράτη που την συγκροτούσαν ένα-ένα  άρχισαν να ελευθερώνονται από την κομμουνιστική κυριαρχία. Καθορίστηκαν τα σύνορά τους, εξελέγησαν  οι κυβερνήσεις τους και ανασυγκροτήθηκαν ως ανεξάρτητα κράτη. Παράλληλα και οι Ορθόδοξες Εκκλησίες τους ανεξαρτοποιήθηκαν από την επιρροή της Μόσχας, και μία-μία λάβαιναν από το Οικουμενικό Πατριαρχείο την Αυτονομίαν ή Αυτοκεφαλία.
    Το ίδιο ακριβώς είχε συμβεί και παλαιότερα, μετά την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Τότε το Οικουμενικό Πατριαρχείο ήταν εκείνο  που έδωσε Αυτοκεφαλία:  στην Εκκλησία της Σερβίας  το 1879 ·  στην Εκκλησία Ρουμανίας το 1885·  στην Εκκλησία Βουλγαρίας το 1945, τις οποίες ανεγνώρισε και ως Πατριαρχεία. Επίσης το Οικουμενικό Πατριαρχείο έδωσε Αυτοκεφαλία στην Εκκλησία της Ελλάδος το 1850, στην Εκκλησία Πολωνίας το 1924, στην Εκκλησία Αλβανίας το 1937· στην Εκκλησία Τσεχίας και Σλοβακίας το 1998. Στις  δε Εκκλησίες  της Φιλανδίας και Εσθονίας, το Οικουμενικόν Πατριαρχείον  έδωσε Αυτονομίαν το αυτό έτος 1923.
       Τις Αποφάσεις αυτές του Οικουμενικού Πατριαρχείου ακολούθως ανεγνώρισαν όλες οι Ορθόδοξες Εκκλησίες.
        Από όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες μόνον μία, και μάλιστα η δεύτερη πολυπληθέστερη σε αριθμό πιστών, δεν απέκτησε Αυτοκεφαλία. Η Εκκλησία της Ουκρανίας, η οποία ανέκαθεν ανήκε στο Οικουμενικόν Πατριαρχείον, όπως παλαιότερα και όλες οι άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες, που προαναφέραμε. Άλλωστε και η Ρωσσική Εκκλησία, αρχικά, ανήκε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και μέχρι τον 15ον αιώνα οι Μητροπολίτες της  χειροτονούνταν από αυτό.. Και το Οικουμενικό Πατριαρχείο ήταν εκείνο που έδωσε την Αυτοκεφαλία στην Εκκλησία της Ρωσσίας το έτος 1448 και αργότερα, το έτος 1589, το ανεγνώρισε ως Πατριαρχείο.
                                                         -1-

         Ας  σημειωθεί ότι η Απόφαση εκείνη του Οικουμενικού Πατριαρχείου
 καθόριζε και τα γεωγραφικά όρια του Πατριαρχείου Μόσχας, στα οποία δεν περιλαμβανόταν η Ουκρανία. Αλλά ούτε και μεταγενέστερη Απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου εκδόθηκε ποτέ, για υπαγωγή της Εκκλησίας της Ουκρανίας   στο  Πατριαρχείο της Μόσχας.
       Όταν, λοιπόν,  και η Ουκρανία ελευθερώθηκε  από την Σοβιετική Ένωση και ανασυγκροτήθηκε ως Ανεξάρτητο Κράτος, ζήτησε και η Ορθόδοξη  Εκκλησία της  Ουκρανίας, όπως όλων των άλλων χωρών, να  αυτοδιοικηθεί. Αυτό εξόργησε το Πατριαρχείο Μόσχας κι εκήρυξε  σχισματικούς τον Μητροπολίτη Κιέβου Φιλάρετο (είχε χειροτονηθεί Επίσκοπος το 1962 και τότε ήταν Μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας) και όλους τους Αρχιερείς, Ιερείς, Μοναχούς  και λαϊκούς,  που ζητούσαν Αυτοκεφαλία. Και αυτοί ως φαίνεται είναι άνω των δέκα εκατομμυρίων πιστών.
   Το Οικουμενικό Πατριαρχείο ζήτησε από το Πατριαρχείο  Μόσχας να συγκροτηθεί Επιτροπή να διευθετήσει το τεράστιο αυτό πρόβλημα. Δυστυχώς, επί τέταρτον αιώνος, το Πατριαρχείο Μόσχας δεν συγκατένευσε να συνεργασθεί με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αλλά ούτε και μόνο του μπόρεσε να αποκαταστήσει την ενότητα της Εκκλησίας της Ουκρανίας. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, εν τω μεταξύ, δεχόταν  συνεχή αιτήματα τόσον από τους σχισματικούς Μητροπολίτες,  όσον και από τις Κυβερνήσεις της χώρας,  που έβλεπαν  μεγάλη αναταραχή στο   Κράτος τους, εξ αιτίας της  εκκλησιαστικής διαίρεσης των πολιτών.
         Τελικά το Οικουμενικό Πατριαρχείο αισθάνθηκε ότι τα όρια υπομονής εξαντλήθηκαν. Λύση από πλευράς Πατριαρχείου Μόσχας δεν διαφαινόταν. Η εκκλησιαστική κατάσταση στην Ουκρανία κατέστη αφόρητη. Εκκλησιατικοί και κρατικοί παράγοντες απηύθυναν  συνεχώς εκκλήσεις προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο να ενεργήσει επειγόντως τα δέοντα,  για την συμφιλίωση των διαφόρων παρατάξεων,  την συγκρότηση μιάς Αυτοκεφάλου Εκκλησίας και της εντάξεως όλων σε αυτήν.  Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ως Πρωτόθρονος  Εκκλησία, αισθάνθηκε  χρέος του   να ενεργήσει στα πλαίσια  των αρμοδιοτήτων του, γιά την επαναφορά στην κανονικότητα των εκατομμυρίων Ουκρανών Ορθοδόξων, μετά  των οποίων είχαμε διακόψει την εκκλησιαστική κοινωνία, χωρίς οι άνθρωποι να είχαν διαπράξει κανένα κανονικό παράπτωμα ή να είχαν αλλοιώσει στο παραμικρό τα δόγματα της Ορθόδοξης πίστης, απλώς και μόνον διότι έτσι το απεφάσισε η Μόσχα.
        Μετά από μακροχρόνια μελέτη του ζητήματος, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, με διαφανείς διαδικασίες,  άρχισε με νηφαλιότητα να λαμβάνει αποφάσεις, ανάλογες με εκείνες, που είχε κατ' επανάληψη λάβει  κατά το παρελθόν, όταν έδινε Αυτοκεφαλία στις Εκκλησίες όλων των άλλων Ορθοδόξων χωρών, όπως είδαμε ανωτέρω. Από αυτήν την ανεξαρτοποίηση της Ουκρανικής Εκκλησίας, όπως είναι ευνόητον, το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν έχει να κερδήσει τίποτε. Διότι με την Αυτοκεφαλία  η Εκκλησία της Ουκρανίας,  δεν θα έχει καμμία  διοικητική εξάρτηση,  από αυτό, όπως και όλες οι Αυτοκέφαλες Εκκλησίες.
          Αυτή όμως την ενωτική, ειρηνευτική ενέργεια του Οικουμενικού Πατριαρχείου άρχισε να την πολεμά σκληρά, δι' όλων των μέσων, το Πατριαρχείο Μόσχας, διαστρἐφοντας ιστορικά ντοκουμέντα και γεγονότα τα οποία είναι φυσικόν να το εκθέτουν. Με την ευκολία δε, που κήρυξε σχισματική την υπό τον Μητροπολίτην Κιέβου Ορθόδοξη Εκκλησία Ουκρανίας το έτος 1992, τόλμησε να κηρύξει σχισματικό και ... τον Οικουμενικό Πατριάρχη και  όλους  εμάς τους Αρχιερείς, Ιερεἱς,  Μοναχούς, που διακονούμε την Ορθοδοξία στις πέντε ηπείρους,
                                                       -2-

ακόμη και το Άγιον Όρος, από το οποίο μεγάλως  ευεργετήθηκε η Εκκλησία της Ρωσσίας. Μεταξύ δε, άλλων ιλαροτραγικών που λέγονται από ρώσσους, ακούστηκε  και η δήλωση από χείλη Ρώσσου Συνοδικού Μητροπολίτη, ότι οι Εκκλησίες που υπάγονται στο Οικουμενικό Πατριαρχεἰο στερήθηκαν πλέον το Άγιο Πνεύμα! Ωσάν  αποκλειστικά οι Ρώσσοι αρχιερείς να είναι οι ταμιούχοι της χάριτος του Αγίου Πνεύματος και κατά την απόλυτη κρίση τους μπορούν να τη στερούν, ακόμη και από τις Εκκλησίες και τα Μοναστήρια στα οποία εγκαταβιούν αγιασμένες μορφές, συμπεριλαμβανομένου και του Αγίου Όρους, που υπάγονται στο μαρτυρικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως!  Επακόλουθο της παράλογης αυτής απόφασής τους  ήταν ότι και όλα τα  Ιερά Μυστήρια που τελούνται σε αυτές να τα χαρακτηρίζουν  άκυρα. Γι αυτό έδωσαν διαταγές στους  ρώσσους που ζούν σε εδάφη του Οικουμενικού Πατριαρχείου να μη κοινωνούν  σε Εκκλησίες που  υπάγονται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο! Είναι  θλιβερόν Ορθόδοξοι Αρχιερείς να χρησιμοποιούν  το  κατ' εξοχήν Μυστήριον της Θυσίας, της αγάπης και της ενότητας,  ως όπλον καταπολέμησης ομοδόξων αδελφών και   προκλήσεως   σχίσματος στο Άγιο Σώμα του Χριστού, που είναι η Μία Ορθόδοξη Εκκλησία!
          Μετά τις αποφάσεις αυτές, που συνετάραξαν τις  συνειδήσεις των πιστών,  και με τις αμέσως επόμενες ενέργειες του Πατριαρχείου Μόσχας διαφάνηκε  ότι το Ουκρανικό ζήτημα είναι απλώς το πρόσχημα, για να αναδειχθεί το Πατριαρχείον Μόσχας κυρίαρχον σε όλο τον κόσμο, παραμερίζοντας το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ας σημειωθεί ότι το Πατριαρχείον Μόσχας είχε  παύσει  πριν από καιρό  να   αποκαλεί "Οικουμενικόν " το Πατριαρχείον Κωνσταντινουπόλεως, αλλά και ενεργούσε, σε Ανατολή και Δύση, ό,που τα κατάφερνε,  να ενεργεί  ως κυρίαρχον σε όλη την οικουμένη, περιφρονώντας τους επιτοπίους Επισκόπους, του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Τα παραδείγματα πολλά. Ας περιοριστούμε σε μερικά:
      Το Πατριαρχείο Μόσχας το 1970 είχε ανακηρύξει  "Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία Αμερικής"! Σε ποιούς , αλήθεια, Ιερούς Κανόνες στηρίχθηκε στην απόφασή του αυτή το Πατριαρχείο Μόσχας; (Το ίδιο έκανε  και στην Ιαπωνία). Όπως είδαμε μόνον το Οικουμενικόν Πατριαρχείον έδιδε  και  δίνει  Αυτοκεφαλία σε τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες. Φυσικά, κανένα Ορθόδοξο Πατριαρχείο δεν ανεγνώρισε την αυτοκεφαλία της Αμερικής O.C.A.
     Σε πόλεις που έχουν την έδρα τους Μητροπολίτες  του Οικουμενικού Πατριαρχείου, εν αγνοία τους,  το Πατριαρχείο Μόσχας ιδρύει Ενορίες. Έφθασε δε, στο σημείο και να διορίσει Αρχιεπίσκοπο των εν Ασία Ρωσσικών Ενοριών, επεκτείνοντας έτσι την κυριαρχία του σε ολόκληρη την Ασιατική ήπειρο, αγνοώντας την ύπαρξη των κατά τόπους Μητροπολιτών του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ασία.
      Αποκαλυπτικόν  της ηγεμονικής συμπεριφοράς των Ρώσσων Αρχιερέων είναι και το γεγονός ότι,  ο Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, το έτος 2015, στη 10η Γενική Συνέλευση του Π. Σ.Ε. στό  Πουσάν Κορέας,  δεν δέχθηκε να συλλειτουργήσει με  τους άλλους Ορθοδόξους Ιεράρχες, Εκπροσώπους όλων των λοιπών Αυτοκεφάλων Εκκλησιών στον Ορθόδοξον Ναόν της Ι.Μητροπόλεως Κορέας, που είχε εγκαινιάσει ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Και τί έκανε; Λειτούργησε μόνος του σε αίθουσα του Ρωσσικού Προξενείου! Γιατί άραγε; Για να μή φανεί ότι έτσι αναγνωρίζει την εκκλησιαστική δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Κορεατική Χερσόνησο και τον Μητροπολίτη Κορέας, τον οποίον τόσον ο ίδιος
                                                        -3-

