Ο κατανυκτικός εσπερινός της συγχώρησης

Φτάνοντας στην πιο ιερή περίοδο της Εκκλησίας μας, τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, έχουμε αφήσει πίσω μας τις τρεις πρώτες εβδομάδες του Τριωδίου, που ήταν η περίοδος της προετοιμασίας και της βαθμιαίας προσέγγισης στην περίοδο της νηστείας. Η Εκκλησία μας από τη Δευτέρα της πρώτης από τις επτά εβδομάδες της Σαρακοστής εισέρχεται σε μια περίοδο αγώνα. Αυτή την πρώτη εβδομάδα την ονομάζουμε Καθαρή Εβδομάδα και την πρώτη μέρα της, όπως γνωρίζεις, τη λέμε «Καθαρά Δευτέρα».

Βέβαια, όπως συμβαίνει καθημερινά, η ακολουθία του 24ώρου αρχίζει με τον Εσπερινό, ο οποίος ψάλλεται το απόγευμα της προηγούμενης μέρας. Άρα ο Εσπερινός της Καθαρής Δευτέρας ψάλλεται την Κυριακή το απόγευμα. Αυτή η τελευταία Κυριακή πριν την Καθαρή Δευτέρα είναι η Κυριακή της Τυρινής ή Τυροφάγου. Ο Εσπερινός που γίνεται το απόγευμα της μέρας αυτής λέγεται  κατανυκτικός εσπερινός ή εσπερινός της συγχωρήσεως. 

Οι Χριστιανοί δεν είναι καλό να μπουν σ΄ αυτή την ιερή περίοδο της Εκκλησίας έχοντας οποιοδήποτε βάρος στην ψυχή τους και κυρίως με τους άλλους. Έτσι, τη μέρα αυτή σ΄ όλους τους ενοριακούς ναούς, αμέσως μετά τον Εσπερινό, όλοι οι πιστοί περνούν μπροστά από τον ιερέα που στέκεται στην Ωραία Πύλη. Ο ιερέας ζητά συγχώρεση από όλους και στη συνέχεια όλοι περνούν μπροστά από μπροστά του, φιλούν το χέρι του και ζητούν κι αυτοί συγχώρεση. Είναι ο Εσπερινός της συμφιλίωσης, της ενότητας και της αδελφοσύνης.
Στις πόλεις μάλιστα η ακολουθία του Εσπερινού γίνεται λίγο νωρίτερα και στη συνέχεια οι ιερείς πηγαίνουν στον μητροπολιτικό ναό για να «συγχωρεθούν» με τον επίσκοπο. Έτσι ο κλήρος και ο ορθόδοξος λαός μπορούν να προχωρήσουν αδελφωμένοι στην πνευματική πορεία της Σαρακοστής, που θα κορυφωθεί με την Μεγάλη Εβδομάδα.