Τα Προσκυνήματα του Κάβο-Μαλιά

Το ταξίδι προς το Κάβο - Μαλιά (ακρωτήριο Μαλέας, το νοτιοανατολικό άκρο της Πελοποννήσου, απόληξη του Πάρνωνα στη θάλασσα) έχει να προσφέρει πολλές πνευματικές συγκινήσεις στον ευλαβή προσκυνητή.

Ο τόπος έχει ευλογηθεί όχι μόνο με σημαντικά ιστορικά αλλά και θρησκευτικά μνημεία.
Στο παρόν σημείωμα δε θα επιχειρήσουμε να προτείνουμε ένα ολοκληρωμένο οδοιπορικό σε όλη την περιοχή των Βατίκων παρά μόνο στο βαθμό που αφορά στον ασκητή Όσιο Θωμά τον εν τω Μαλεώ και στην πρόσβαση στον τόπο του μικρού "Αγίου Όρους", στον Κάβο-Μαλιά, όπου ασκήτεψε. 

Το μικρό Άγιο Όρος στον Κάβο-Μαλιά

Ο ταξιδευτής θα πρέπει φθάνοντας στο λιμάνι της Νεάπολης, είτε οδικώς είτε με πλοίο, να συνεχίσει οδικώς προς το άκρο του Κάβου Μαλέα, με κατεύθυνση στα χωριά "Βελανίδια" και "Άγιος Νικόλαος", που είναι τα ακριανά πάνω στον Κάβο. Ο "Άγιος Νικόλαος" βρίσκεται στην δυτική πλαγιά του Ακρωτηρίου Μαλέα και ακολουθώντας τη διαδρομή του, μπορεί ο προσκυνητής να προσεγγίσει τα ιστορικά μοναστήρια του Κάβου: Αγία Ειρήνη και Άγιο Γεώργιο τον εν τω Μαλεώ και τη σκήτη του Οσίου Θωμά.

Το μοναστήρι της Αγίας Ειρήνης

 Τα "Βελανίδια" βρίσκονται στην ανατολική πλαγιά του Ακρωτηρίου και συγκεκριμένα στο νοτιότερο άκρο του ορεινού όγκου του Πάρνωνα, στην ανατολική κλίτυ του όρους Κρίθινα. Ακολουθώντας τη διαδρομή των Βελανιδίων μπορεί ο προσκυνητής να προσεγγίσει την πηγή αγιάσματος του Οσίου Θωμά, τον Ιερό Ναό και την Ιερά Μονή του αλλά και να προσκυνήσει τα ιερά λείψανα του Οσίου. Εκεί κοντά στην πηγή αγιάσματος, στον Ιερό Ναό και στην Ιερά Μονή του Οσίου Θωμά, τα οποία βρίσκονται όλα στην ίδια τοποθεσία, στην περιοχή γνωστή ως περιοχή του Αγίου Μύρωνος (ή "Αγίου Μύρου" όπως συνηθίζουν να την ονομάζουν οι ντόπιοι) μπορεί να προσκυνήσει και στο μικρό ναΐδριο του Αγίου Μύρωνος, το οποίο βρίσκεται επίσης στον ίδιο χώρο, και το οποίο χρονολογείται κατά την τελευταία μεταβυζαντινή περίοδο.

Το μοναστήρι του Αγ.Γεωργίου του εν τω Μαλεώ

Στη συνέχεια παραθέτουμε και την πολύ κατατοπιστική περιγραφή των διαδρομών από την ιστοσελίδα της Ελαφονήσου:
"Η προσέγγιση της Βόρειας πλευρά του κάβου με τον φάρο γίνεται αφού οδικώς από Νεάπολη φτάσουμε στο πανέμορφο χωριό Βελανίδια στην Βόρεια πλευρά των Βατίκων και συνεχίσουμε από κει μέσω χωματόδρομου ως τον Aγιο Θωμά. 

Το δυσπρόσιτο ασκητήριο του Οσίου Θωμά του εν τω Μαλεώ από μακριά

Από κει ακολουθώντας την σημασμένη πεζοπορική διαδρομή 'Δ10' ακολουθούμε τη κλασικότερη διαδρομή μονοπατιού στην Aκρα Μαλέα ως τον φάρο του, διαδρομή που επί δεκαετίες ακολουθούσαν για τα εφόδια της λειτουργίας του. Η προσέγγιση από την θάλασσα είναι εξαιρετικά δύσκολη και η αγκυροβολία είναι αδύνατη (προσοχή στον κυματισμό από τα μεγάλα πλοία που πλέουν στην περιοχή) Η διαδρομή αυτή συνίσταται τις πρωινές ώρες και ως το μεσημέρι για να έχετε το φως μαζί σας.