όσον και άλλοι Ρώσσοι Ιεράρχες, που μεταβαίνουν στην Κορέα, παραγκωνίζουν με τις ενέργειές τους; Ή μήπως διότι, κατά την κανονικήν τάξιν,  θα λάμβανε την 5ην θέσιν μεταξύ των συλλειτουργούντων Αρχιερέων και όχι την πρώτην, όπως πιθανόν θα επιθυμούσε; Στον Ορθόδοξον Ναόν πέμπτος· στο  Ρωσσικό Προξενείο μόνος! Προτίμησε το δεύτερο, προς λύπην των Ορθοδόξων Ιεραρχών και πιστών,  για την απαξίωσή τους εκ μέρους του επικεφαλής της Αντιπροσωπείας του Πατριαρχείου Μόσχας.
        Παράλληλα το Πατριαρχείον Μόσχας επέκτεινε  την ανά τον κόσμον κυριαρχία του  με την άρση του  από του έτους 1927 σχίσματός του με την  Ρωσσικήν Ορθόδοξον Εκκλησίαν εκτός Ρωσσίας, γνωστήν ως R.O.C.OR, και επευλόγησε  όλες τις υπερόριες αντικανονικές χειροτονίες και λοιπές πράξεις   της σχισματικής αυτής Εκκλησίας, με την οποία καμμία Ορθόδοξη Εκκλησία δεν είχε εκκλησιαστική κοινωνία. Ως παράδειγμα να αναφερθεί ότι Κορεάτης που χειροτονήθηκε από τον  Πρόεδρο  της R.O.C.O.R. στην Κορέα, κατά παράβασιν των Ιερών Κανόνων, (παραλείπουμε λεπτομέρειες) διορίστηκε από το Πατριαρχείο Μόσχας ως ο Αρχηγός της Ορθοδόξου Ρωσσικής Ιεραποστολικής Εκκλησίας της Κορέας. Τον προβάλλει ,δε, ως εκπρόσωπόν του στις Κορεατικές Αρχές και είχε την αξίωση να τον αναγνωρίσει ως τοιούτον και ο κανονικός Μητροπολίτης Κορέας!
            Πρόσφατα, δε, την 23/11/2018, ο  Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας,  κατά την επίσκεψή του στη Σεούλ Κορέας, ανακοίνωσε στους Ρώσσους που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση του, ότι σύντομα θα  σταλεί  στη Σεούλ Ρώσσος Ιερέας για τη διαποίμανσή τους. Όταν δε, εκείνοι του είπαν ότι έχουμε ρωσόφωνο ιερέα στη Σεούλ και δικό μας Ναό, όλοι εξυπηρετούμαστε και δεν χρειαζόμαστε άλλον ιερέα, τους απάντησε: "Αποφασίσαμε να σας στείλουμε  ρώσσο ιερέα".
    Το ίδιο, προσπαθούν να κάνουν και στην Αττάλεια της Μικράς Ασίας, παρότι εκεί λειτουργούν Ορθόδοξοι Ναοί με ρωσσοφώνους Ιερείς.
     Εκεί  όμως που έδειξαν  την πλέον αχαρακτήριστον συμπεριφορά είναι το ότι έστειλαν ρώσσο ιερέα να λειτουργεί στην έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στην Κωνσταντινούπολη! Γιατί άραγε; Από ποιμαντικόν ενδιαφέρον προς τους εκεί Ρώσσους ή  για να προσβάλουν τον Οικουμενικό Πατριάρχη! Κάτι τέτοιο είχε γίνει πριν 800 χρόνια, αλλά  από τους ετεροδόξους Λατίνους Σταυροφόρους. Ορθόδοξος όμως ιερέας να εγκατασταθεί και να λειτουργεί στην Κωνσταντινούπολη "ἐπί καταφρονήσει τοῦ Οικουμενικοῦ Πατριάρχου" είναι "πρωτιά" που μόνον ο Πατριάρχης Μόσχας τόλμησε· και ασφαλώς θα αποτελέσει μαύρη σελίδα στην Εκκλησιαστική Ιστορία των σήμερον  διοικούντων το Πατριαρχείο Μόσχας.
        Με τη νοοτροπία αυτή,  που διακατέχει τους ιθύνοντες την Εκκλησία της Ρωσσίας, και  με τέτοια μέσα που είδαμε να χρησιμοποιούν,  θα μπορούσε κανείς  να ελπίζει ότι θα ερχόταν ποτέ  ημέρα, κατά την οποία το Πατριαρχείο Μόσχας θα έπαυε το σχίσμα στην Ουκρανία και θα ένωνε τα εκατομμύρια των εκεί πιστών σε ένα σώμα;
            Ακριβώς γι αυτόν τον λόγο   το Οικουμενικό Πατριαρχείο , με την ευθύνη την οποία το έχουν  επιφορτίσει οι Ιεροί Κανόνες Οικουμενικών Συνόδων και  τα  από αιώνων  ισχύοντα στην Εκκλησία, αναγκάστηκε, ως Πρωτόθρονος Εκκλησία, να αναλάβει την προσπάθεια να ενωθούν όλοι οι Ορθόδοξοι της Ουκρανίας και να συγκροτήσουν
                                                      -4-

την μίαν Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ουκρανία. Και όπως είπε ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος "Η απόφαση της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως αποτελεί μια ακόμα θυσιαστική ενέργεια προς όφελος πολλών εκατομμυρίων Ουκρανών πιστών".
              Βεβαίως εκκλησιαστικό σχίσμα δεκαετιών δεν θεραπεύεται αμέσως.Γι αυτό ας βοηθήσουμε όλοι οι απανταχού Ορθόδοξοι με τις αδιάλειπτες προσευχές μας. Αμήν.
το έστειλε το mail



σχόλιο:Τι βλέπουμε ,παρ'όλη την ευγενική γραφίδα του Πισιδίας ,ένα προχωρημένο νομικισμό ο οποίος βλέπει τα σχίσματα και τις αιρέσεις σαν κανονικότητες προκειμένου να εξυπηρετηθούν πολιτικές εκκλησιαστικές σκοπιμότητες .Πίσω από την ασθένεια αυτή και τα αξιώματα που έχουν μεταλλαχτεί σε δικαιώματα κρύβεται μια δαιμονικής φύσεως ,σχιζοφρένεια, προϊόν απιστίας και αθεΐας ...Βαρύ αλλά έτσι νοιώθουμε τούτη τη στιγμή Πατριαρχικοί και Συνοδικοί ατυχή θύματα του σκοτεινού πάθους του εκσυγχρονισμού στα πλοκάμια του αρχεκάκου όφεως! 
 Ο θυμόσοφος λαός λέει "δυο γάϊδάροι μαλώνανε σε ξένον αχυρώνα".Στην υπόθεση της Ουκρανικής αυτοκεφαλίας η Μόσχα και το Φανάρι το φτάσανε στα άκρα. Τα πρώτα σύννεφα είχαν μαζευτεί στο Κολυμπάρι. Είναι ξεκάθαρο πως προσωπικές φιλοδοξίες και πολιτικά συμφέροντα διαμορφώνουν τις εξελίξεις. Η ελπίδα όλων των Χριστιανών είναι να παραμεριστούν όλα αυτά που είναι ξένα και διαβολικά και να στραφούμε σ'εκείνο που μας ενώνει: Τον Χριστό. Δυστυχώς όμως όταν η συζήτηση γίνει για τον Χριστό, την αλήθεια των δογμάτων και την ανόθευτη πίστη, Μόσχα και Φανάρι φαίνεται να συμφωνούν μεταξύ τους και να υλοποιούν την οικουμενιστική ατζέντα χωρίς κάποια σοβαρή αντίσταση.  

O αντίλογος...


Η ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΝΟΝΙΚΟ ΕΔΑΦΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ

Δέν ὑπάρχουν ἀποδεικτικά ἔγγραφα ὑπέρ τῆς Κωνσταντινούπολης

Γράφει ο Πρωτοπρεσβύτερος Θεόδωρος Ζήσης 
Ὁμότιμος Καθηγητής Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ

1. Τό Κίεβο ἐγέννησε τήν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας καί εἰς αὐτήν ἀνήκει μέχρι σήμερα.

Στό ἐπίκεντρο τῶν ἐκκλησιαστικῶν διεργασιῶν, διχογνωμιῶν, ἀντιθέσεων, ἀλλά καί γεωπολιτικῶν διεκδικήσεων, εὑρίσκεται αὐτό τόν καιρό ἡ χορήγηση αὐτοκεφαλίας στήν Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, ἡ ὁποία ἐπί αἰῶνες ὄχι μόνο ἀνήκει στήν ἐκκλησιαστική δικαιοδοσία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας, ἀλλά ἀποτελεῖ καί τήν ἀρχή τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας τῶν Ρώσων, τόν γενέθλιο χῶρο, τήν κολυμβήθρα πού ἐγέννησε τήν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας μέ τήν βάπτιση τοῦ ἡγεμόνος τῶν Ρώσων Βλαδιμήρου καί τοῦ ρωσικοῦ λαοῦ στό Κίεβο τό 988. Οἱ ἑορτασμοί τῆς χιλιετηρίδος τοῦ ἐκχριστιανισμοῦ τῶν Ρώσων (988-1988) μέ πρωτοβουλία τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας καί μάλιστα στό Κίεβο, μέ διεκκλησιαστική ἀναγνώριση καί διεπιστημονική συμβολή, ἀποδεικνύουν ποῦ ὑπάγεται ἐκκλησιαστικά κατά κοινή παραδοχή τό Κίεβο. Διεκδίκησε τότε ἡ Κωνσταντινούπολη δικαιώματα ἐπί τῆς περιοχῆς τοῦ Κιέβου, ὥστε νά χρειασθεῖ νά πάρει τήν ἄδεια ὁ Πατριάρχης τῆς Μόσχας ἀπό τήν Κωνσταντινούπολη, καί οἱ ἄλλοι προκαθήμενοι, γιά νά μεταβοῦν στίς ἑορταστικές ἐκδηλώσεις στό Κίεβο;

Ὁποιαδήποτε Θρησκευτική Ἐγκυκλοπαιδεία καί ἄν ἀνοίξει κανείς ἤ τά σχετικά «Δίπτυχα» τῶν τοπικῶν ἐκκλησιῶν, πού παρουσιάζουν τήν διοικητική τους διάρθρωση ὡς καί τήν διοικητική διάρθρωση τῶν ἄλλων ἐκκλησιῶν, θά παρατηρήσει ὅτι ἡ Οὐκρανία διοικητικά καί κανονικά ὑπάγεται στήν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας. Ἔχει μέχρι τώρα καταγραφῆ ἤ ἀναγνωρισθῆ ὅτι ἡ Οὐκρανία ὑπάγεται στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο; Στό Ἡμερολόγιο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου τοῦ ἔτους 1998, πού ἔτυχε νά βρῶ γρήγορα στήν βιβλιοθήκη μου, καί στόν β´ τόμο (Διοικητικόν), στό κεφάλαιο «Αἱ λοιπαί αὐτοκέφαλοι Ἐκκλησίαι», καταχωρίζεται ὡς πρώτη ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας, στήν ἀρίθμηση δέ τῶν μητροπολιτῶν της τήν πρώτη θέση κατέχει ὁ προκάτοχος τοῦ σημερινοῦ κανονικοῦ μητροπολίτου Ὀνουφρίου κυρός Βλαδίμηρος «Μητροπολίτης Κιέβου καί πάσης Οὐκρανίας μόνιμον μέλος τῆς Ἱερᾶς Συνόδου» τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας[1]. Στήν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας καταχωρίζονται καί ὅλοι οἱ ἄλλοι μητροπολίτες, ἀρχιεπίσκοποι καί ἐπίσκοποι τῶν ἐπαρχιῶν καί πόλεων τῆς Οὐκρανίας, οἱ θεολογικές σχολές τοῦ Κιέβου, τῆς Ὀδησσοῦ, ἡ περίφημη Λαύρα τῶν Σπηλαίων τοῦ Κιέβου, ἡ Λαύρα τοῦ Ποτσάεφ καί πλῆθος ἄλλο ἱδρυμάτων καί προσκυνημάτων. Τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ τά «Δίπτυχα» τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος τοῦ 2018, τά ὁποῖα συναριθμοῦν τούς μητροπολίτας, ἀρχιεπισκόπους, ἐπισκόπους καί τίς πολυάριθμες ἐπαρχίες τῆς Οὐκρανίας στούς ἀνήκοντες στήν ἐκκλησιαστική δικαιοδοσία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας[2].

2. Μέ διαιρετικές σχισματικές δυνάμεις συντάσσεται τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο

Ἐπί τῇ βάσει λοιπόν καί μόνον αὐτῆς τῆς καταγεγραμμένης ἐπίσημα ἐκκλησιαστικῆς καταστάσεως, ἡ ὁποία μπορεῖ νά ἐνισχυθεῖ μέ πλῆθος ἄλλων ἐγγράφων, ἡ Οὐκρανία ἐκκλησιαστικά ἀπό τήν ἀρχή τῆς ἱστορίας τοῦ Χριστιανισμοῦ εἶναι ἀδιάσπαστα καί ἀχώριστα μέρος, στήν ἀρχή κορυφαῖο, τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας. Ἐπί μικρό χρονικό διάστημα, λόγω ἀνωμάλων ἱστορικῶν καταστάσεων καί ἐξωτερικῶν πιέσεων καί ἐπιβουλῶν ἔμεινε ὑπό τήν δικαιοδοσία τῆς Κωνσταντινούπολης, κάτω ἀπό τήν ὁποία ἄλλωστε ἦταν ἐπί αἰῶνες συνολικά καί ἡ ἐκκλησία τῆς Ρωσίας, ἑνωμένη μέ τό Κίεβο. Καί ὅταν ἐξέλιπαν αὐτές οἱ ἐξωτερικές πιέσεις καί ἐπιβουλές ἀπό τήν παπική τότε Δύση, μέσῳ τῆς Πολωνίας, Λιθουανίας καί ἄλλων σταυροφορικῶν καί οὐνιτικῶν δυνάμεων, ἐπανῆλθε ἐκεῖ πού ἐξ ἀρχῆς καί πάντοτε ἀνῆκε, στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας. Εἶναι κρῖμα πού τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο συντάσσεται σήμερα μέ τίς ἴδιες δυτικές δυνάμεις πού διήρεσαν τότε τήν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας καί προκάλεσαν διωγμούς τῶν Ὀρθοδόξων καί καταπατήσεις ἱερῶν χώρων, ὅπως ἑτοιμάζονται νά πράξουν καί τώρα οἱ Ἐθνικιστές Οὐκρανοί, καλυπτόμενοι ἀπό τόν οὐνίτη πρόεδρο τῆς Οὐκρανίας Ποροσένκο καί τούς φιλοπαπικούς σχισματικούς τῆς Οὐκρανίας.

3. Σκόπιμη παρερμηνεία καί ἀπόκρυψη ἐγγράφων. Ἑτοιμάζεται σχετική μελέτη.

Γιά τήν ἀναμφισβήτητη ἱστορικά δικαιοδοσία τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας ἐπί τῆς Οὐκρανίας ἑτοιμάζομε ἄρθρο μέ ὅλα τά ἱστορικά ἀποδεικτικά στοιχεῖα. Ἐπιστημονικά τό πράττομε αὐτό, διότι καί στήν πανεπιστημιακή μας σταδιοδρομία ὁ γράφων καί ἡ σύζυγός μου Χριστίνα Μπουλάκη - Ζήση (τώρα μοναχή Νεκταρία), ἐπίκουρη καθηγήτρια τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στό γνωστικό ἀντικείμενο τῆς «Ἱστορίας τῶν Σλαβικῶν Ἐκκλησιῶν», ἔχομε ἐκτενῶς ἀσχοληθῆ μέ τήν ἱστορία τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας καί τίς σχέσεις της μέ τήν Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινούπολης, γι᾽ αὐτό ἐνοχλούμαστε καί λυπόμαστε, ὅταν παραποιεῖται ἡ ἱστορική ἀλήθεια. Δυστυχῶς ἡ Κωνσταντινούπολη, γιά νά δικαιολογήσει τήν ἀντικανονική εἰσπήδησή της στό ἔδαφος τῆς ἐκκλησιαστικῆς δικαιοδοσίας τῆς Οὐκρανίας, ἐπικαλεῖται δύο ἔγγραφα, ἀπό τίς δεκάδες ἄλλων ἐγγράφων, ἀπό τά ὁποῖα δῆθεν ἀποδεικνύεται ὅτι ἡ Οὐκρανία δέν παραχωρήθηκε ποτέ ὁριστικά στήν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας, οὔτε μέ τήν συνοδική πράξη τοῦ 1686, ἡ ὁποία ἐπιβεβαιώνει ὅτι δῆθεν ἡ Οὐκρανία παρέμεινε ὑπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ὅτι ἡ παραχώρηση ἦταν προσωρινή. Πρόκειται γιά σκόπιμη παρερμηνεία καί παραμόρφωση τῶν ἐγγράφων, γιά «ἐπιστημονική» πληροφόρηση, ἡ ὁποία ὅμως στούς μή ἔχοντες ἐπαρκῆ ἱστορική γνώση δημιουργεῖ τήν ἐντύπωση ὅτι ἡ Κωνσταντινούπολη ἐπικαλεῖται δυνατά καί ἀτράνταχτα ἀποδεικτικά στοιχεῖα. Ἐμεῖς ἐπιστημονικά θά παρουσιάσουμε σέ ἄρθρο μας προσεχῶς ἄλλα ἔγγραφα πού ἀποκρύπτονται, ἀλλά καί θά διορθώσουμε τίς παρερμηνεῖες τῶν δύο ἐγγράφων. Ὡς μία πρώτη γεύση τῆς σκόπιμης χρήσης τῶν δύο ἐγγράφων παραθέτουμε τήν γνώμη τοῦ γνωστοῦ ἱστορικοῦ καί κανονολόγου καθηγητοῦ Βλ. Φειδᾶ, ὁ ὁποῖος καί στό σχετικό ἄρθρο του στή «Θρησκευτική καί Ἠθική Ἐγκυκλοπαιδεία» καί στό μεγάλο βιβλίο του «Ἐκκλησιαστική Ἱστορία τῆς Ρωσσίας (988-1988)» δέχεται ὅτι μέ τήν συνοδική πράξη τοῦ 1686 τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο ὑπήγαγε τήν Οὐκρανία στή δικαιοδοσία τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας. Γράφει ἐπί λέξει: «Τό 1686 ὑπεγράφη ρωσοπολωνική εἰρήνη, ἡ δέ Μικρά Ρωσία μετά τοῦ Κιέβου περιῆλθεν εἰς τήν Μόσχαν. Αἱ ἐπαρχίαι Λούτσκ, Λβώφ, Πρεμύσλ καί Μογκίλεφ ἀπέκτησαν θρησκευτικήν ἐλευθερίαν... Τέλος ὁ πατριάρχης Διονύσιος ὑπήγαγε τήν Μητρόπολιν Κιέβου ὑπό τήν δικαιοδοσίαν τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας (1687)»[3]. Καί ἐμεῖς, σέ ἀνύποπτο χρόνο, σέ μελέτη μας μέ τίτλο «Τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας» γράφαμε ὅτι «μετά τήν ἐπί τῆς Πολωνίας νίκην τῶν Ρώσων τό 1654 καί τήν ἐνσωμάτωσιν τῆς Οὐκρανίας εἰς τήν Ρωσίαν συνεδέθη καί πάλιν τό Κίεβον μέ τήν Μόσχαν καί ἀποκατεστάθη ἡ ἑνότης μέ ἔγκρισιν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου» (1686)[4].

4. Μητέρα Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας εἶναι τώρα ἡ Μόσχα. Ἡ Κωνσταντινούπολη ἦταν στό παρελθόν.

Δέν εἶναι ἀληθές ἐπίσης ὅτι τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο εἶναι ἡ μητέρα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας καί ἑπομένως ὡς μητέρα Ἐκκλησία ἔχει τό δικαίωμα νά χορηγεῖ αὐτοκεφαλία στίς ἐκκλησίες πού ἐγέννησε, ὅπως χορήγησε αὐτοκεφαλία στίς ἐκκλησίες τῆς Ρωσίας, τῆς Ἑλλάδος, τῆς Ρουμανίας, τῆς Σερβίας, τῆς Βουλγαρίας, τῆς Ἀλβανίας. Εἶχε τό δικαίωμα, μέχρις ὅτου μία θυγατέρα ἐκκλησία γίνει αὐτοκέφαλη, ὁπότε δέν εἶναι πλέον θυγατέρα, ἀλλά ἀδελφή Ἐκκλησία, ἰσότιμη κατά πάντα μέ τήν Ἐκκλησία ἀπό τήν ὁποία προῆλθε, ἡ ὁποία δέν δικαιοῦται πλέον νά ἐπεμβαίνει στά ἐσωτερικά της· ὅταν τό πράττει, διαπράττει τό βαρύ κανονικό παράπτωμα τῆς εἰσπήδησης σέ ξένη ἐκκλησιαστική δικαιοδοσία. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας συνολικά, μαζί μέ τά ἐδάφη τῆς σημερινῆς Οὐκρανίας, εἶχε μητέρα τήν Κωνσταντινούπολη μέχρι τήν ἀνακήρυξη τῆς αὐτοκεφαλίας της καί τήν χειραφέτησή της τό 1448, χωρίς τήν συγκατάθεση τῆς Κωνσταντινούπολης, ἡ ὁποία ὅμως συνοδικά τό 1593 καί μέ συμμετοχή τῶν ἄλλων πατριαρχῶν τῆς Ἀνατολῆς ὕψωσε στήν πατριαρχική ἀξία καί τιμή τήν μητρόπολη Μόσχας, σέ θέση δηλαδή πατριαρχείου, καί ἀνεγνώρισε τήν αὐτοκεφαλία της. Προσωρινή ἦταν ἡ διαίρεση τῆς ἑνιαίας καί ἀδιαίρετης Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας μέ τό νά παραμείνει τό Κίεβο γιά κάποιο διάστημα ἀνεξάρτητη μητρόπολη μέ ἐνέργειες μάλιστα τοῦ οὐνίτη πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Γρηγορίου Μάμα, ὑποστηρικτῆ τῆς ψευδοσυνόδου Φερράρας Φλωρεντίας, ὁ ὁποῖος χειροτόνησε μητροπολίτη Κιέβου τόν Οὐνίτη ἐπίσης Βούλγαρο Γρηγόριο καί ἔθεσε τίς βάσεις τῆς ἐξάπλωσης τῆς Οὐνίας στήν Οὐκρανία, μέχρις ὅτου τό 1686 ἐπανενώθηκε, ὅπως εἴπαμε, ἡ Οὐκρανία μέ τήν Ρωσική Ἐκκλησία καί παραμένει ἔκτοτε ἀδιατάρακτα ἐπί τρεῖς αἰῶνες τμῆμα τῆς αὐτοκέφαλης ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας. Τήν Οὐνία ἐνισχύει καί πάλι, ὅπως ὁ Γρηγόριος Μάμας, μέ τίς ἐνέργειές του ὁ πατριάρχης Βαρθολομαῖος.

5. Κακό προηγούμενο ἡ Οὐκρανία γιά τήν αὐτοκεφαλία τῶν Σκοπίων. Ἀνησυχεῖ ἡ ἐκκλησία τῆς Σερβίας.

