Ἅγ. Νεκτάριος Πενταπόλεως:«Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΔΕΝ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΙ ΤΟΝ ΟΡΚΟ ΕΝΩΠΙΟΝ ΑΡΧΩΝ»

Ἀπὸ τὸ βιβλίο «Ὀρθόδοξος Ἱερὰ Κατήχησις»,
τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου Μητροπολίτου 
Πενταπόλεως,
τοῦ θαυματουργοῦ.
Ἐκδόσεις Ῥηγοπούλου, Θεσσαλονίκη,
σελίδες 126, 127

Ὁλόκληρο αὐτὸ τὸ βιβλίο, φέρει καὶ τὴν ἔγκριση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος,
 εἶναι δὲ ἀναμφισβήτητα τεκμηριωμένο μέσῳ χωρίων τῆς θεοπνεύστου Ἁγίας Γραφῆς.
 Τὸ κείμενο ἀναπτύσσεται ἀπὸ τὸν Ἅγιο Νεκτάριο, μὲ μορφὴ ἐρωταποκρίσεων.

Πῶς συμπληροῖ τὴν περὶ ὅρκου ἐντολὴν τοῦ παλαιοῦ Νόμου;
– Διὰ τῶν ἑξῆς ῥημάτων. «Πάλιν ἠκούσατε ὅτι ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις: οὐκ ἐπιορκήσεις, ἀποδώσεις δὲ τῷ Κυρίῳ τοὺς ὅρκους σου. Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν μὴ ὀμόσαι ὅλως. Μήτε ἐν τῷ Οὐρανῷ, ὅτι θρόνος ἐστὶ τοῦ Θεοῦ. Μήτε ἐν τῇ γῇ, ὅτι ὑποπόδιόν ἐστι τῶν ποδῶν αὐτοῦ. Μήτε εἰς Ἱεροσόλυμα, ὅτι πόλις ἐστὶ τοῦ μεγάλου βασιλέως. Μήτε ἐν τῇ κεφαλῇ σου ὀμόσῃς, ὅτι οὐ δύνασαι μίαν τρίχα λευκὴν ἢ μέλαιναν ποιῆσαι. Ἔστω δὲ ὁ λόγος ὑμῶν Ναὶ ναί, Οὐ οὐ. Τὸ δὲ περισσὸν τούτων ἐκ τοῦ πονηροῦ ἐστιν».
Τί ἐπιζητεῖ διὰ τῶν εἰρημένων ὁ Σωτήρ;
– Τὴν ἠθικὴν τελειότητα τῶν ὀπαδῶν ἑαυτοῦ. Διότι ὁ ὅρκος ὢν ἐπιμαρτύρησις τῶν λεγομένων ὑποθέτει ἠθικὴν ἀτέλειαν εἰς ψεῦδος ὑπολισθαίνουσαν, ἣν ἡ τοῦ Χριστιανισμοῦ τελειότης οὐδ᾿ ὅλως ἀνέχεται. Διὸ διατάσσει νὰ ἀποβῶσι τοσοῦτον ἀξιόπιστοι, ὥστε οὐδ᾿ ἑνὸς νὰ ἐπιδέωνται ὅρκου πρὸς βεβαίωσιν τῆς ἀληθείας τῶν ὑπ᾿ αὐτῶν λεγομένων. Νὰ ἦναι δὲ ἱκανὸν πρὸς πίστωσιν καὶ βεβαίωσιν τὸ ναί, ναί, καὶ τὸ οὐ, οὐ. Ἤτοι πράγματι καὶ ἀληθείᾳ ναί, ἔχει οὕτως, ἢ πράγματι καὶ ἀληθείᾳ οὐ, οὐκ ἔχει οὕτως. Τοῦτό ἐστι χριστιανικὴ τελειότης. Διὸ ὁ Χριστιανὸς ὀφείλει νὰ ἀποβῇ ἀξιόπιστος, ὅπως πιστεύηται λέγων ναὶ ἢ οὐ, καὶ δὲν ἐπιδέηται ἐπιμαρτυρίας πρὸς βεβαίωσιν τῆς ἀληθείας τῶν ὑπ᾿ αὐτοῦ λεγομένων.
Ἀλλ᾿ ἐὰν οἱ τὴν ἀλήθειαν ἐπιζητοῦντες ἀπιστοῦσι τοῖς ὑπ᾿ αὐτοῦ λεγομένοις;
– Τοῦτο οὐδ᾿ ὅλως ἐπιτρέπει αὐτῷ τὴν ἀθέτησιν τῆς ἐντολῆς, οὗτος, ὀφείλει νὰ ἐμμένῃ ἐν τῇ διαβεβαιώσει τῆς ἀληθείας διὰ τοῦ ναί, καὶ οὐ.
Ἀπαγορεύει ὁ Σωτὴρ καὶ τὸν ὑπὸ τῶν ἀρχῶν καὶ ἐξουσιῶν ἀπαιτούμενον ὅρκον;
– Ἐκ τῶν ὑπὸ τοῦ Σωτῆρος εἰρημένων δὲν ἐξακριβοῦται τὸ τοιοῦτον. Ἐκ τοῦ σκοποῦ ὅμως δι᾿ ὃν ἐρρήθησαν μᾶλλον καταφαίνεται, ὅτι ὁ Σωτὴρ ἀπηγόρευσε τὸν ὅρκον τὸν πρὸς ἀλλήλους καὶ οὐχὶ τὸν ὅρκον τὸν διδόμενον ἐνώπιον τῶν ἀρχῶν καὶ ἐξουσιῶν τὸν ὑπὸ τοῦ νόμου ἀπαιτούμενον πρὸς πίστωσιν τῆς ἀληθείας καὶ διαβεβαίωσιν τῶν ἀρχῶν. Διότι καὶ αὐτὸς ὁ Σωτὴρ ἐξορκισθεὶς ὑπὸ τοῦ ἀρχιερέως νὰ μαρτυρήσῃ εἰ αὐτός ἐστιν ὁ Χριστός, ἐδέχθη τὸν ὅρκον, καὶ ὡμολόγησεν ὅτι αὐτός ἐστιν (Ματθ. κϛ´ 63). Ἐπίσης καὶ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γράφων πρὸς Ῥωμαίους ἐπικαλεῖται μάρτυρα τὸν Θεὸν πρὸς πίστωσιν τῶν λόγων αὐτοῦ, ὅτι μνείαν ποιεῖται πάντοτε αὐτῶν ἐπὶ τῶν προσευχῶν αὐτοῦ (Ρωμ. α´ 9). Ὡσαύτως καὶ πρὸς τοὺς Κορινθίους γράφων μάρτυρα τὸν Θεὸν ἐπικαλεῖται πρὸς πίστωσιν τῶν λόγων του ὅτι φείδεται αὐτῶν (Β´ Κορινθ. α´ 23). Καὶ ὁ ἄγγελος τῆς Ἀποκαλύψεως ὤμοσεν ἐν τῷ ζῶντι εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ὃς ἔκτισε τὸν Οὐρανὸν καὶ τὰ ἐν αὐτῷ καὶ τὴν Γῆν καὶ τὰ ἐν αὐτῇ, καὶ τὴν θάλασσαν καὶ τὰ ἐν αὐτῇ. (Ἀποκάλ. Ι´ 6).
Πόθεν ἄλλοθεν δύναται νὰ ἐξαχθῇ ὅτι ὁ Σωτὴρ δὲν ἀπηγόρευσεν ἀπολύτως τὸν ὅρκον;
– Ἐκ τῶν ἑξῆς. α´) ἐκ τῆς ἐντολῆς, ἣν λαμβάνει οὐχὶ ἀμέσως ἐκ τοῦ δεκαλόγου, ἀλλ᾿ ἐκ τοῦ Λευϊτικοῦ (ιθ´ 12). Ἐκεῖ δὲ ἀπαγορεύεται τὸ ὀμνύειν τῷ ὀνόματι τοῦ Θεοῦ ἐπ᾿ ἀδίκῳ, καὶ βεβηλοῦν τὸ ὄνομα αὐτοῦ, ἕνεκεν ἀθετήσεως τοῦ ὅρκου δοθέντος πρὸς τὸν πλησίον (ἰδὲ Ἀριθ. λ´ 3 ἰδὲ καὶ Δευτερονόμ. κγ´ 23) καὶ περὶ παντὸς πράγματος. Τοῦτο ὁ Σωτὴρ ὀνομάζει ἐπιορκίαν. Ἐκ τούτου δηλοῦται, ὅτι πρόκειται περὶ τῆς πρὸς ἀλλήλους ἀμοιβαίας πίστεως καὶ ἐμπιστοσύνης. β´) Ἐκ τοῦ ὅτι δὲν φαίνεται ὅτι ὁ Σωτὴρ ἀπολύτως ἀπηγόρευσε τὸ λαμβάνειν τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ εἰς βεβαίωσιν τῆς ἀληθείας ἐν τῷ δέοντι χρόνῳ. Τοὐναντίον φαίνεται, ὅτι τοῦτο ἐπέτρεψε διὰ τοῦ ἰδίου παραδείγματος, ὅπερ ἠκολούθησαν καὶ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ. Ἐὰν ὁ Σωτὴρ προὐτίθετο νὰ ἀπαγορεύσῃ ἀπολύτως τὸν ὅρκον, τόν τε ἐπὶ ματαίῳ λαμβανόμενον καὶ τὸν ἐπὶ δικαίῳ, πάντως θὰ συνεπλήρου τὴν ἐντολὴν δι᾿ ἑτέρας σαφοῦς ἀπαγορεύσεως, τοιαύτη δὲ σαφὴς ἀπαγόρευσις δὲν ἐγένετο ὑπὸ τοῦ Κυρίου. Ῥητέον δὲ καὶ τόδε, ὅτι ὁ Σωτὴρ ἐνταῦθα ἐξ ἠθικῶν καὶ οὐχὶ δογματικῶν ὁρμᾶται ἀρχῶν. Ὥστε ὁ ὅρκος ἐπὶ δικαίῳ ἐνώπιον ἀρχῶν ἐπιτρέπεται».

πηγή