Ο ΔΙΣΤΑΓΜΟΣ ΚΑΠΟΙΩΝ, ΑΝ ΘΑ ΑΝΑΦΕΡΟΥΝ ΣΤΟ ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ‘’ΤΟΙΣ ΕΥΣΕΒΕΣΙ’’ ΑΝΤΙ ‘’ΤΟΙΣ ΒΑΣΙΛΕΥΣΙ’’

Του Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

«Σώσον Κύριε τον λαόν σου και ευλόγησον την κληρονομίαν σου, νίκας τοις βασιλεύσι κατά βαρβάρων δωρούμενος και το σον φυλάττων δια του Σταυρού σου πολίτευμα» 

 (Απολυτίκιον του Τιμίου Σταυρού).

Δεν πρέπει να μας κατατρύχει πολιτικό άγχος, ούτε ‘’πολιτικός δισταγμός’’, όταν πρόκειται να ψάλλομε το Απολυτίκιον του Τιμίου Σταυρού, εις το σημείο ‘’τοις βασιλεύσι’’.  Άλλο είναι εάν χωρίς πολιτική εμπάθεια κανείς αναφέρει ‘’τοις ευσεβέσι’’ και άλλο να κατατρύχεται από ‘’πολιτικό άγχος" και  από φαινομενική ‘’ακρίβεια’’, παραβιάζοντας φυσικά την ακρίβεια των αναγραφομένων στα Μηναία της Εκκλησίας μας. Απαθώς ψάλλομε στην Εκκλησία.

Δεν πρέπει να μας κατατρύχει ‘’πολιτικό άγχος’’, δια την αναφορά σε βασιλείς, για τον λόγο ότι τους άρχοντες εννοεί και όχι εμμονή σε πολιτειακό σύστημα άλλων εποχών, το οποίο ο λαός σοφά και δίκαια έχει καταργήσει. Το να αντικαταστήσει κανείς με καλό λογισμό το ‘’βασιλεύσι’’ με ‘’ευσεβέσι’’, είναι πολύ διαφορετικό από το αν κάποιος προβαίνει στην αντικατάσταση από ‘’πολιτικό άγχος’’, δηλαδή πολιτικό πάθος.

Ο ισχυρισμός ότι η αναφορά ‘’τοις ευσεβέσι’’ ανταποκρίνεται στη σημερινή πραγματικότητα, προσκρούει στην άλλη πραγματικότητα κάποιων αρχόντων, που δηλώνοντας άθεοι, κάνει πιο ταιριαστό το ‘’τοις βασιλεύσι’’, που καταδεικνύει το πολιτειακό αξίωμα και όχι το ‘’τοις ευσεβέσι’’. Η αναφορά ‘’τοις ευσεβέσι’’, ποσώς δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα σε τέτοιες περιπτώσεις. Εξάλλου όταν θα μνημονευθεί το όνομα του ανωτάτου αξιωματούχου, αναφέρεται και το πολιτειακό του αξίωμα. Προς τι λοιπόν το τόσο ‘’πολιτικό άγχος’’;  Επιζητούντες δήθεν να εφαρμόσουν ακρίβεια σε τούτη την αναφορά, σε χειρότερη ανακρίβεια υποπίπτουν. 

Δηλαδή θα αρχίσουν να αλλάζουν και αλλες αναφορές σε βασιλείς, όπως για παράδειγμα αυτό που αναφέρεται στην Ακολουθία της εορτής της Σταυροπροσκύνησης «όπλον ακαταγώνιστον κραταίωμα άρρηκτον των Βασιλέων»;

Θα επαναλάβω, ότι το κείμενο έχει γραφεί αποκλειστικά γι’ αυτούς από ‘’πολιτικό άγχος’’, δηλαδή πολιτικό πάθος, αντί να αναφέρουν ‘’τοις βασιλεύσι’’, αναφέρουν ‘’τοις ευσεβέσι’’. Αναφέρομαι αποκλειστικά σε όσους με πολιτικό πείσμα προβαίνουν σε αυτή την αναφορά και όχι σε οιονδήποτε αναφέρει ‘’τοις ευσεβέσι’’ αντί ‘’τοις βασιλεύσι’’. Απολυτίκιον στον Τίμιο και Ζωοποιό Σταυρό ψάλλομε.

*Η φωτογραφία είναι από την ανατίναξη του Ναού του Σωτήρος Χριστού στη Μόσχα, από τους κομμουνιστές, όταν ανέλαβαν την εξουσία.