Μέ τό ἴδιο σκεπτικό θά μποροῦσε νά ἰσχυρισθεῖ ὁ Οἰκουμενικός πατριάρχης ὅτι καί ἡ σχισματική ἐκκλησία τῶν Σκοπίων ἀνήκει στή δική του δικαιοδοσία καί ὄχι στήν δικαιοδοσία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Σερβίας, ἀφοῦ καί ἡ Ἐκκλησία τῆς Σερβίας καί ἡ περιοχή τῶν Σκοπίων ὑπήγοντο κάποτε στήν δικαιοδοσία τῆς Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως. Ποῦ ὑπαγόταν ὅμως τά Σκόπια μέχρι τήν σχισματική τους ἀπεξάρτηση ἀπό τήν Ἐκκλησία τῆς Σερβίας; Δέν ὑπαγόταν στήν αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία τῆς Σερβίας; Καί δέν θά ἀποτελέσει εἰσπήδηση σέ ξένο ἐκκλησιαστικό ἔδαφος ἡ ἀνάμειξη τῆς Κωνσταντινούπολης σέ παραχώρηση αὐτοκεφαλίας στούς σχισματικούς τῶν Σκοπίων, ὅπως ἀνησυχοῦν οἱ ἐκκλησιαστικοί ἡγέτες τῆς Ἐκκλησίας τῆς Σερβίας, καί ἀντιτίθενται στό κακό τετελεσμένο πού θά δημιουργηθεῖ στήν Οὐκρανία; Μπορεῖ πραξικοπηματικά νά ἐπεμβαίνει ἡ Κωνσταντινούπολη σέ κανονικά ἐδάφη αὐτοκεφάλων ἐκκλησιῶν, ἐπειδή κάποτε αὐτές ἀνῆκαν στή δικαιοδοσία της; Ἀκόμη καί ἄν ἱστορικά παραβλέψουμε τό γεγονός ὅτι τό Κίεβο, ἡ Οὐκρανία ἀπό τήν ἀρχή ἦταν μέρος καί μέλος ἀδιάσπαστο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας, δέν φθάνουν οἱ τρεῖς καί πλέον αἰῶνες, ἀπό τό 1686 μέχρι σήμερα πού ὑπάγεται κανονικά στήν αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας, γιά νά ἀποτρέψουν τήν εἰσπήδηση στό κανονικό της ἔδαφος;

6. Τό αὐτοκέφαλο στήν Οὐκρανία θά βλάψει τήν Κωνσταντινούπολη. Ἑλλάδα καί Ἀμερική θά ἐπωφεληθοῦν.

Ἡ εἰσπήδηση τῆς Κωνσταντινούπολης στήν Οὐκρανία ἀνοίγει τόν ἀσκό τοῦ Αἰόλου μέ ἀπρόβλεπτες κακές συνέπειες γιά τήν ἴδια τήν Κωνσταντινούπολη. Άσφαλῶς ἡ Οὐκρανία ὡς ἀνεξάρτητο κράτος ἐπιδιώκει νά ἔχει καί ἀνεξάρτητη αὐτοκέφαλη ἐκκλησία, καί δέν θά ἦταν ἱστορικά καί κανονικά παράλογο οἱ Ὀρθόδοξοι τῆς Οὐκρανίας νά ὑποβάλουν σχετικό αἴτημα, ἀρκεῖ αὐτό νά γίνει μέ τόν κανονικό τρόπο καί τήν συναίνεση τῶν ἄλλων ἐκκλησιῶν. Ἡ κανονική ἀρχή «τά ἐκκλησιαστικά τοῖς πολιτικοῖς συμμεταβάλλεσθαι εἴωθε» ἔχει διαχρονική ἰσχύ καί ἴσχυσε σέ ὅλες σχεδόν τίς περιπτώσεις χορηγήσεως αὐτοκεφαλίας σέ περιοχές πού ἀπέκτησαν τήν πολιτική ἀνεξαρτησία τους. Μέ βάση αὐτή τήν ἀρχή οἱ περιοχές τῆς Ἑλλάδος πού ἐνσωματώθηκαν στό ἑλληνικό κράτος ἐδῶ καί περισσότερο ἀπό ἕνα αἰώνα, ἀπό τό 1912, πρέπει νά ἐνταχθοῦν στήν αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, ἄν ἰσχύει ἡ ἀρχή «ἀνεξάρτητο ἑνιαῖο κράτος σημαίνει καί ἀνεξάρτητη αὐτοκέφαλη ἑνιαία ἐκκλησία». Ἔτσι ἡ ἡμιαυτόνομη ἐκκλησία τῆς Κρήτης, οἱ μητροπόλεις τῆς Δωδεκανήσου καί τό Ἅγιον Ὄρος, πού ἐξακολουθοῦν νά ὑπάγονται στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, μολονότι ἀνήκουν ἐδαφικά στήν Ἑλλάδα, θά πρέπει νά ἐνσωματωθοῦν στήν αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, ὅπως ἔγινε μέ τά Ἑπτάνησα τό 1864. Τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά τίς κακῶς ἀκόμη λεγόμενες «Νέες Χῶρες», πού τώρα μετά ἀπό ἕναν αἰώνα ἔγιναν «Παλαιές». Πρέπει νά παύσει ἡ Κωνσταντινούπολη νά τίς διεκδικεῖ ἀπό τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος καί νά θεωρεῖ τούς ἐκλεγόμενους ἀρχιερεῖς ἀπό τήν Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἐλλάδος ὡς ἀρχιερεῖς τῆς Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως. Καί ἡ μεγάλη Ἀμερική ἐπίσης εἶναι ἀνεξάρτητο καί ἑνιαῖο κράτος· καί ὅμως ἡ συζήτηση γιά αὐτοκεφαλία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἀμερικῆς, πού ἄρχισε καί συνεχίζεται, προκαλεῖ ὀργή καί ἀπειλές γιά ὅσους τό προτείνουν στήν Κωνσταντινούπολη, ἡ ὁποία ἀνοίγει τόν δρόμο μόνη της μέ τό αὐτοκέφαλο τῆς Οὐκρανίας γιά δυσμενεῖς εἰς βάρος της ἐξελίξεις.

7. Προκαλεῖ διαιρέσεις καί σχίσματα ἡ Κωνσταντινούπολη. Νά διορθώσει τήν πορεία της.

Τό χειρότερο ὅλων εἶναι ὅτι ἡ Κωνσταντινούπολη, τῆς ὁποίας ὁ ἀναγνωρισμένος ἀπό ὅλους συντονιστικός ρόλος ἀποσκοπεῖ στήν ἐξασφάλιση τῆς ἑνότητος τῶν Ὀρθοδόξων, προκαλεῖ ἡ ἴδια διαιρέσεις καί σχίσματα καί ἔτσι ὑπονομεύει καί τορπιλίζει μόνη της αὐτόν τόν ρόλο, καί, ὅπως γράψαμε σέ ἄλλη εὐκαιρία, πριονίζει ἡ ἴδια τό ψηλό κλαδί, τήν ὑψηλή θέση πάνω στήν ὁποία τήν ἀνέβασαν οἱ Ἱεροί Κανόνες καί ἡ ἐκκλησιαστική Παράδοση. Διήρεσε τήν Ἐκκλησία μέ τήν ψευδοσύνοδο τῆς Κρήτης, στήν ὁποία δέν ἔλαβαν μέρος τέσσερις ἐκκλησίες πού ἐκπροσωποῦν περισσότερους ἀπό τούς μισούς Ὀρθοδόξους πιστούς καί τήν ὁποία δέν ἀποδέχονται καί μέλη τῶν ἐκκλησιῶν πού ἔλαβαν μέρος, κληρικοί καί λαϊκοί, οἱ ὁποῖοι ἀποτειχιζόμενοι διακόπτουν τήν μνημόνευση τῶν ὀνομάτων τῶν οἰκείων ἐπισκόπων. Τήν διαιρεῖ καί πάλι μέ τήν ἀντικανονική της εἰσπήδηση στήν Οὐκρανία, ἀνατρέπουσα τήν ὁμοφωνία καί συμφωνία πού εἶχε ἐπιτευχθῆ κατά τίς προσυνοδικές συζητήσεις γιά τό θέμα τοῦ αὐτοκεφάλου. Σύμφωνα μέ αὐτές ἡ ἐπιθυμοῦσα τό αὐτοκέφαλο ἐκκλησία ὑποβάλλει τό αἴτημα πρός τήν «μητέρα Ἐκκλησία» καί, ἐφ᾽ ὅσον αὐτή τό ἀποδεχθεῖ, διαβιβάζεται πρός τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, τό ὁποῖο ἀναλαμβάνει νά διασφαλίσει τήν πανορθόδοξη συναίνεση. Ὅταν καί αὐτή ἐξασφαλισθεῖ, ἑτοιμάζεται ὁ τόμος γιά τήν χορήγηση τοῦ αὐτοκεφάλου. Τώρα οὔτε σχετικό αἴτημα ἔχει ὑποβληθῆ ἀπό τήν κανονική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας. Οὔτε ἡ «μητέρα Ἐκκλησία» τῆς Ρωσίας συμφωνεῖ μέ τήν χορήγηση τοῦ αὐτοκεφάλου. Ἡ προσπάθεια τῆς Κωνσταντινούπολης νά ἐμφανισθεῖ ὡς «μητέρα Ἐκκλησία» δέν εἶναι πειστική, ἀφοῦ καί μετά τό 1686 πού ἐπανεντάχθηκε ἡ Οὐκρανία στήν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας πέρασαν τρεῖς καί πλέον αἰῶνες, κατά τούς ὁποίους μέχρι σήμερα ἀνήκει στήν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας, ὅπως αὐτό ἀναγνωρίζεται ἀπό ὅλες τίς ἐκκλησίες. Ἡ ἴδια ἡ Κωνσταντινούπολη μέχρι προσφάτως ἀναγνωρίζει τόν μητροπολίτη Ὀνούφριο ὡς κανονικό μητροπολίτη τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας καί διαβεβαίωνε προσυνοδικά ὅτι δέν θά θέσει ποτέ θέμα αὐτοκεφαλίας τῆς Οὐκρανίας. Ἀλλά ἀκόμη καί ἄν δεχθοῦμε καί νομιμοποιήσουμε τήν κλοπή τοῦ ὀνόματος τῆς «μητέρας Ἐκκλησίας» πού κάνει ἡ Κωνσταντινούπολη, παρερμηνεύουσα σχετικά ἔγγραφα, εὑρίσκεται πάλιν ἐκτεθειμένη, διότι δέν τῆς ἔχει ὑποβληθῆ σχετικό αἴτημα ἀπό τήν κανονική Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, τῆς ὑπό τόν μητροπολίτη Ὀνούφριο. Οἱ σχισματικοί καί οἱ Οὐνίτες δέν ἀνήκουν στήν Ἐκκλησία καί δέν ἔχουν κανένα κανονικό δικαίωμα, πρίν ἐπιστρέψουν καί ἐνσωματωθοῦν στήν κανονική Ἐκκλησία. Οὔτε ἐπίσης ἔχει ἐξασφαλισθῆ ἡ συναίνεση τῶν τοπικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν στήν πλειονότητά τους, ἀφοῦ μόνον ἐλάχιστες ἑλληνόφωνες ἐκκλησίες μέ ἐθνοφυλετικά κριτήρια, θά συμφωνήσουν σιωπηρά μέ τήν Κωνσταντινούπολη, γιατί δέν τολμοῦν φανερά νά ἀντιταχθοῦν πρός τήν ἱστορική ἀλήθεια.

Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο γιά πρώτη φορά στά νεώτερα χρόνια φαίνεται τόσο ἀποδυναμωμένο καί ἀπομονωμένο ἐκκλησιαστικά. Ὡς παλαιός κληρικός, συνεργάτης καί σύμβουλος τῆς Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως λυποῦμαι γι᾽ αὐτήν τήν ἐξέλιξη, μολονότι ἔχω εἰσπράξει πικρίες καί διώξεις ἐπειδή διαφωνῶ μέ ἐπικίνδυνες πρωτοβουλίες του. Ἔπρεπε οἱ τωρινοί του σύμβουλοι νά ἀποτρέψουν αὐτήν τήν πορεία πρός τίς διαιρέσεις, τά σχίσματα καί τήν ἀπομόνωση. Ὑπάρχει ἀκόμη καιρός πρίν ἀπό τό τελικό βῆμα.

---

[1]. Βλ. σελ. 1231.

[2]. Βλ. σελ. 1256.

[3]. Βλ. Φειδα, «Ρωσική Ἐκκλησία», Θ.Η.Ε. 10, 1043. Τοῦ αὐτοῦ, Ἐκκλησιαστική Ἱστορία τῆς Ρωσσίας (988-1988), Ἔκδ. Ἀποστολική Διακονία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Ἀθῆναι 1988, σελ. 273-274.

[4]. Θεοδωρου Ζηση, Καθηγητοῦ Πανεπιστημίου, Κωνσταντινούπολη καί Μόσχα, Θεσσαλονίκη 1989, σελ. 31. Ἡ μελέτη παρουσιάσθηκε ὡς εἰσήγηση στό Διεθνές Σεμινάριο πού ὀργάνωσε στό Chambésy τῆς Γενεύης τό Ὀρθόδοξο Κέντρο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου τόν Μάϊο τοῦ 1988. Τό θέμα τοῦ Σεμιναρίου: «Ρωσία. Χίλια χρόνια χριστιανικοῦ βίου».