Ἡ ἀρετὴ τῆς φτώχειας καὶ τὸ αἴσθημα τῆς ἐπιφανείας

...καὶ μέσα σ' αὐτό, ὁ πλοῦτος ποὺ κράτησε μέχρι τὴ Μικρασιατικὴ καταστροφὴ, ἄρχισα νὰ πτωχεύω, καὶ ἡ συνέχεια ἤτανε νὰ μπαίνω στὴν ἀρετὴ τῆς φτώχειας, λίγο - λίγο, πράγμα ποὺ μὲ ἄλλαξε τὴν ζωὴ, καὶ ὑπομένοντάς το αὐτὸ ἄρχισα νὰ διακρίνω σιγὰ - σιγὰ ἔναν ἄλλο κόσμο, τὸν κόσμο πιὰ ποὺ εἶναι ὁ καθαρὰ πνευματικός, ὁ κῆπος τῆς ζωῆς μας, λοιπόν, κι ἀπάνω ἐκεῖ πρέπει νὰ ἐνταχθεῖ ὅλη μου ἡ ἐργασία,
γιατὶ μιὰ καὶ καταγίνομαι στὴ λογοτεχνία καὶ σ' αὐτὰ τὰ πράγματα, ἀναξίως, πρέπει κι ὄμως αὐτὰ τὰ ἀνάξια ὡς λογοτεχνήματα νὰ φανοῦν. Ὡς ἔργα ζωγραφικῆς, ἄμα δεῖτε πὼς ζωγραφίζουν οἱ ζωγράφοι, θὰ δεῖτε ὅτι δὲν ἔχω διόλου ταλέντο ζωγραφικό, ἀλλὰ ξέρω νὰ γεμἰζω τὴν ἐπιφάνειά μου, πράγμα ποὺ δὲν τὸ ξέρουν οἱ περισσότεροι ζωγράφοι σήμερα, γιατὶ ἐξαρτῶνται ἀπὸ τὸ ἀντικείμενο.
Κι αὐτὴν τὴν ἰδιὀτητα τὴν εἶχα ἀπὸ νέος, δηλαδὴ ὅταν γέμιζα μιὰ κάσα μὲ φάρμακα ποὺ ἔπρεπε νὰ ἀποσταλοῦν, δὲν χρειάζονταν νὰ βάζω ἢ χαρτιὰ ἢ χορτάρι γιὰ νὰ μὴν σπάσουν τὰ μπουκάλια, τὰ σκευάσματα τὰ διἀφορα, γιατὶ τὰ τοποθετοῦσα τὸ ἕνα μὲ τὸ ἄλλο τόσο σωστὰ ὥστε δὲν κουνιόντουσαν καὶ γέμιζαν. Αὐτὸ εἶναι τὸ αἴσθημα ποὺ ἔχω τῆς ἐπιφανεῖας, καὶ εἶναι ἴσως τὸ μόνο ταλέντο ποὺ πρέπει νὰ ἀναζητηθεῖ στὴ ζωγραφική μου ἢ καὶ στὸ γράψιμό μου.

 Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης