Ὁ ἅγιος Ἀλέξανδρος Σμορὲλ (Alexander Schmorell) Ἕνας Ὀρθόδοξος Ἀντὶ-ναζιστὴς νεομάρτυρας

Ο  Νεομάρτυς Ἀλέξανδρος ἐκ Μονάχου: Ἡ μνήμη του τιμᾶται στὶς 13 Ἰουλίου, ἐπέτειο τῆς θανάτωσής του μὲ ἀποκεφαλισμό. «Λαιμητόμῳ τελειοῦται» θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι ἡ διατύπωση, ἀφοῦ ὁ νεομάρτυρας ἀποκεφαλίσθηκε, καταδικασμένος σὲ θάνατο γιὰ «ἐσχάτη προδοσία» ἀπὸ τὸ ναζιστικὸ καθεστώς, σὲ ἡλικία 25 ἐτῶν. 

Πρόκειται γιὰ τὸν Ἀλεξάντερ Σμορέλ, συνιδρυτὴ μαζὶ μὲ τὸν φίλο του Χὰνς Σόλ τῆς ἀντιναζιστικῆς ὀργάνωσης «Λευκὸ Ρόδο», ἡ ὁποία μὲ προκηρύξεις ποὺ ἀπέστελλε ταχυδρομικὰ προσπαθοῦσε νὰ ἐξεγείρει τὴ συνείδηση τῶν Γερμανῶν κατὰ τοῦ καθεστῶτος. Ἡ ἁγιοκατάταξή του ἔγινε στὶς 6.2.2012. Ὁ Ἃγιος εἰκονίζεται μὲ τὴ λευκὴ ἰατρικὴ μπλούζα καὶ νὰ κρατᾶ ἓναν σταυρὸ μαζὶ μ’ ἕνα ἄσπρο τριαντάφυλλο, σύμβολο τοῦ Λευκοῦ Ρόδου καὶ ταυτόχρονα πασχάλιο σύμβολο, σύμβολο τῆς νίκης τῆς ζωῆς πάνω στὸν θάνατο.

Τὸ «Λευκὸ Ρόδο» Ἡ ὀνομασία προτάθηκε ἀπὸ τὸν νεομάρτυρα, ἐμπνευσμένη ἀπὸ ἕνα ἀπόσπασμα τῶν «Ἀδελφῶν Καραμαζὼφ» τοῦ Ντοστογέφσκι, τοῦ ἀγαπημένου του συγγραφέα: Εἶναι ἡ στιγμὴ ποὺ περιγράφεται ἡ ἐπιστροφὴ τοῦ
Χριστοῦ στὴ γῆ, γιὰ νὰ ἀναστήσει ἐκ νεκρῶν ἕνα κοριτσάκι. «Τὸ κοριτσάκι ἀνασηκώνεται στὸ φέρετρο καὶ κοιτάζει τριγύρω, χαμογελώντας μὲ ὀρθάνοιχτα ἀπορημένα μάτια, κρατώντας ἕνα μάτσο ἀπὸ ἄσπρα τριαντάφυλλα ποὺ εἶχαν βάλει στὰ χέρια της…». Τότε, ὁ Μέγας Ἱεροεξεταστὴς ἀναγνώρισε καὶ συνέλαβε τὸν Χριστὸ καὶ ἀκολούθησε ὁ περίφημος μονόλογός  του…

Ὁ πυρήνας τῆς κίνησης ἀπαρτιζόταν ἀπὸ φοιτητὲς τῆς ἰατρικῆς σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Μονάχου, οἱ ὁποῖοι σπούδαζαν, ἐνῷ γιὰ κάποια διαστήματα τὸ γερμανικὸ καθεστὼς τοὺς ἔστειλε στὸ μέτωπο ὡς ἰατρούς, ὅπου παρακολούθησαν ἀπὸ κοντὰ τὶς θηριωδίες τῶν ναζιστικῶν στρατευμάτων. Μετὰ τὴν ἐπιστροφὴ τους κλιμάκωσαν τὴ δραστηριότητά τους, μοιράζοντας προκηρύξεις χέρι μὲ χέρι καὶ ἀναγράφοντας ἀντιχιτλερικὰ συνθήματα στοὺς τοίχους.

Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, ἡ ὀργάνωση, ποὺ ἐπὶ μῆνες ἦταν στὸ στόχαστρο τῆς Γκεστάπο, μπόρεσε νὰ ἐξαρθρωθεῖ στὶς 18
Φεβρουαρίου τοῦ 1943. Τέσσερις μέρες μετά, μὲ συνοπτικὲς διαδικασίες, ἐκτελέσθηκαν μὲ ἀποκεφαλισμὸ τὰ ἀδέλφια Χὰνς καὶ Σοφία Σὸλ καὶ ὁ Κρίστοφ Πρόμπστ, ἀπὸ τὸ «λαϊκὸ δικαστήριο» τοῦ διαβόητου Ρόλαντ Φράισλερ. Ὁ Ἀλεξάντερ Σμορὲλ εἶχε τὴν ἴδια τύχη στὶς 13 Ἰουλίου τῆς ἴδιας χρονιᾶς, ἀφοῦ συνελήφθη τὸν Ἀπρίλιο. Στὴ δίκη του δὲν προσπάθησε νὰ ἐλαφρύνει τὴ θέση του. Μὲ παρρησία ὁμολόγησε ἐνώπιον τοῦ Φράισλερ τὶς ἀντιναζιστικὲς πεποιθήσεις του, προκαλώντας τὴν ὑστερικὴ ἀντίδραση τοῦ Φράισλερ, ποὺ οὒρλιαζε ἀποκαλώντας τον «προδότη».

Εἶχε γεννηθεῖ στὴ Ρωσία ἀπὸ Γερμανὸ πατέρα, γιατρό, ἀπὸ χρόνια ἐγκατεστημένο στὴ Ρωσία καὶ Ρωσίδα μητέρα (ὀρθόδοξη). Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ ἦταν βαπτισμένος Χριστιανὸς Ὀρθόδοξος. Παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ πατέρας του καὶ ἡ μητριὰ του ἦταν ρωμαιοκαθολικοί, ὁ Ἀλέξανδρος ἀνατράφηκε ὡς Ὀρθόδοξος. Παρακολούθησε μαθήματα ὀρθόδοξης κατήχησης, ἐκκλησιαζόταν τακτικὰ καὶ τὸν ἔβλεπαν συχνὰ μὲ μιὰ Βίβλο. Ὅπως φαίνεται καὶ ἀπὸ τὴν ἀλληλογραφία του, διάβαζε μὲ ζῆλο καὶ τὰ κείμενα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας. Τὸ περιεχόμενο τῶν προκηρύξεων
τοῦ Λευκοῦ Ρόδου, τῶν ὁποίων βασικὸς συντάκτης ἦταν ὁ νεομάρτυρας μαζὶ με τὸν Χὰνς Σόλ, ὁδηγεῖ στὸ ἀσφαλὲς συμπέρασμα ὅτι ὁ ἀγώνας δὲν ἦταν στενὰ πολιτικός.

Στὴν 4η προκήρυξη, τονίζεται μεταξὺ ἄλλων: «Κάθε λέξη ἀπὸ τὸ στόμα τοῦ Χίτλερ εἶναι ἕνα ψέμα. Ὅταν μιλᾶ γιὰ εἰρήνη, ἐννοεῖ τὸν πόλεμο καὶ ὅταν κατὰ τρόπο βλάσφημο χρησιμοποιεῖ τὸ ὄνομα τοῦ Παντοδύναμου, ἐννοεῖ τὴ δύναμη τοῦ κακοῦ, τὸν ἐκπεσόντα ἄγγελο, τὸ Σατανᾶ. Τὸ στόμα του εἶναι τὸ δύσοσμο στόμιο τῆς Κολάσεως καὶ ἡ ἰσχὺς του ἐκ βάθρων καταραμένη. Εἶναι ἀλήθεια ὅτι πρέπει νὰ ἀγωνιστοῦμε κατὰ τοῦ ἐθνικοσοσιαλιστικοῦ τρομοκρατικοῦ κράτους μὲ ὀρθολογικὰ μέσα. Ὅμως, ὁποιοσδήποτε ἐξακολουθεῖ νὰ ἀμφισβητεῖ τὴν πραγματικότητα, τὴν ὕπαρξη δαιμονικῶν δυνάμεων, θὰ ἔχει ἀποτύχει σὲ μεγάλο βαθμὸ νὰ ἀντιληφθεῖ τὴ μεταφυσικὴ διάσταση αὐτοῦ τοῦ πολέμου. Πίσω ἀπὸ τὰ συγκεκριμένα, ὁρατὰ περιστατικά, πίσω ἀπὸ ὅλες τὶς ἀντικειμενικὲς καὶ λογικὲς διαπιστώσεις, βρίσκουμε τὸ ὑπέρλογο στοιχεῖο: Τὸν ἀγώνα ἐνάντια στὸ δαίμονα, ἐνάντια
στοὺς ὑπηρέτες τοῦ Ἀντιχρίστου

Παντοῦ καὶ πάντοτε, οἱ δαίμονες παραμόνευαν στὸ σκοτάδι, περιμένοντας τὴ στιγμὴ ποὺ ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἀδύναμος: ὅταν μὲ τὴ δική του βούληση ἐγκαταλείπει τὴ θέση του στὴν τάξη τῆς Δημιουργίας, ὅπως δημιουργήθηκε γι αὐτὸν ἀπὸ τὸ Θεὸ ἐν ἐλευθερίᾳ – ὅταν ὑποχωρεῖ στὴ δύναμη τοῦ κακοῦ καὶ ἀποχωρίζεται ἀπὸ τὶς ἄνωθεν δυνάμεις – κι ἀφοῦ θεληματικὰ κάνει τὸ πρῶτο βῆμα, ὁδηγεῖται ὁλοένα στὸ ἑπόμενο μὲ ραγδαῖα ἐπιταχυνόμενο ρυθμό.

Παντοῦ καὶ σὲ ὅλους τοὺς καιροὺς τῆς μεγαλύτερης κρίσης, ἔχουν ἐμφανισθεῖ ἄνθρωποι, προφῆτες καὶ ἅγιοι, ποὺ ἀγαπᾶνε τὴν ἐλευθερία τους, κήρυξαν τὸν Μοναδικὸ Θεό, καὶ μὲ τὴ βοήθειά Του ὁδήγησαν τὸ λαὸ στὴν ἀντιστροφὴ τῆς πτωτικῆς του πορείας. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι, βέβαια, ἐλεύθερος, ἀλλὰ χωρὶς τὸν ἀληθινὸ Θεὸ εἶναι ἀνυπεράσπιστος ἐνάντια στὸ κακό. Εἶναι σὰν καράβι χωρὶς πηδάλιο, στὸ ἔλεος τῆς θύελλας, σὰν μικρὸ παιδὶ χωρὶς τὴ μητέρα του, σὰν σύννεφο ποὺ διαλύεται στὸν ἀέρα. Καὶ σὲ ρωτάω, σὰν Χριστιανὸ ποὺ ἀγωνίζεσαι γιὰ τὴ διαφύλαξη τοῦ πιὸ πολύτιμου θησαυροῦ σου, μήπως διστάζεις, μήπως ξεπέφτεις στὴ δολιότητα, τὸν ὑπολογισμὸ καὶ τὴν ἀναβλητικότητα, μὲ τὴν ἐλπίδα ὅτι κάποιος ἄλλος θὰ σηκώσει τὸ χέρι γιὰ νὰ σὲ ὑπερασπίσει;

Δὲν σοῦ ἔδωσε ὁ Θεὸς τὴ δύναμη καὶ τὴ θέληση νὰ ἀγωνιστεῖς; Πρέπει νὰ χτυπήσουμε τὸ κακὸ ἐκεῖ ποὺ εἶναι πιὸ
δυνατό, καὶ εἶναι πιὸ δυνατὸ στὴν ἐξουσία τοῦ Χίτλερ». Ποτὲ μὴν ξεχνᾶτε τὸν Θεό! Αὐτὴ ἦταν ἡ τελευταία του παραγγελία στὸν πατέρα του καὶ στὴ μητριά του στὸ τελευταῖο του γράμμα πρὶν ὁδηγηθεῖ στὴ λαιμητόμο: «Σήμερα, μὲ τὴ θέληση τοῦ Θεοῦ, ἡ ἐπίγεια ζωή μου θὰ κλείσει, προκειμένου

νὰ μεταβῶ σὲ μίαν ἄλλη, ποὺ ποτὲ δὲν θὰ τελειώσει, ὅπου ὅλοι μας θὰ συναντηθοῦμε… Δυστυχῶς, τὸ χτύπημα αὐτὸ θὰ εἶναι πιὸ σκληρὸ γιὰ σᾶς παρὰ γιὰ μένα, γιατί φεύγω μὲ τὴ βεβαιότητα ὅτι ὑπηρέτησα τὴν ἀλήθεια. Αὐτὸ μὲ ἀφήνει μὲ ἥσυχη τὴ συνείδηση, παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι εἶναι κοντὰ ἡ ὥρα τοῦ θανάτου…
Σὲ λίγες ὧρες θὰ εἶμαι σὲ μία καλύτερη ζωή, κοντὰ στὴ μητέρα μου καὶ δὲν θὰσᾶς ξεχάσω. Θὰ παρακαλέσω τὸ Θεὸ νὰ σᾶς χαρίζει γαλήνη καὶ εἰρήνη. Θὰ σᾶς περιμένω! Καὶ πάνω ἀπ’ ὅλα, ἕνα πράγμα φυλάχτε στὶς καρδιές σας: Ποτὲ μὴν ξεχνᾶτε τὸν Θεό!»

Στὶς 18 Μαΐου 1943 τοὺς ἔγραφε: «…Πρόσφατα διάβασα κάτι σ’ ἕνα πολὺ καλὸ καὶ μὲ πολλὰ νοήματα βιβλίο, ποὺ ταιριάζει σὲ ὅλους ἐσᾶς: «Ὅσο μεγαλύτερη εἶναι ἡ τραγωδία τῆς ζωῆς, τόσο πιὸ δυνατὴ πρέπει νὰ εἶναι ἡ πίστη μας, ὅσο πιὸ καταδικασμένοι μοιάζουμε, μὲ τόση μεγαλύτερη ἐμπιστοσύνη πρέπει νὰ ἀφήνουμε τὶς ψυχές μας στὰ χέρια τοῦ Θεοῦ Πατέρα.», ἔγραφε ὁ Ἀββὰς Θεόδωρος ἀπὸ τὸ Βυζάντιο. [σ.σ. ὁ ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης] Γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ εὐχαρίστησα τὸ Θεὸ γιὰ τὶς δοκιμασίες μου, καὶ ἄφησα τὸν ἑαυτό μου ἐντελῶς στὶς ἀνεξερεύνητες βουλὲς τῆς Προνοίας Του…» 

Πνευματικές, λοιπόν, οἱ ἀφετηρίες τοῦ ἀγώνα τοῦ νεομάρτυρα Ἀλεξάνδρου καὶ τοῦ Λευκοῦ Ρόδου: Ἡ ἐγκληματικὴ φυσιογνωμία τοῦ ναζισμοῦ συνδέεται αἰτιωδῶς μὲ τὸν ἀντιχριστιανικὸ καὶ νεοπαγανιστικό του χαρακτήρα. Ἀποτέλεσμα πειρασμοῦ εἶναι ἡ παραίτηση ἀπὸ τὸ θεῖο δῶρο τῆς ἐλευθερίας, ποὺ ὁδηγεῖ σὲ ὅλο καὶ μεγαλύτερη κατάπτωση. Συνενοχὴ εἶναι καὶ ἡ ἀνοχὴ ἐκ μέρους τῶν πολιτῶν στὰ ἐγκλήματα εἰς βάρος τοῦ κάθε πλησίον.

Ἂς ἀκολουθήσουμε λοιπὸν τὸ παράδειγμα τοῦ ἁγίου νεομάρτυρα Ἀλέξανδρου, ποὺ στοὺς δύσκολους καιροὺς ποὺ ἔζησε ἔδωσε μαρτυρία τῆς ἀγάπης του γιὰ τὸν Θεὸ καὶ τὴν εἰκόνα Του, ἡ ὁποία ἀντανακλᾶ στὸν πλησίον. 

Ἀπολυτίκιο “Φῶς σήμερον ἔλαμψεν ἐπὶ τὴν ἔνδοξον ἡμῶν πόλιν, τὴν θησαύρισμα ἔχουσα τῶν ἁγίων λειψάνων σου, Ἅγιε Μάρ- τυς Ἀλέξανδρε, διὸ ταῖς σαῖς πρεσβείαις Χριστῷ τῷ Θεῷ ἰκετεύομεν, ῥύσασθαι ἀπὸ θλίψεων καὶ συμφορῶν πάντας ἡμᾶς, τοὺς ἐν ἀγάπῃ συναχθέντας καὶ γεραίροντας τὴν πανεύφημον μνήμην σου, τὸ σὸν θάρρος μιμούμενοι, κατὰ τῶν ἀθέων δυνάμεων καὶ τῶν πολεμίων’’.

πηγή