O Φατίχ Ακίν στην πρεμιέρα της ταινίας «Η Μαχαιριά» (The Cut) στο 71ο Φεστιβάλ Βενετίας
(φωτ.: Ettore Ferrari / EPA)
Το κοινό την αγάπησε, οι κριτικοί τη λοιδόρησαν. Η νέα ταινία του σκηνοθέτη Φατίχ Ακίν, με την οποία ολοκληρώνει την τριλογία «Αγάπη, Θάνατος και Διάβολος» (την προσωπική του τριλογία για την Τουρκία, όπως λέει ο ίδιος) ξεδιπλώνει στη μεγάλη οθόνη ένα θέμα ταμπού για τη χώρα καταγωγής του: τη Γενοκτονία των Αρμενίων.
«Αναφέρομαι στα γεγονότα του 1915 απερίφραστα ως Γενοκτονία», δηλώνει ο σκηνοθέτης που γεννήθηκε στη Γερμανία, μεγάλωσε με έναν πατέρα Γκρίζο Λύκο και μια μητέρα που τον έγραψε σε χορευτική ομάδα Αλεβιτών, και δηλώνει αριστερός αλλά μακριά από δογματισμούς.
Με αφορμή την avant-première της Μαχαιριάς (The Cut) στην Αθήνα, το παιδί-θαύμα του ευρωπαϊκού κινηματογράφου βρέθηκε για δύο μέρες στην Ελλάδα συνομιλώντας με κοινό και δημοσιογράφους «για την πιο ελληνική και όχι πιο αρμενική ταινία που έχω κάνει. Η δραματουργία, όλες οι επιρροές του σεναρίου, είναι από την ελληνική μυθολογία».
Πρωταγωνιστής της ταινίας ο Ταχάρ Ρακίμ στο ρόλο του Αρμένη Ναζαρέτ Μανουγιάν
Έχοντας εμφανείς επιρροές από το έργο του Ελίας Καζάν –και ιδιαίτερα από το Αμέρικα-Αμέρικα, που είναι ένα από τα αγαπημένα του Ακίν– καθώς και με επιρροές από τον Μάρτιν Σκορσέζε, ο σκηνοθέτης παρακολουθεί με το φακό του την πορεία ενός Αρμένη, του Ναζαρέτ Μανουγιάν (στο ρόλο ο Ταχάρ Ρακίμ), ο οποίος έχοντας γλιτώσει προσπαθεί να εντοπίσει τις δίδυμες κόρες του φτάνοντας ακόμα και στην Αμερική.
«Η Γενοκτονία με κυνηγούσε καιρό»
Παρουσιάζοντας την ταινία στο ελληνικό κοινό, ο Φατίχ Ακίν εξήγησε ότι η Γενοκτονία τον απασχολούσε καιρό. «Κυρίως η πτυχή τού να μην μπορεί να μιλάει κανείς γι’ αυτό. Με αυτό μεγάλωσα. Σαν κάποιος να είναι μουγγός», τόνισε, κάνοντας ευθεία αναφορά στον ήρωα του που χάνει τη φωνή του από μαχαιριά στις φωνητικές χορδές.
Αν και η λέξη «γενοκτονία» δεν αναφέρεται πουθενά σε όλο το φιλμ –ο πρωταγωνιστής άλλωστε δεν είναι σε θέση να γνωρίζει το τι ακριβώς έχει συμβεί–, ο Ακίν δηλώνει ότι έχει κάνει έναν Δούρειο Ίππο τον οποίο παρουσίασε και στο τουρκικό κοινό, εν μέσω απειλών για τη ζωή του.
«Μια Γενοκτονία έχει πάντα δύο πλευρές. Εγώ ανήκω στην εθνοτική ομάδα των θυτών. Πολλοί δεν γνωρίζουν τι έγινε. Ήθελα να αφήσω την εικόνα να μιλήσει για τον ήρωα, δεν ήθελα να εκφράσω με λέξεις αυτό που συνέβη. Ήθελα το τουρκικό κοινό να δει με τα μάτια και όχι με το μυαλό. Τους φέρνω μπροστά τους κάτι που έχει συμβεί και που δεν θέλουν ή δεν μπορούν να το γνωρίσουν», είπε χαρακτηριστικά.
Φατίχ Ακίν: Ο πατέρας μου ήταν στους Γκρίζους Λύκους, ήταν φασίστας. Σε αυτό το περιβάλλον μεγάλωσα. Όταν είδαν την ταινία κάποιοι φασίστες προβληματίστηκαν και είπαν: «Έλα! Τα κάναμε αυτά;».
Ο ίδιος περιέγραψε ότι σε μια προβολή ένας Αρμένιος δημοσιογράφος καθόταν δίπλα σε έναν δημοσιογράφο που δεν γνώριζε την καταγωγή του: «Ίσως να ήταν και Γερμανός. Ο ένας έκλαιγε σε κάποιο σημείο, ο άλλος στο ίδιο σημείο γελούσε. Οι άνθρωποι δεν έχουν ιδέα για τη Γενοκτονία, οι άνθρωποι γελάνε με την άγνοια. Ανήκω στη μειονότητα της μειονότητας. Γεννήθηκα ως μειονότητα, όπου υπάρχουν προβλήματα με τη μειονότητα, είμαι μαζί της».
«Πήρα διαζύγιο από την Τουρκία»
Σήμερα ο ίδιος δηλώνει ότι η σχέση του με την Τουρκία είναι όπως μια σχέση γάμου. «Την αγαπώ αλλά δεν μπορώ να συνυπάρξω μαζί της. Πρέπει να χωρίσουμε. Μετά απο αυτή την ταινία δεν μου είναι εύκολο να κόβω βόλτες στην Τουρκία, και δεν μου αρέσει να κυκλοφορώ με σωματοφύλακα. Πήρα, λοιπόν, διαζύγιο».
Η Μαχαιριά προβλήθηκε στη χώρα καταγωγής του σκηνοθέτη, ωστόσο έναν περίπου μήνα προτού προβληθεί στη Βενετία, μια συνέντευξή του στην τουρκοαρμενική εφημερίδα Agos, εκεί όπου δούλευε ο Χραντ Ντινκ, ήταν η αφορμή για να απειληθεί η ζωή του. Η τουρκική κυβέρνηση επέτρεψε την προβολή αλλά με περιορισμούς στην προώθηση: μόνο 24 κόπιες, για κοινό 18 ετών και άνω, και χωρίς διαφήμιση.
Στους τίτλους τέλους υπάρχουν ευχαριστίες στον δημοσιογράφο Χραντ Ντινκ, γραπτά του οποίου ο σκηνοθέτης διάβασε μετά τη δολοφονία του. «Όσο ζούσε δεν ήταν δημοφιλής. Ήταν ένα μοναχικό θύμα. Είναι σίγουρα η πιο συναισθηματική ταινία μου, και η ταινία αυτή δεν μπορεί να χειραγωγηθεί· όπως ο Ντινκ. Δεν θέλω να με χειραγωγούν, και υπό αυτή την έννοια πιστεύω ότι θα του άρεσε η ταινία», είπε.
Σε ερώτηση για το πώς βλέπει τη δημοκρατία στην Ευρώπη ο πολιτικοποιημένος σκηνοθέτης απάντησε: «H δημοκρατία δεν έρχεται με το ταχυδρομείο. Πρέπει να την υπερασπίζεται κανείς καθημερινά. Το βλέπουμε στη Γαλλία, το βλέπουμε και στη Γερμανία. Και αυτό είναι το θέμα με το οποίο θέλω να ασχοληθώ στο μέλλον. Και δεν θέλω να το κάνω ούτε με το Twitter, ούτε με το Facebook, ούτε με τα demos. Θέλω να το κάνω με την Τέχνη».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου