Οι άγιοι Πορφύριος και Παΐσιος υποδεέστεροι του Περγάμου;

Ο π. Ιωάννης Χρυσαυγής ανεκάλυψε τον μετά τον Παλαμάν, Παλαμάν!

Ο  Περγάμου, που προβάλλεται ιδιαιτέρως εις τα συγκρητιστικά θρησκευτικά, γράφει: «είναι καλύτερα που ο Αδάμ έπεσε διατηρώντας το δικαίωμά του στην απόλυτη ελευθερία, παρά αν είχε παραμείνει άπτωτος»!

Αποτελεί πλέον κοινήν διαπίστωσιν μη επιδεχομένην αμφισβητήσεως ότι από την δεκαετίαν του ’60 έως σήμερα ένα νέον θεολογικόν ρεύμα εισήχθη και επεβλήθη εις την Ελλάδα. Κύριοι εκπρόσωποι αυτού ο Σεβ. Περγάμου και ο κ. Χρ. Γιανναράς, οι οποίοι έχοντες έλθει εις επαφήν με ποικίλους θεολόγους της διασποράς και εν γένει της δύσεως αλλά και επηρεασμένοι κατά πολύ από τον υπαρξισμόν, διωχεύτεσαν εις τον ελλαδικόν χώρον κράμα θεολογίας. Η εισαγωμένη αυτή θεολογική γραμμή έθελξε νέους άνευ λιπαράς γνώσεως της Ορθοδόξου διδασκαλίας να υιοθετήσουν αυτήν ακρίτως. Προϊόντος του χρόνου εδημιουργήθη κύκλος μαθητών πέριξ των δύο «διδασκάλων», ο οποίος καταλαβών θέσεις εις τα Εκκλησιαστικά και Πανεπιστημιακά κλιμάκια εμποτίζει με τας κακοδοξίας αυτάς την εκπαίδευσιν και την θεολογικήν συγγραφήν. 

Η σθεναρά αντίστασις του «Ο.Τ.» δια συγγραφών υψηλής θεολογικής κριτικής απετέλεσε τον μοναδικόν δια πολλά έτη πυλώνα αντιστάσεως. Το κακόν εν τω μεταξύ επλήθυνε και εις την διασποράν. Από τους μαθητάς του Σεβ. Περγάμου προσφάτως ο «Ο.Τ.» κατέδειξεν ότι κείμενα των Σεβ. Σηλυβρίας Μαξίμου Βγενοπούλου, Σεβ. Βρανιτσέβου Ιγνατίου Midic και κ. Σταύρου Γιαγκάζογλου εμφορούνται όχι απλώς από κακοδοξίας, αλλά από πλήρη διαστροφήν της δο­γματικής της Εκκλησίας. 

Η ενασχόλησις αυτή ίσως προκαλεί δυσ­θυμίαν εις τον αναγνώστην, ιδιαιτέρως όσον αφορά εις δυσνόητα δογματικά ζητήματα, όμως είναι απαραίτητος, διότι αν το κακόν δεν εκριζωθή εκ βάθρων, εις το τέλος αι συνειδήσεις Ιεραρχών και θεολόγων θα μεταλλαχθούν τόσον ώστε καίτοι Ορθόδοξοι θα φρονούν τα παπικά.

 Αντιλαμβάνεται οιοσδήποτε ποίαι αι συνέπειαι δια την περιπόθητον ένωσιν!

Ένας ακόμη θιασώτης του  Περγάμου και διατελέσας εκπρόσωπος τύπου κατά την συν­αξιν του Κολυμβαρίου είναι ο αρχιδιάκονος του Πατριαρχείου Κων/λεως π. Ιωάννης Χρυσαυγής. 

Ο π. Ιωάννης εδημοσίευσεν εις το προσφάτως εκδοθέν τεύχος 144 του περιοδικού «Συν­αξη» άρθρον με τίτλον «Θεολογώντας στον 21ο αιώνα», με σκοπόν να υπερασπισθή την θεολογίαν του μέντορός του η όπως ο ίδιος γράφει «θα επιδιώξω μίαν απολογία –υπό μορφή μαρτυρίας- υπέρ της απαράμιλλης συμβολής του Μητροπολίτη στη χριστιανική σκέψη των ημερών μας». Καλώς λέγει «χριστιανική», διότι Ορθόδοξος δεν είναι.