Η προσέγγιση της Νότιας πλευράς του κάβου (Μικρό Aγιο Όρος) γίνεται αφού οδικώς από Νεάπολη φτάσουμε στο κεφαλοχώρι του Αγίου Νικόλαου στην Νότια πλευρά των Βατίκων και συνεχίσουμε από κει μέσω χωματόδρομου ως την Αγία Μαρίνα και το Κανατάκι. 

Από κει ακολουθώντας την σημασμένη πεζοπορική διαδρομή 'Δ14' φθάνουμε αρχικά στην Μονή Αγίας Ειρήνης και 200μ. μετά στα κελιά του Αγίου Γεωργίου (του εν τω Μαλεώ). Η προσέγγιση από την θάλασσα είναι εύκολη αλλά η αγκυροβολία σχετικά δύσκολή στο αθέατο επίνειο ακριβώς κάτω από την μονή με τα πεύκα της, εκτός από φουνταρισμένη άγκυρα θα χρειασθείτε και μια δεύτερη για να πιάσετε στα βράχια ανατολικά (προσοχή στον κυματισμό από τα μεγάλα πλοία που πλέουν στην περιοχή) Η διαδρομή αυτή συνίσταται τις απογευματινές ώρες."

Προσκυνήματα Καβομαλιά

Αγία Ειρήνη
Το μικρό λευκό εκκλησάκι της Αγίας Ειρήνης είναι κρεμασμένο κυριολεκτικά πάνω στο βράχο. Είναι βυζαντινού ρυθμού ναός σε σχήμα σταυρού χτισμένος πάνω στα ερείπια παλαιότερης μονής, με δεξαμενή νερού. Το τέμπλο του ναού κοσμούν εικόνες του Μοναχού αγιογράφου Νέστορος Βασαλάκη. Το συγκρότημα περιλαμβάνει πτέρυγες με κελιά στα οποία μπορεί να διανυχτερεύσει-μετά από συνεννόηση- ο επισκέπτης, εκεί όπου είναι μόνο θάλασσα, ουρανός, και βράχια. Δεν υπάρχει ναυτικός ή ψαράς που να μην γνωρίζει το εκκλησάκι τούτο και τον Άγιο Γεώργιο εν Μαλεώ, που βρίσκεται λίγα μέτρα πιο κάτω. Μα και πόσοι επισκέπτες από όλον τον κόσμο έχουν φτάσει εκεί στην τελευταία άκρη της ηπειρωτικής Ελλάδας.

Μονή Aγίου Γεωργίου εν Μαλεώ
Η μονή και τα οικοδομήματα που την αποτελούν ιδρύθηκαν μεταξύ 13ου και 14ου αιώνος. Από τους τρεις ναούς ο ένας βρίσκεται βόρεια ψηλότερα από τους άλλους, τιμάται στο όνομα των Αγίων Τεσσεράκοντα Μαρτύρων και είναι ερειπωμένος. Στα βόρεια αυτού του ναού υπάρχει το Καθολικό της μονής που αποτελείται από έναν επιμήκη ναό και ανήκει στις μονόκλιτες θολωτές βασιλικές. Στη βορινή πλευρά του τοίχου του ιερού, υπάρχει πόρτα που οδηγεί σε παρεκκλήσι. Οι τοιχογραφίες είναι πολύ σκοτεινές και τα μάτια των Αγίων έχουν καταστραφεί πιθανόν από πειρατές. Ο Όσιος Γεώργιος εν Μαλεώ έζησε αρκετά χρόνια μοναχικής ζωής στον Καβομαλιά.

Σκήτη Οσίου Θωμά
Δύο είναι τα ασκητήρια του Οσίου Θωμά. Το πρώτο είναι μία ημιφυσική σπηλιά με θολωτό χώρο. Το δεύτερο είναι απρόσιτο και οι κάτοικοι ισχυρίζονται ότι ένας βοσκός μόνο το επισκέφτηκε.
Ο Όσιος Θωμάς υπήρξε σημαντική φυσιογνωμία του μοναχισμού και λείψανα του φυλάσσονται στην Ιερά Μονή Φιλοθέου στο Άγιο Όρος και στην εκκλησία «Μυρτιδιώτισσα» στα Βελανίδια. Πριν ακολουθήσει την ασκητική ζωή, υπήρξε ένδοξος στρατιωτικός, γόνος εύπορης οικογένειας, που άφησε τη στρατιωτική ζωή και πήγε να ασκητέψει στην μοναστική κοινωνία του Μαλέα.

πηγή