Βασικό ρόλο στα ελληνικά αναστάσιμα έθιμα παίζει η τελετουργική χρήση του αυγού ως εορταστικής τροφής αμέσως μετά την Ανάσταση, ώστε, όπως έλεγαν στο Μυριόφυτο, να «ξεβουλώσουν» με το αυγό το στόμα τους, το οποίο πάλι με αυγό είχαν «βουλώσει», για τη νηστεία που θα επακολουθούσε το βράδυ της τελευταίας Κυριακής της Αποκριάς. Το νόημα της έκφρασης της νίκης της ζωής επί του θανάτου, αλλά και της αποτροπής των βλαπτικών και επίβουλων δαιμονικών πνευμάτων που ελλοχεύουν στη διαβατήρια και οριακή στιγμή της Αναστάσεως, τα οποία φοβούνται τους ξαφνικούς και δυνατούς θορύβους, έχουν οι πανθρακικοί, και μαζί πανελλήνιοι, πυροβολισμοί και κρότοι μετά το «Χριστός Ανέστη». Το ίδιο δε νικητήριο κατά της φθοράς και παρηγορητικά χαρμόσυνο νόημα έχει η τελετουργία του θυμιάματος στους τάφους των προγόνων και των συγγενών, στους οποίους οι πιστοί πριν έχουν τοποθετήσει ένα κόκκινο αυγό, όπως μαρτυρείται στις Σαράντα Εκκλησιές.
Κόκκινο αυγό στους τάφους των νεκρών τους συνήθιζαν να βάζουν και στο Αλμαλί των Μαλγάρων το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου, αμέσως μετά το άκουσμα του «Χριστός Ανέστη» και πριν επιστρέψουν στα σπίτια τους. Οι νεκροί πρόγονοι «ξυπνούνα με το Χριστό μαζίτσα» και μπορούν μέσω των τελετουργιών αυτών να πάρουν τη συμβολική -έστω και προσωρινή, μέχρι την παραμονή της Πεντηκοστής- θέση τους στην κοινότητα και να προσφέρουν τις γονιμοποιητικές δυνάμεις τους για την επίτευξη του κοινού σκοπού, της ευκαρπίας, της καλής σοδειάς και της καλοχρονιάς, στην κρίσιμη παραγωγική στιγμή της άνοιξης κατά την οποία εορτάζεται το χριστιανικό Πάσχα.
Στο ίδιο πλαίσιο, και με τους ίδιους σκοπούς, οι Έλληνες απέδιδαν -και συνεχίζουν βέβαια να αποδίδουν- στο αναστάσιμο φως, που διανέμει ο ιερέας στον ναό το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου και πριν από την Ανάσταση, ιδιότητες και διαστάσεις καθαρτηρίου, για αυτό και αγιασμένου και γονιμικού, πυρός. Έτσι, στην Αίνο φύλαγαν όλο τον χρόνο τα «λαμπροκέρια» στο εικονοστάσι, για να τα ανάβουν και να σταυρώνουν με αυτά κάθε άρρωστο ή βασκαμένο μέλος της οικογένειας, ενώ στην περιοχή της Αδριανούπολης άναβαν τα κεριά αυτά σε περιπτώσεις θυελλών, πιστεύοντας ότι έτσι θα απέτρεπαν τη χαλαζόπτωση.
Στην περιοχή της Αγχιάλου συνήθιζαν να απευθύνουν τον αναστάσιμο χαιρετισμό κρατώντας την πασχαλινή λαμπάδα τους αναμμένη στα δέντρα της αυλής και στα οικόσιτα ζώα τους. Στη Φιλιππούπολη πάλι καψάλιζαν με την αναμμένη λαμπάδα τους τα άκαρπα δέντρα και το τρίχωμα των ζώων τους, πιστεύοντας ότι έτσι θα ενισχυόταν η υγεία τους και θα αυξανόταν η παραγωγικότητά τους. Στις Σαράντα Εκκλησιές μετέφεραν τελετουργικά το φως της Αναστάσεως από την εκκλησία στο σπίτι, άναβαν με αυτό την καντήλα στο εικονοστάσι και την εστία τους, κατόπιν δε σταύρωναν με την αναμμένη λαμπάδα όλους τους τοίχους των δωματίων του σπιτιού.
Επιδιωκόταν έτσι η τελετουργική μετάδοση της λυτρωτικής και καθαρτήριας δύναμης του πυρός στην οικογένεια. Κι αν το φως έσβηνε, έπρεπε να μεταφέρουν τελετουργικά στο σπίτι το φως της Δεύτερης Ανάστασης, του Εσπερινού της Αγάπης, ώστε η καθαρτήρια και προστατευτική δύναμή του να μη λείψει από το σπιτικό. Με το φως αυτό, στη Μάδυτο άναβαν φανούς, ώστε η δύναμή του να μεταδοθεί συμβολικά σε όλη τη φύση.
Όλα τα παραπάνω φανερώνουν πως οι Θρακιώτες χρησιμοποιούσαν στις ανάλογες λαϊκές θρησκευτικές τελετουργίες τους το αναστάσιμο φως ως ισχυρό γονιμικό μέσο, με στόχο την υγεία και την καλοτυχία.
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου