Γιώργος Παπανικολάου
Πώς ακριβώς κτίζει μια χώρα ένα καλύτερο μέλλον; Ποιος είναι ο βασικός μοχλός που μπορεί να αλλάξει τις κοινωνικές συνθήκες, αλλά και να μετασχηματίσει την ίδια τη δομή μιας οικονομίας σε μεσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα; Πού πρέπει να επενδύσει πρωτίστως μια χώρα, όχι μόνο για να μην καταλήξει να εξαρτάται από την ανταγωνιστικότητα των… χαμηλών μισθών, αλλά και για να διασφαλίσει ότι οι αξίες της σύγχρονης Δημοκρατίας θα κυριαρχούν στη συνείδηση των πολιτών της;
Η απάντηση είναι απλή. Μόνο η Παιδεία μπορεί να λειτουργήσει ταυτόχρονα με τόσο καταλυτικό τρόπο σε βασικούς τομείς διαμόρφωσης ενός καλύτερου μέλλοντος.
Αυτό μπορεί μεν να το γνώριζαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι και να το επισήμαιναν σε κάθε ευκαιρία (δεκάδες ρήσεις τους έφτασαν ως εμάς), εμείς όμως φαίνεται πως το έχουμε ξεχάσει. Κι ούτε η μεγάλη κρίση που περνάμε εδώ και χρόνια δεν φαίνεται να μας το έχει θυμίσει!
Αλλιώς δεν μπορεί να εξηγηθεί το γεγονός ότι ακόμη και σε επίπεδο Ανώτατης Παιδείας, η κατάσταση λίγο απέχει από το να χαρακτηριστεί τραγική.
Δυστυχώς, το θέμα των περιορισμένων πόρων που δαπανώνται για την Παιδεία είναι μόνο μία από τις διαστάσεις αυτού του καυτού θέματος. Και τολμώ να πω η λιγότερο σημαντική. Περισσότερο τραγική είναι η κατάσταση που αποτυπώνεται μέσα από πρόσφατα συμβάντα, είτε αυτά αφορούν προπηλακισμούς και ξυλοδαρμούς καθηγητών, είτε τις σοβαρότατες καταγγελίες για ύπαρξη εγκληματικών ομάδων που βιαιοπραγούν και άλλων που εμπορεύονται ναρκωτικά, μέσα στο «άσυλο» των ανώτατων ιδρυμάτων της χώρας.
Φαίνεται ότι για κάποιους οι έννοιες της Δημοκρατίας και της… ασυδοσίας παραμένουν μπερδεμένες κι ότι το όντως ηρωικό παρελθόν του Πολυτεχνείου, της έντονης πολιτικοποίησης της Δικτατορίας, μιας εποχής που πια έχει περάσει, εξακολουθεί να συγχέεται με εντελώς διαφορετικά σύγχρονα φαινόμενα, που ουδεμία σχέση έχουν είτε με την «ελεύθερη κυκλοφορία των ιδεών», είτε με την προστασία της «προσωπικότητας» οποιουδήποτε.
Κυρίως δε, φαίνεται να έχουμε ξεχάσει, όλοι μαζί (κι όχι μόνο στο θέμα της Παιδείας), την περίφημη ρήση «Η ελευθερία του ενός σταματά εκεί που αρχίζουν να θίγονται τα όρια της ελευθερίας των άλλων». Κι αν το επίπεδο της Παιδείας καθρεπτίζει εντέλει την κοινωνία μας, πόσο απογοητευτικό είναι το συμπέρασμα που πρέπει να βγάλουμε;
Αναμφίβολα οι ρίζες αυτής της κατάστασης είναι βαθιές. Έχουν περάσει πάνω από 30 χρόνια από τότε που παρατηρούσα, στην αρχή έκπληκτος, το φαινόμενο των «αιώνιων φοιτητών», που έρχονταν στους πανεπιστημιακούς χώρους μόνο για δραστηριότητες της εκάστοτε κομματικής νεολαίας, αλλά και τις συγκρούσεις που διεξάγονταν, στους ίδιους χώρους, με απολύτως κομματικά ελατήρια. Τότε βεβαίως δεν είχε ακόμη παρεισφρήσει, και μάλιστα σε έκταση, το «κοινό έγκλημα».
Ήδη από τότε όμως είχαμε χάσει την πραγματική σημασία της ελεύθερης διακίνησης ιδεών, αλλά και την ουσία στη λειτουργία της Πανεπιστημιακής Κοινότητας.
Σταδιακά και με την ανοχή, ή καλύτερα με την ενοχή όλων των πολιτικών κομμάτων, τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα αλώθηκαν από την κομματοκρατία, έχασαν σε μεγάλο βαθμό την αξιοκρατία που θα έπρεπε να τα διακρίνει και μεταβλήθηκαν από ένα χώρο που έχει ως πρώτο στόχο την επιστημονική κατάρτιση, σε χώρο όπου «όποιος θέλει μαθαίνει» και συχνά, τουλάχιστον σε ορισμένες σχολές, μπορεί και να αποφοιτήσει χωρίς πραγματικά να… μάθει!
Σημαντικές ευθύνες έχει βεβαίως και το παλαιόθεν λεγόμενο «καθηγητικό κατεστημένο», διότι είναι γεγονός ότι η κομματοκρατία και η έλλειψη αξιοκρατίας, όπως επίσης και τα φαινόμενα οικογενειοκρατίας, αλλά και οι κατά καιρούς «συμμαχίες» με φοιτητικές παρατάξεις, έτρωσαν όχι μόνο το κύρος των διδασκόντων αλλά και το κύρος του θεσμού του ίδιου. Και υπέθαλψαν την επιδείνωση της κατάστασης.
Τα τελευταία κρούσματα γίνονται όμως πιο ανησυχητικά, όταν εξετάσουμε και την αντίδραση του προϊστάμενου υπουργού Παιδείας, του κ. Κώστα Γαβρόγλου.
Ο οποίος, αν και μέλος της ακαδημαϊκής κοινότητας, έσπευσε να εκδώσει ανακοίνωση στην οποία απευθύνεται με τρόπο εξόχως εξευτελιστικό στον πρύτανη του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Αχιλλέα Ζαπράνη, την ίδια σχεδόν ώρα που ένα άλλο Πανεπιστήμιο των Αθηνών έκλεινε για 4 ώρες, με καταγγελίες για τη δράση παράνομων κυκλωμάτων στους χώρους του!
Ωιμέ. Όταν ο υπουργός μιλά για τον «συνάδελφο» του (από ακαδημαϊκής πλευράς) πρύτανη και τον αποκαλεί «αρλουμπολόγο», γελοίο, ενώ ταυτόχρονα τον εγκαλεί δημοσίως, με... επισημότητα, διότι «διδάσκει σε πολλά μεταπτυχιακά», εις βάρος των νέων επιστημόνων, τι θα πρέπει να περιμένει κάποιος από τους «δυναμικούς» κάποιων φοιτητικών ή και εντελώς εξω-φοιτητικών κύκλων;
Κι όλα αυτά χωρίς να υπάρξει σοβαρή αντίδραση του υπουργείου και της κυβέρνησης γενικότερα, στην ολοένα και πιο διάχυτη αίσθηση ότι οι χώροι των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων χρήζουν κανονικής αστυνόμευσης!
Θα μείνουμε άραγε στο «σύνδρομο του Πολυτεχνείου», 44 χρόνια αργότερα, ή θα εξετάσουμε τι συμβαίνει σε άλλες χώρες και θα βρούμε τρόπους για να διαχειριστούμε καλύτερα τα του οίκου μας; Θα εξευτελιστεί και άλλο το κύρος, το «επίπεδο» των ιδρυμάτων μας;
Διότι αν η κατάσταση αυτή συνεχίσει ανεμπόδιστη, τότε δεν θα αργήσει η ώρα που ουδείς απ' όσους διδάσκουν -κι έχουν τα φόντα να διδάξουν και στο εξωτερικό- θα μείνει στην Ελλάδα!
Η Ανώτατη Παιδεία θα υποβαθμιστεί ακόμη περισσότερο, κι αυτό βεβαίως ουδόλως θα ενοχλήσει όσους έχουν τη δυνατότητα να σπουδάσουν στο εξωτερικό. Οι περισσότεροι από αυτούς άλλωστε το επιλέγουν ήδη, συχνά με απώτερο σκοπό να μείνουν μετά στο εξωτερικό.
Τη «νύφη» θα την πληρώσουν, ως συνήθως, όσα παιδιά ΔΕΝ έχουν αυτή τη δυνατότητα. Αυτοί όμως αποτελούν την πλειονότητα, αυτούς «χαντάκωσαν» μέσω της κρίσης οι δικές μας γενιές, κι από εκείνους περιμένουμε να κτιστεί το «καλύτερο μέλλον»!
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου