Δυστυχώς το χειρότερο σενάριο...

Ο κόμπος του ελληνικού προβλήματος φτάνει στο χτένι. Είτε με συμφωνία είτε με ρήξη, η Ελλάδα της επόμενης μέρας δεν πρόκειται να είναι ίδια με την Ελλάδα της προηγούμενης.

Η ομιλία του πρωθυπουργού στην ΚΟ ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ δεν καθησύχασε τις ανησυχίες αλλά τις ενέτεινε...

Οι συνήθεις ύποπτοι της μιας πλευράς διείδαν στην ομιλία την πρόθεση του πρωθυπουργού να συμφωνήσει, εκλαμβάνοντας τις ακραίες θέσεις και τους υψηλούς τόνους σαν προσπάθεια χειραγώγησης των εσωκομματικών αντιδράσεων, αλλά και σαν προσπάθεια να εξασφαλίσει στα πλαίσια της διαπραγμάτευσης κάτι παραπάνω από τους δανειστές...

Οι συνήθεις ύποπτοι της άλλης πλευράς στην πολεμική ομιλία του πρωθυπουργού διείδαν την επιβεβαίωση των εκτιμήσεων ή υποψιών  τους πως ευθύς εξαρχής ο στόχος του κ. Τσίπρα ήταν η ρήξη και η έξοδος από το ευρώ.

Πως η πεντάμηνη υποτιθέμενη διαπραγμάτευση δεν ήταν παρά θέατρο επιτυχούς χειραγώγησης της κοινής γνώμης στην οποία το ποσοστό των ευρωσκεπτικιστών έχει εκτοξευτεί στο 35% έναντι του 55% περίπου που θέλει την πάση θυσία παραμονή στο ευρώ ακόμη και με σκληρά μνημόνια. 

Η τρίτη άποψη πιστεύει πως πρόκειται για μια παρέα δημαγωγών "αμοραλιστών" που σαν αποκλειστικό στόχο έχει την πολιτική επιβίωση και θα επιλέξει στο τέλος με βάση αυτό το κριτήριο και μόνο.

Το αδιέξοδο της ρήξης...

Αν ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση επιλέξουν τη ρήξη, το χάος στην κοινωνία και την οικονομία θα είναι άμεσο και εντός του καλοκαιριού θα δρομολογηθούν εξελίξεις ανεξέλεγκτες.

Μπορεί κάποιος να υποθέτει πως τα capital controls με όριο αναλήψεων 200-300 ευρώ τη μέρα δεν πλήττουν τις συναλλαγές του μέσου νοικοκυριού, αλλά οι επιπτώσεις στις συναλλαγές των επιχειρήσεων, την τουριστική κίνηση και άρα την οικονομία, την ανεργία και τα δημόσια έσοδα θα είναι άμεσες.

Αυτό θα έχει σαν συνέπεια μείωση των κρατικών εσόδων με αποτέλεσμα να πλήξει το σκληρό πυρήνα των υποστηρικτών της κυβέρνησης και της ρήξης μέσω της αδυναμίας καταβολής του συνόλου των μισθών και των συντάξεων. Το επαναλαμβάνουμε συνέχεια αυτό για τους μισθούς και τις συντάξεις αλλά είναι το μόνο στο οποίο δίνει σημασία "κοντόφθαλμα" μέσα στη γενικότερη άγνοιά της η παρούσα κυβέρνηση.

Μετά από αυτό οι ελλείψεις βασικών ειδών στην αγορά θα είναι θέμα χρόνου, αν και σε κάποια είδη που αφορούν περιορισμένο κοινό ήδη παρατηρούνται...

Το αδιέξοδο της συμφωνίας...

Η επίτευξη μιας συμφωνίας έστω και με την παραχώρηση εκ μέρους των δανειστών μιας υπόσχεσης αναδιάρθρωσης του χρέους για λόγους ελληνικής εσωτερικής επικοινωνιακής διαχείρισης, μόνο πρόσκαιρη ανάσα μπορεί να δώσει. 

Οι ψηφοφόροι του κυβερνώντος κόμματος είναι διχασμένοι 55-45% περίπου υπέρ και κατά, της πάσης θυσίας παραμονής στο ευρώ.

Μια τέτοια επιλογή δύσκολα θα περάσει από την κοινοβουλευτική ομάδα της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ των 162 βουλευτών.

Στην περίπτωση αυτή ο κ. Τσίπρας και η κυβέρνηση θα χρειαστεί να συγκρουστεί με όλες σχεδόν τις κατηγορίες ψηφοφόρων πελατών των οποίων τα προνόμια θα κληθεί να θίξει.

Η εκτίναξη του ΣΥΡΙΖΑ από το 4% στο 36% οφείλεται στην πειθώ μέρους της κοινωνίας, κυρίως του πελατειακού κρατικοδίαιτου συμφύρματος του παλιού ΠΑΣΟΚ αλλά και της ΝΔ, πως η αντιμνημονιακή στρατηγική διαθέτει ρεαλιστική υπόσταση εντός του ευρώ αλλά και πως εν μέρει εγγυάται τα προνόμια εκτός ευρώ χωρίς τις μεταρρυθμίσεις...

Επιπλέον, αν υποθέσουμε πως καταφέρνει να χειραγωγήσει το πολιτικό του ακροατήριο, να αποδεχθεί μια συμφωνία και να περάσει το καλοκαίρι,  από Σεπτέμβριο που θα ξεκινήσει η καταβολή των φόρων (παλιών και νέων) τα νοικοκυριά θα βρεθούν σε απόγνωση.

Και η πολιτική -η αδιαμφισβήτητη πολιτική ηγεμονία αυτή τη στιγμή- λόγω έλλειψης αντιπάλου θα γίνει σκόνη σε λίγες εβδομάδες, όπως έγινε του ΓΑΠ στην αρχή αυτής της κρίσης.

Επενδύσεις που θα μειώσουν την ανεργία με μια κυβέρνηση της ριζοσπαστικής αριστεράς δεν πρόκειται να γίνουν. Αντιθέτως μια είδηση για την οποία θα μπορούσε κάποιος να στοιχηματίσει είναι, πότε ο οικονομικός τύπος πολύ σύντομα θα έχει σαν βασικό θέμα τη μεγάλη φυγή και των λίγων μεγάλων επιχειρήσεων που έχουν απομείνει στη χώρα.

Ο κ. Τσίπρας και η κυβέρνηση βρίσκονται σε αδιέξοδο και στην περίπτωση της ρήξης και στην περίπτωση της συμφωνίας.

Το μόνο ίσως πλεονέκτημα που του εξασφαλίζει η συμφωνία είναι πως οι ευθύνες της κακής διαχείρισης της κατάστασης θα είναι αποκλειστικά πολιτικές. Στην περίπτωση της ρήξης μετά την κατάρρευση όσοι τον ζητωκραύγαζαν, ως είθισται με όσους ακολουθούν τα συγκυριακά ρεύματα εξουσίας, είναι πιθανό για ικανοποίηση να ζητούν ευθύνες και άλλες πέραν των πολιτικών...

Η στάση των ξένων...

Από πέρυσι το καλοκαίρι η εκτίμηση της στήλης ήταν πως η στάση της Ευρώπης έχει μεταβληθεί έναντι της Ελλάδας, ασχέτως κυβέρνησης.

Οι προηγούμενες κυβερνήσεις παρά το πνεύμα συνεργασίας, λίγες μεταρρυθμίσεις είχαν προχωρήσει, με αποκορύφωμα πως συνέχιζαν 5 χρόνια μετά τη χρεοκοπία να μοιράζουν πρόωρες συντάξεις και εφάπαξ σε ημετέρους.
Η νέα κυβέρνηση θέλει να επαναφέρει τις συνθήκες ευημερίας με δανεικά χωρίς τα δανεικά.

Οι Ευρωπαίοι φαίνεται πως έχουν μεταβάλει τη στάση απέναντι στην Ελλάδα. Η νέα στάση περιληπτικά είναι εχθρική στη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και φτάνει μέχρι του σημείου της εξώθησης της χώρας να αποχωρίσει από το ευρώ.

Δεν είναι τυχαία η προχθεσινή παρέμβαση Γιουνκέρ που ανέφερε πως η κυβέρνηση της Ελλάδας ψεύδεται έναντι του ελληνικού λαού όταν υποστηρίζει πως οι Ευρωπαίοι έχουν ζητήσει το "κόψιμο" του ΕΚΑΣ από τους χαμηλοσυνταξιούχους.

Για πρώτη φορά από το 2010 η πλευρά των δανειστών κοινοποιεί μέρος του περιεχομένου των διαπραγματεύσεων επειδή θεωρεί πως η ελληνική πλευρά χειραγωγεί την εγχώρια κοινή γνώμη...

Για πρώτη φορά στα χρονικά της ΕΕ ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δηλώνει δημόσια πως μια κυβέρνηση ψεύδεται.

Η μεταβολή αυτή μαρτυρά πως οι προθέσεις των εταίρων είναι η ρήξη με την κυβέρνηση της Ελλάδας και την ίδια την Ελλάδα, αν το απαιτήσουν οι περιστάσεις.

Η επιβεβαίωση της μεταβολής αυτής των εταίρων, επιτείνει το ελληνικό αδιέξοδο.

Δυστυχώς το χειρότερο σενάριο είναι πολύ πιθανό.

Στην Ελλάδα δυστυχώς πολίτες, πολιτικοί και αναλυτές αναλύουν τις εξελίξεις με βάση αντιλήψεις και δεδομένα ανατολίτικου παζαριού, όπου οι δυο πλευρές επί ώρες επιδεικνύουν πλήρη διαφωνία για την τιμή, για να συμφωνήσουν σε κάποια τυχαία στη συνέχεια σε δευτερόλεπτα.

Δίνουν δηλ. μεγαλύτερη σημασία στο πλαίσιο και τις εντυπώσεις της διαπραγμάτευσης και λιγότερη στο περιεχόμενο της διαπραγμάτευσης.

Φοβάμαι, πως αυτή τη φορά τα δεδομένα έχουν αλλάξει σε σχέση με τη σχέση της Ελλάδας με τη Δύση.

Επίσης η άλλη πλευρά που αναλύει τα δεδομένα ορθολογικά με βάση το  ισοζύγιο θετικών και αρνητικών επιπτώσεων με κριτήριο πως η έξοδος από το ευρώ είναι "αυτοκτονία" για την Ελλάδα, παραγνωρίζει τον παράγοντα: ανθρώπινος παραλογισμός και ιδεολογικές εμμονές. 

Η καλύτερη λύση για τη χώρα είναι μια συμφωνία έστω και οδυνηρή που οδηγεί σε αδιέξοδο. Ας μείνουμε στο ευρώ και θα βρεθούν οι ευκαιρίες για επάνοδο στην κοινή λογική.

2) Γιατί έξοδος από το ευρώ σημαίνει έξοδος και από την ΕΕ...

Έχω λάβει πολλές επιστολές με αυτό το ερώτημα.  Όταν δημιουργήθηκε το ευρώ συμφωνήθηκε κάποιες χώρες να μη συμμετάσχουν. Αυτές οι χώρες έχουν ειδικές συμφωνίες που είναι μέλη της ΕΕ. Η Ελλάδα είναι μέλος της Ευρωζώνης και υπάρχει ειδική συμφωνία γι’ αυτό. Αν βρει τρόπο να αποχωρίσει για να παραμείνει στην ΕΕ θα πρέπει να συνάψει νέα συμφωνία. Με το αρνητικό κλίμα που υπάρχει εναντίον της Ελλάδας σε όλη την Ευρώπη αυτό είναι δύσκολο πλέον. Εκτός ΕΕ σημαίνει πως οι Έλληνες δεν θα μπορούν να ταξιδεύουν χωρίς διαβατήριο στην ΕΕ, να εργάζονται χωρίς ειδική άδεια ή να σπουδάζουν χωρίς να έχουν εγγύηση αρκετών χιλιάδων ευρώ. Όσοι σπουδάζουν δεν θα μπορούν να εργάζονται ούτε περιστασιακά χωρίς ειδική άδεια.

Έξοδος από την ΕΕ σημαίνει επιστροφή στην Ελλάδα εκατοντάδων χιλιάδων μεταναστών και χιλιάδων φοιτητών.

Κώστας Στούπας