Καππαδοκία, Πόντος, Ιωνία: H μνήμη τους φυλάσσεται σε ένα δρομάκι στην Πλάκα

Υπάρχει εδώ ένα πλούσιο φωτογραφικό αρχείο, το οποίο κατά κανόνα στηρίζεται σε δωρεές των προσφύγων και αποτυπώνει τη ζωή των προσφύγων πριν από το 1922, την Έξοδο και την εγκατάστασή τους στην Ελλάδα. 

 Ο Σταύρος Ανεστίδης, υποδιευθυντής του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών μιλάει  για την ιστορία και το μοναδικό αρχείο του, ενώ διαλέγει κάποια από τα πολυτιμότερα βιβλία, έγγραφα και σπάνιες φωτογραφίες από τη ζωή των Ελλήνων της Μικράς Ασίας 

Η Μέλπω Λογοθέτη-Μερλιέ ίδρυσε το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, μαζί με τον Οκτάβιο Μερλιέ, το 1930, με τον τίτλο, τότε, «Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο». Ήταν μουσικολόγος και μουσικός και ξεκίνησε μια διατριβή στη Σορβόννη για το ελληνικό δημοτικό τραγούδι. Ήρθε, λοιπόν, στην Ελλάδα να ηχογραφήσει το υλικό για τη διατριβή της. Κατά τη διάρκεια της έρευνας διασταυρώθηκε με κάποιους που γνώριζαν τη μουσική παράδοση εκτός Ελλάδας, δηλαδή με τους Μικρασιάτες, οπότε συνειδητοποίησε ότι αυτοί γνώριζαν ένα υλικό και είχαν μνήμες από έναν χώρο ο οποίος είχε χαθεί. Εγκατέλειψε τη διατριβή της, συγκρότησε μια ομάδα από συνεργάτες και μαζί επιδόθηκαν στην ανεύρεση και καταγραφή των μαρτυριών των Μικρασιατών προσφύγων ανά την Ελλάδα. Βρήκαν γύρω στους πεντακόσιους πρόσφυγες, έφτιαξαν ερωτηματολόγια και με βάση αυτά συγκέντρωναν πληροφορίες. 
Η μονάδα αναφοράς ήταν ο οικισμός και κατέγραφαν οτιδήποτε αφορούσε τον οικισμό από τον οποίο καταγόταν ο πρόσφυγας: γεωγραφική ένταξη, κοινωνική ζωή, οθωμανική διοίκηση, εκπαίδευση, σχέσεις με τις άλλες θρησκευτικές και εθνοτικές ομάδες.




Πόντιοι πρόσφυγες στην Κέρκυρα (20-1-1923),@Από το φωτογραφικό αρχείο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών 

 Η Μέλπω Μερλιέ ξεκίνησε από την Καππαδοκία, η οποία δεν ήταν πολύ γνωστή και είχε την ιδιαιτερότητα ότι ήταν τουρκόφωνη. Τρεις είναι οι μεγάλες ενότητες της έρευνας: η Καππαδοκία, ο Πόντος και η Ιωνία. Παλαιότερα, το αναγνωστικό κοινό ήταν κυρίως πρόσφυγες πρώτης γενιάς, σήμερα όμως, που το αντικείμενο έχει ενταχθεί στις πανεπιστημιακές σπουδές, το Κέντρο επισκέπτονται φοιτητές, ερευνητές και τα τελευταία 15 χρόνια έχουμε επισκέπτες και από την Τουρκία – φοιτητές, μεταπτυχιακούς και δημοσιογράφους, οι οποίοι μαθαίνουν ελληνικά και έρχονται να μελετήσουν το υλικό, το οποίο δεν υπάρχει πουθενά αλλού. Η μονάδα αναφοράς ήταν ο οικισμός και κατέγραφαν οτιδήποτε αφορούσε τον οικισμό από τον οποίο καταγόταν ο πρόσφυγας: γεωγραφική ένταξη, κοινωνική ζωή, οθωμανική διοίκηση, εκπαίδευση, σχέσεις με τις άλλες θρησκευτικές και εθνοτικές ομάδες. Η Μέλπω Μερλιέ ξεκίνησε από την Καππαδοκία, η οποία δεν ήταν πολύ γνωστή και είχε την ιδιαιτερότητα ότι ήταν τουρκόφωνη.

η συνέχεια εδώ