Αρχίζει το άρθρον γράφων «Οι Ορθόδοξοι χριστιανοί γοητεύονται με την ανακήρυξη αγίων (η αγιοποίηση). Μία τέτοια περίπτωση «ανακήρυξης» είναι αυτό που συχνά γίνεται, όταν ειδωλοποιούνται επιστήμονες, όπως ο π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ και ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης, η αγιορείτες γέροντες, όπως ο π. Παΐσιος και ο π. Πορφύριος» 

και συμπληρώνει εις την αντίστοιχον παραπομπήν «Εδώ θα μπορούσε κάποιος να αναφερθεί στο σύνολο του σύγχρονου αγιογραφικού υλικού, το οποίο ενδέχεται να προσεγγίζει με μία ρομαντική διάθεση τις ζωές πρόσφατα ανακηρυχθέντων αγίων αλλά και λογίων. Παρ’ όλα αυτά, και ειδικά σε σχέση με το έργο του Μητροπολίτη Περγάμου, ο Χρήστος Γιανναράς έχει σημειώσει χαρακτηριστικά ότι πρόκειται για “τον σημαντικότερο ορθόδοξο θεολόγο της μετά τον Γρηγόριο Παλαμά εκκλησιαστικής περιόδου”»!

Κατ’ αρχάς να σημειώσωμεν ότι ακριβέστερος όρος είναι «διακήρυξις της αγιότητος» και όχι «ανακήρυξη» η «αγιοποίηση», που παραπέμπουν (όχι απολύτως βεβαίως) εις καθεστωτικού χαρακτήρος πράξεις. Μας εκπλήσσει δυσάρεστα όμως ο υπαινιγμός αφελούς γοητείας και τάχα ειδωλοποιήσεως αγίων πανθομολογουμένως μορφών ως του Οσίου Παϊσίου και του Αγίου Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτου. Αγιομαχεί ο π. Ιωάννης η ειρωνεύεται το κριτήριον του πληρώματος της Εκκλησίας; 

Ίσως η όλη αναφορά του να στοχεύη απλώς εις το να πλήξη τον Σεβ. Ναυπάκτου, τον π. Γεώργιον Μεταλληνόν, τον κ. Γεώργιον Καραλήν κ.α., οι οποίοι ενδιέτριψαν εις την θεολογίαν του π. Ι. Ρωμανίδου.

Την «ρομαντική» διάθεσιν δέχεται ο π. Ιωάννης δι’ όλους τους άλλους, μεταξύ των οποίων οι δύο λαοφιλείς Άγιοι, όχι όμως δια τον  Περγάμου. Εκείνος είναι ο μετά τον Παλαμάν, Παλαμάς! Επικαλείται δι’ αυτόν τον έτερον συναλλοιωτήν της θεολογίας κ. Χρ. Γιανναράν! «Το ’να χέρι νίβει τ’ άλλο και τα δυό το πρόσωπον…»! Μήπως τον ενοχλεί ότι δεν «αγιοποιείται» ο Περγάμου; Πάτερ Ιωάννη, ο λαός συγκινείται και ακολουθεί και αγγίζεται από την χάριν των Αγίων, όχι από διανοητάς, που καλόν θα ήτο να παρακαλούν τον Θεόν, ως ο Άγιος Γρ. Παλαμάς «φώτισόν μου το σκότος»!

Ο π. Ιωάννης αναφέρεται εν συνεχεία εις δύο είδη κριτικών που ασκούνται εις τον  Περγάμου. Η πρώτη λαμβάνει χώραν εις το διαδίκτυον και πρόκειται δια «δυσφημιστική «αποκήρυξη», την οποίαν δεν θεωρεί σοβαράν, και η δευτέρα είναι αυτή που διεξάγεται εις τον ακαδημαϊκόν χώρον δι’ επιστημονικών κριτικών συγγραφών. Αναφέρεται εις πλήθος ερωτημάτων επιστημόνων, μεταξύ των οποίων κατατάσσει εις τους μετριοπαθείς επικριτάς τον π. Δημήτριον Μπαθρέλλον, συνυποψήφιον αρχικώς του κ. Στ. Γιαγκάζογλου δια την θέσιν της δογματικής, και εις τους σκληρούς επικριτάς τον π. Νικόλαον Λουδοβίκον. Έπειτα θέτει το ερώτημα «πως θα μπορούσα λ.χ. να συμφιλιώσω το γεγονός ότι από τη μία μεριά ο Μητροπολίτης Περγάμου κατατάσσεται από ένα κριτικό ως ένοχος τουλάχιστον πέντε αιρέσεων, με τις διατυπώσεις, από την άλλη μεριά, λογίων που καλύπτουν ένα ευρύ ομολογιακό φάσμα και οι οποίοι επαινούν τη βαθύτητα και την πρωτοτυπία της σκέψης του;». Αναζητούντες εις τας παραπομπάς τους «λογίους», οι οποίοι τάσσονται υπέρ του Σεβ. Περγάμου ανακαλύπτουμε ότι αυτοί είναι οι: Yves Congar, Rowan Williams, Patricia Fox, Lars Erik Rikheim, Colin Gunton! Τα εχέγγυα της Ορθοδοξίας του κ. Ζηζιούλα είναι η εκτίμησις που τρέφουν εις αυτόν οι αιρετικοί!

Εκπλήσσει μάλιστα ότι ο ίδιος ο π. Ιωάννης συν­επιμαρτυρεί γράφων: «Η συγγένειά του, τόσο σε πνευματικό όσο και προσωπικό επίπεδο με στοχαστές όπως ο Καρδινάλιος Walter Kasper, αποδεικνύει πως δύο θεολόγοι και εκκλησιαστικοί ηγέτες μπορούν να επηρεάσουν τόσο τη δική τους όσο και την αδελφή Εκκλησία». Αυτό βεβαίως έχει ξανασυμβή εις την εκκλησιαστικήν Ιστορίαν με αιρετικούς, οι οποίοι κατείχαν και θώκους εξουσίας… Καλύτερα θα ήτο ο π. Ιωάννης να αναζητήση τι «impact factor» (δείκτην επιρροής) έχουν οι όντως Άγιοι.

Την διεθνή συμβολήν της «ζηζιούλειας» θεολογίας εντοπίζει εις τρεις άξονας: «συμφιλιώνει την εκκλησία με τον κόσμο, υπερβαίνει εσωτερικές εντάσεις και εξαρτάται εξ ολοκλήρου από την Ευχαριστία».

Δια τον πρώτον άξονα μεταξύ άλλων μαθαίνομεν ότι: «(ο Σεβ. Περγάμου) Καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια, αλλά θα ’λεγα και εκφράζει μεγάλη αγωνία, προκειμένου να εφαρμόσει την εκκλησιολογία του στην ενότητα της εκκλησίας: τόσο στο πεδίο της οικουμενικής καταλλαγής όσο και στις πανορθόδοξες σχέσεις». 

Ο εξ Αμερικής Αρχιδιάκονος αντιλαμβάνεται την Εκκλησίαν ως ενδεή ενότητα! Τι είδους εκκλησιολογία δύναται να εφαρμοσθή, όταν αντικείμενον αυτής είναι η Εκκλησία ομού με τας αιρετικάς κοινότητας;!

Δια τον δεύτερον άξονα διαβάζομεν ότι: «υπάρχει προφανής σύνδεση –ακόμη και αναλογία- μεταξύ Θεού (θεολογίας) και Εκκλησίας (εκκλησιολογίας), ότι η ελευθερία και η ποικιλία στις ενδο-τριαδικές σχέσεις καθορίζουν την ελευθερία και την ποικιλία στις δι-ανθρώπινες σχέσεις, και ότι η απόλυτη ελευθερία του αγαπώντος Δημιουργού συνεπάγεται την απόλυτη ελευθερία της αγαπώμενης δημιουργίας». Είναι εμφανής η πεποίθησις του κ. Χρυσαυγή ότι η σχολαστική αντίληψις περί αναλογίας είναι Ορθόδοξη! 

Είναι πλήρως διαφωτιστικόν το άρθρον του κ. Καραλή εις τον «Ο.Τ.» περί της analogia entis. 

Σύνολος η Πατερική Παράδοσις βοά ότι η άκτιστος πραγματικότης της Αγίας Τριάδος είναι ακατάληπτος, αλλά ο π. Ιωάννης όχι μόνον την έχει κατανοήσει, αλλά ισχυρίζεται ότι υπάρχει και αναλογία με την κτιστήν πραγματικότητα. Αλήθεια, η «απόλυτη ελευθερία» του ανθρώπου αντέχει εις την βάσανον της Παραδόσεως η έστω της λογικής; Λησμονεί ότι η θέσις περί «απολύτου ελευθερίας» ωδήγησε τον Σεβ. Περγάμου να δικαιώση το προπατορικόν αμάρτημα, γράφων «είναι καλύτερα που ο Αδάμ έπεσε διατηρώντας το δικαίωμά του στην απόλυτη ελευθερία, παρά αν είχε παραμείνει άπτωτος» (βλ. «Η κτίση ως ευχαριστία», σ. 111)!

Δια τον τρίτον άξονα αναφέρονται μεταξύ άλλων και τα εξής: «εάν υπάρχει κάποια υφέρπουσα καχυποψία περί ασυμμετρίας στη θεολογία του Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη, αυτή μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι ο υπόλοιπος θεολογικός κόσμος (τουλάχιστον ο Ορθόδοξος) δεν έχει ακόμη εξελιχθεί το ίδιο-με τον ίδιο τρόπο, με τον ίδιο ρυθμό η στον ίδιο βαθμό… Ο Μητροπολίτης Περγάμου έχει τελικά ένα ουσιαστικό πράγμα να διδάξει και διακηρύξει. Ότι δηλαδή, «η Ευχαριστία [όλην] συγκροτεί την εκκλησία» (πρόκειται για τίτλο μελέτης σχετική με την ευχαριστιακή θεολογία του Μητροπολίτη Περγάμου…)». 

Μήπως και ο Όσιος Παΐσιος και ο Άγιος Πορφύριος, που δεν υπεστήριζαν αυτά, δεν είχαν εξελιχθή εις το μέτρον που εξελίχθη ο Σεβ. Περγάμου; 

Όλοι είναι τελικώς ελλειποβαρείς θεολογικώς εκτός του Σεβ. Ζηζιούλα; 

Ο Υμνογράφος που συνέταξε τον τροπάριον εκείνο της Πεντηκοστής και λέγει όχι δια την Ευχαριστίαν, αλλά δια το Άγιον Πνεύμα, ότι είναι εκείνο το οποίον «όλον συγκροτεί τον θεσμόν της Εκκλησίας» είναι επίσης άστοχος; Ας αναγνώση και το πρόσφατον άρθρον του Σεβ. Ναυπάκτου εις την «Θεολογίαν» δια την Πεντηκοστήν. Ο Ευχαριστιακός μονισμός που υποστηρίζει ο π. Χρυσαυγής περιορίζει άραγε την «απόλυτη ελευθερία» του Θεού, δια την οποίαν μας ωμίλησε προηγουμένως;

Άνευ εξαιρέσεως και εις τους τρεις άξονας αποφεύγεται η αναφορά εις την θεωτικήν διαδικασίαν. Ακόμη και η Θ. Ευχαριστία είναι μόνον η σύναξις της Εκκλησίας, όχι η μετάληψις των Τιμίων Δώρων. Όλα αυτά εκπηγάζουν από την αντίληψιν ότι η θεολογία είναι διανοητική διαδικασία. Δια τούτο εξαρτά την αξιοπιστίαν της κριτικής εις την θεολογίαν του Περγάμου μόνον από την ιδιότητα του γράφοντος, δηλ. αν πρόκειται δι’ επιστήμονα η όχι. Δια τον ίδιον λόγον γράφει ότι «ανεξάρτητα από τον τρόπο με τον οποίον η παράδοση κατανοεί τη θεολογία και το θεολογείν, ποτέ δεν θεωρήθηκε ως μία αφαιρετική θεωρία η μεταφυσική αναζήτηση, αλλά πάντοτε ως ένα γεγονός της Εκκλησίας και συνάντησης με τον κόσμο. Αυτό, ωστόσο, σημαίνει ότι υπάρχει ένας βαθμός ελευθερίας για έρευνα στη θεολογία. Οποιαδήποτε κριτική ότι μία άποψη η διατύπωση δεν ευθυγραμμίζεται πλήρως με τους Πατέρες ελάχιστα –η ίσως και καθόλου δεν- διαφέρει από ένα συντηρητισμό που φοβάται κάθε απόκλιση από τους Πατέρες… Η θεολογία σημαίνει ακριβώς να βρίσκεται κάποιος εκτεθειμένος… ποτέ δεν χαρακτηρίζεται από εφησυχασμό μέσα στις ασφαλείς παραμέτρους του δογματικού παρελθόντος, αλλά πάντοτε προσδιορίζεται από τον βαθμό, στον οποίο προάγει τη συζήτηση»! Αυτός είναι ο ορισμός της θεολογίας ως νοησιαρχίας! Η θεολογία είναι συνάντησις με τον Θεόν, όχι με τον κόσμον, και εις καμίαν περίπτωσιν δεν είναι «έρευνα», αλλά έκφρασις της αποκαλύψεως εκείνου που μετέχει εις τας ακτίστους ενεργείας του Θεού.

Με κάθε σεβασμόν προς τον π. Ιωάννην θα του συνιστούσαμεν να επισκεφθή τον Γέροντα Εφραίμ της Αριζόνας, δια να γνωρίση ένα πραγματικόν θεολόγον. Τέλος, δια τον εκθειασμόν και την απόπειραν «αγιοποιήσεως» του Σεβ. Ι. Ζηζιούλα εις το άρθρον, λόγια τα οποία παρελείψαμεν εμμένοντες εις την θεολογίαν, ας επαναπευθύνωμεν προς τον π. Ι. Χρυσαυγήν την ρήσιν του Μ. Βασιλείου (Εξαήμερος) «Εν δη τοις τοιούτοις λόγοις πολύ μεν το ανόητον, πολλαπλάσιον δε το ασεβές»!

πηγή