Η ιεραποστολή στη Μαρτινίκα

Στη Θεσσαλονίκη, πριν την επίσκεψή μας στο Άγιον Όρος

Καραμάτσκος Δημήτρης 

Η Μαρτινίκα, όπως και η Γουαδελούπη, αποτελεί επαρχία της Γαλλίας, επομένως όταν κάποιος φτάνει εδώ βρίσκεται σε ευρωπαϊκό έδαφος και αυτή είναι η πιο απόμακρη περιοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ερχόμενος στη Μαρτινίκα είχα τις πληροφορίες μου για το έργο που επιτελεί εδώ ο πενηντατετράχρονος ιερομόναχος π. Λάζαρος Φιλογένης. Το όνομά του είναι ελληνικό, ίσως κάποιος πρόγονός του να είχε κάποια σχέση με την Ελλάδα, δεν ξέρει ούτε ο ίδιος. Είναι από τη Γουαδελούπη της Καραϊβικής, Κρεόλος, δηλαδή μιγάς. Μεγάλωσε στη Γαλλία, όπου και γνώρισε την Ορθοδοξία, έγινε μοναχός και στη συνέχεια ιερέας. Επισκέπτεται την Ελλάδα κάθε καλοκαίρι και το Άγιον Όρος, από όπου αντλεί την πνευματική τροφοδοσία για την ασκητική ζωή που ζει. Το καλοκαίρι βρεθήκαμε στη Θεσσαλονίκη και πήγαμε μαζί στο Άγιον Όρος. 

Στη διαδρομή προς την καλύβα του έχει τοποθετήσει νερό
για τους διψασμένους επισκέπτες

Εδώ και δεκατρία χρόνια έχει εγκατασταθεί στη Μαρτινίκα και η «ιδιαίτερη» ως «ιδιότροπη» ορθόδοξη μαρτυρία του είναι το κλειδί της επιτυχίας του. Καθημερινά τρέχει στα σπίτια των πιστών και όχι μόνο των Ορθοδόξων, γιατί τον καλούν να τους συμβουλέψει, να τους ενισχύσει στα προβλήματά τους κι εκείνος πάντα πρόθυμος αναλώνεται στην αγάπη προς όλους και αυτό το βλέπουν και οι μη ορθόδοξοι και είναι ένα από τα κίνητρα που τους ωθούν να έρθουν στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Στους αλλόδοξους δεν λέει πολλά, μόνο τους δείχνει την ανυπόκριτη αγάπη του και το μόνο που λέει στο τέλος είναι: «έρχου και ίδε».  Δεν έχει κάποιο μισθό από κάποια εκκλησία, κανείς δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ γι' αυτόν και το έργο του. Φροντίζουν οι πιστοί για ό,τι χρειάζεται, άλλωστε ζει πολύ λιτά και για τις ανάγκες της ενορίας του έχει αποθέσει "την πάσαν ελπίδα" και την ζωή του στον Χριστό. Και όπως μου λέει, ο Χριστός δεν τον έχει εγκαταλείψει ποτέ μέχρι τώρα και όλες του τις ανάγκες Εκείνος τις εκπληρώνει. 

Η καλύβα του π. Λαζάρου

Η επαφή μου με την πραγματικότητα της Μαρτινίκας μου έδειξε ότι εδώ η ιεραποστολή συντελείται αφανώς, μυστικά θα έλεγα, χωρίς τυμπανοκρουσίες, χωρίς βοήθεια από πουθενά, όπως οι άλλες ιεραποστολές ανά τον κόσμο. Ζει ασκητικά, βαθιά μέσα σε ένα δάσος, 1200 μέτρα μακριά από το τελευταίο σπίτι της κοντινής κοινότητας του Morne Vert, όπου έχει κατασκευάσει την καλύβα του, σε δασικό οικόπεδο που του παραχωρήθηκε «άχρι καιρού». Η πρόσβαση στην καλύβα του είναι δύσκολη και χρειάζεται ένα 4Χ4 για τις μεταφορές που κάνει συνεχώς, όπως θα εξηγήσω παρακάτω. Δυο σκυλιά, τρία γατάκια και ο ήχος του ποταμού που βουίζει στη διπλανή χαράδρα είναι οι μόνιμοι σύντροφοί του. Περιστασιακά εμφανίζονται και κάποια φίδια δηλητηριώδη, με τα οποία όμως έχει εξοικειωθεί, όπως και με τις θανατηφόρες αράχνες. Δεν τον πειράζουν, λέει, γιατί αντιλαμβάνονται ότι αποπνέει την ηρεμία, που προέρχεται από την επαφή του με τον Θεό.

Το έργο του είναι δύσκολο. Η ενορία του δεν διαθέτει δικό της κτήριο, ενοριακό ναό, για τις λειτουργικές της ανάγκες και έτσι είναι υποχρεωμένος να λειτουργεί σε εκκλησίες που του παραχωρεί η Καθολική Εκκλησία, για να τελεί τη Θεία Λειτουργία. Συνήθως η Θεία Λειτουργία τελείται σε μια καθολική εκκλησία στην πρωτεύουσα, το Fort de France, αλλά την πρώτη Κυριακή του μήνα τελείται στην κοινότητα του Carbet, στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού.

Η έλλειψη μόνιμου χώρου σημαίνει πως κάθε φορά είναι υποχρεωμένος ο ιερέας με τη βοήθεια κάποιων γυναικών κυρίως να φορτώνει όλη τη σκευή την απαραίτητη για τη Θεία Λειτουργία και να την ξεφορτώνει, να την τοποθετεί στον Ναό και μετά τη Θ. Λειτουργία να ακολουθεί την αντίστροφη πορεία. Τραπέζι της Αγίας Τράπεζας, εικόνες, σταυροί, μανουάλια, αναλόγια-προσκυνητάρια, υφάσματα, καλύμματα, ιερά σκεύη, όλα πρέπει να στήνονται και να ξεστήνονται κάθε φορά με τάξη και από την προηγούμενη μέρα.  Η αλήθεια είναι όμως ότι οι ανάγκες της ενορίας είναι μεγάλες. Ως τώρα δεν έχει συμπαράσταση από κάποιο ιεραποστολικό σύλλογο, ώστε να μπορέσει να αποκτήσει ένα ναό και η δική του ενορία, όπως γίνεται με τις ιεραποστολές στην Αφρική. Θα μπορούσε έστω να έχει ένα αυτοκίνητο πρακτικό για τις μετακινήσεις του! Όσοι πιστοί, προσέλθετε...

Φόρτωμα σκευής για την αυριανή Θ. Λειτουργία

Σάββατο απόγευμα, ξεκινήσαμε για την καλύβα του, παρέα με δυο κυρίες. Αφήσαμε το αυτοκίνητο σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από την καλύβα, καθώς ο δρόμος είναι δύσβατος και απαιτεί αυτοκίνητο 4Χ4. Την περίοδο αυτή οι βροχές, ή μάλλον οι μπόρες είναι καθημερινό φαινόμενο και η λάσπη στο δάσος, στον «δρόμο», δεν αφήνει δυνατότητες για γρήγορη πρόσβαση και έτσι με τα πόδια φτάσαμε μετά από 20 λεπτά περίπου μέσα από το δάσος. Σε λίγο εμφανίστηκε και ο π. Λάζαρος με ένα 4Χ4, που δανείστηκε από κάποιο γνωστό του, καθώς το δικό του, ένα αυτοκίνητο εικοσαετίας έχει χαλάσει και πρέπει να αλλάξει δίσκο και ντεμπραγιάζ. Χωρίς χρονοτριβή, καθώς ο καιρός απειλεί για βροχή, αρχίζει το μάζεμα των σκευών και  των πραγμάτων που θα πρέπει να μεταφερθούν. Η δουλειά γίνεται με τέχνη, η σκεπή φορτώνεται με το τραπέζι που θα χρησιμοποιηθεί ως Αγία Τράπεζα και όλο το υπόλοιπο υλικό μέσα στο αυτοκίνητο. Ήδη αρχίζει η βροχή αλλά ο π. Λάζαρος συνεχίζει απτόητος το φόρτωμα. Ξέρει ότι θα σταματήσει σε λίγο η βροχή αλλά δεν έχει και χρόνο να περιμένει.

Το τραπέζι αυτό θα γίνει η Αγία Τράπεζα

Μετά από μια διαδρομή μέσα στις λάσπες του δάσους φτάνουμε στην κοινότητα του Carbet και αρχίζει το ξεφόρτωμα, η τακτοποίηση του χώρου για την αυριανή Θεία Λειτουργία, η τοποθέτηση της Αγίας Τράπεζας. Την επομένη το πρωί φτάνουμε στην εκκλησία και αρχίζει το στήσιμο, η τοποθέτηση των εικόνων, το «ντύσιμο» της Αγίας Τράπεζας, των προσκυνηταριών με τις εικόνες, της πρόθεσης κτλ. 

Μεταφορά των υλικών από μικρούς και μεγάλους

Στις 9 είμαστε έτοιμοι για το ξεκίνημα του Όρθρου. Όσο προχωρεί ο όρθρος τόσο και περισσότεροι πιστοί εμφανίζονται. Στη Θεία Λειτουργία παρακολουθώ τον τρόπο με τον οποίο δέχονται τις προτροπές του ιερέα «άνω σχώμεν τας καρδίας» «ευχαριστήσωμεν τω Κυρίω» «τολμάν επικαλείσθαι σε τον επουράνιον Θεόν πατέρα και λέγειν». Ανταποκρίνονται με μια ζωντάνια που την ξαναείχα δει πέρυσι στο Κονγκό. Υψωμένες οι ματιές, τα χέρια ανοιχτά σε στάση δέησης, μια ζωντανή επικοινωνία με τον Πατέρα τον ουράνιο.

Μου κάνει εντύπωση ότι μεταξύ των πιστών υπάρχουν κάποιοι που κάνουν το σταυρό τους με τρόπο «καθολικό». Μου εξηγεί αργότερα ο π. Λάζαρος ότι πρόκειται για καθολικούς που αγαπούν την Ορθόδοξη Εκκλησία και είναι οι μελλοντικοί Ορθόδοξοι της Εκκλησίας της Μαρτινίκας. 

Ο τρόπος που ψάλλουν τους ύμνους της Θείας Λειτουργίας είναι παρόμοιος με των Ρώσων. Καθ' υπόδειξη του π. Λαζάρου τους ψάλλω βυζαντινά το τρισάγιο (του Καλογήρου, σε πρώτο ήχο) στα ελληνικά και στα γαλλικά, τον χερουβικό ύμνο στα γαλλικά και το Άξιον εστίν στα ελληνικά.

Με κατάνυξη προσέλευση στη Θεία Κοινωνία

           Κοινωνούν σχεδόν όλοι οι παριστάμενοι ορθόδοξοι προσερχόμενοι με τα χέρια σταυρωμένα στο στήθος και με βαθιά κατάνυξη. Αισθάνεσαι τη μυσταγωγία, γιατί οι άνθρωποι εδώ ζουν την Ορθοδοξία με τον ενθουσιασμό και την πνευματικότητα της πρώτης χριστιανικής εκκλησίας. Στο τέλος, στη διανομή του αντιδώρου ψάλλω το «Εξομολογείσθε τω Κυρίω» (ψαλμ. 135) σε πρώτο ήχο και ενθουσιάζονται, μαθαίνουν εύκολα την επωδό και την επαναλαμβάνουν με χαρά. Την επόμενη μέρα, σήμερα, μαθαίνω ότι ενθουσιάστηκαν από τα βυζαντινά ηχοχρώματα, τους άρεσε η βυζαντινή μουσική και ήταν γι’ αυτούς μια Θεία Λειτουργία που την έζησαν διαφορετικά...

Μετά το τέλος της Λειτουργίας με  παρουσιάζει στους πιστούς ο π. Λάζαρος, τους εξηγεί τον λόγο για τον οποίο βρίσκομαι στη Μαρτινίκα και αφού παίρνουμε ένα καφέ ή ένα χυμό και διάφορα «καλούδια» που η αγάπη των κυριών ετοίμασε, γι’ αυτό και την αποκαλούν «αγκάπη», ξανασυγκεντρώνονται και αρχίζουν να μου απευθύνουν ερωτήσεις. «Τι ακριβώς είναι η Ορθοδοξία»; «Πώς πρέπει να προσευχόμαστε»; «Ποια είναι η αξία του σταυρού στη ζωή μας»; «Σε τι διαφέρει η βυζαντινή μουσική από τη δυτική»; Η συζήτηση κρατάει αρκετά και αντιλαμβάνομαι ότι οι άνθρωποι δεν έφυγαν για τα σπίτια τους και έμειναν σχεδόν όλοι, γιατί ήθελαν να μάθουν για την Ορθοδοξία, να επικοινωνήσουν με τον ξένο που ήρθε στην πατρίδα τους μολονότι η ώρα είναι ήδη δύο μετά το μεσημέρι.

Λίγη σούπα βελουτέ (με κολοκύθα), που ετοίμασαν οι κυρίες

Ο π. Λάζαρος βάζει «Δι’ ευχών» και στη συγκέντρωση αυτή και καθόμαστε για το μεσημεριανό, μια σούπα «βελουτέ» από κολοκύθα, που ήταν ήδη έτοιμη από νωρίς. Η ώρα έχει φτάσει τρεις και μισή και πρέπει να ξεκινήσουμε το φόρτωμα των σκευών και όλων των αντικειμένων που φέραμε χθες το βράδυ, για να μεταφερθούν στην καλύβα του π. Λαζάρου και η διαδικασία κρατάει περίπου μια ώρα. Η κούραση είναι εμφανής αλλά οι  ψυχές αγάλλονται και αυτό είναι επίσης εμφανές. 

Δοξάζω τον Θεό που με αξίωσε να βρεθώ για μια ακόμη φορά σε μια ιεραποστολή, με ένα άνθρωπο ζεστό, ζωντανό και φλογερό, πνευματικό, που παλεύει μέσα από πολλές δυσκολίες να μεταφέρει το μήνυμα της Ορθοδοξίας στους συμπατριώτες του. Πρόκειται για ένα πραγματικό ιεραπόστολο, που ζει έντονα την αποστολή του, που έχει μέσα του αγάπη για τους ανθρώπους πραγματική και έγνοια για τα προβλήματά τους, υλικά και πνευματικά, που η ζωή του η ασκητική δεν περνά απαρατήρητη και γίνεται ο πόλος έλξης για να προσεγγίσουν πολλοί την Ορθοδοξία και να πάρουν κάτι από τον ενθουσιασμό και την πίστη του π. Λαζάρου.

Ζει Κύριος ο Θεός!

Μαρτινίκα 7 Οκτωβρίου 2013

Λογαριασμός ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ (ΕΤΕ)

449/952754-09 (Alain Philogène) 

Οι φίλοι μου, που θέλουν να βοηθήσουν μπορούν να στείλουν κατευθείαν στον προσωπικό μου λογαριασμό με την ένδειξη "για τη Μαρτινίκα". Τα χρήματα θα δοθούν πολύ πιο γρήγορα και άμεσα στον π. Λάζαρο για τις πραγματικές ανάγκες της εκκλησίας της Μαρτινίκας.

    Ασκητής στην πράξη ο π. Λάζαρος, όπως  φαίνεται και σε μερικές από τις  παρακάτω φωτογραφίες....

Καθ' οδόν προς την καλύβα του π. Λαζάρου

Ανυπόδητος στο δρόμο, σε μια περιήγησή μας στη Μαρτινίκα

Παρεκκλήσι μέσα στην καλύβα

                                                              
 Καθ' οδόν προς την καλύβα του π. Λαζάρου

Η επίσκεψη του σπιτιού του π. Λαζάρου απαιτεί σωστό εξοπλισμό

(αδιάβροχο, μπότες και θάρρος....). Οι χείμαρροι που διατρέχουν τον δρόμο 

είναι μερικές φορές επικίνδυνοι. 

                                                                 
Μπροστά στην καλύβα του π. Λαζάρου

                                              
Φόρτωμα της σκευής μετά τη Θεία Λειτουργία

Κάλυψη της "Πρόθεσης" και της Αγίας Τράπεζας 
με κουρτίνες κόκκινες (διακρίνονται οι τρύπες).
Με τις καρφίτσες στο στόμα προσπαθεί να δώσει
 σχήμα στο ύφασμα και να κρύψει 
τις τρύπες των κουρτινών...

Μεταφορά στο αυτοκίνητο της σκευής  για τη Θ. Λειτουργία

Θεία Λειτουργία. Ο νεαρός (Μωυσής) έχει 
τα χέρια του σε στάση ικεσίας (οποία διαφορά 
από τα παιδιά του ιερού στην Ελλάδα)!!!

πηγή