Περί της "αγχολυτικής θεολογίας" του π. Β. Θερμού - Αυτή τη φορά τον "ενοχλεί" η ώρα που λέμε το "Χριστός Ανέστη"!!!

ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΜΕ ΑΓΧΟΣ 

 Ή  

ΑΓΧΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ;

 Μερικές σκέψεις για το άρθρο 

του π.Β.Θερμού με τίτλο:

«Ανάσταση με άγχος;» 

(δημοσιεύθηκε στον "ΕΦΗΜΕΡΙΟ")

  Σύμφωνα με τον π.Βασίλειο η «ιδιαιτερότητα» όσων θέλουν να ξυπνήσουν χαράματα να σουβλίσουν τον οβελία θα πρέπει να καταργήσει ακόμα και ιερούς Κανόνες όπως ο 89^ος (ΠΘ’) Κανόνας της ΣΤ’ Οικουμενικής Συνόδου ο οποίος ορίζει να λήγει η νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδος ΜΕΤΑ το μεσονύκτιο του Μεγάλου Σαββάτου. «Τας του σωτηρίου πάθους ημέρας, εν νηστεία και προσευχή και κατανύξει επιτελούντας, χρή τους πιστούς περί μέσας της περί το μέγα Σάββατον νυκτός ώρας απονηστίζεσθαι...»

Εξ ύψους κατήλθες ο εύσπλαγχνος,

ταφήν κατεδέξω τριήμερον,

ίνα ημάς ελευθερώσης των παθών.

Η ζωή και η ανάστασις ημών, Κύριε, δόξα σοι.

Απολυτίκιον Αναστάσεως

 Χωρίς να εκπλαγούμε διαβάσαμε στον ΕΦΗΜΕΡΙΟ (ΜΑΡΤΙΟΣ 2011) άρθρο του π.Βασιλείου Θερμού στο οποίο μας προτείνει να γιορτάζουμε την Ανάσταση το Σάββατο και όχι την Κυριακή. Παρακαλώ διαβάστε αποσπάσματα από το άρθρο του (οι υπογραμμίσεις και οι τονισμοί του κειμένου είναι δικοί μας):

«Ας μου επιτραπεί να θέσω έναν προ­βληματισμό. Από τη στιγμή που αγνο­ούμε την πραγματική ώρα της Αναστάσεως του Χριστού, από τη στιγμή που σε ορισμένα μέρη της πατρίδας μας συνηθίζουν ανέκαθεν να τελούν το πρωί την αναστάσιμη Λειτουργία, τι μας εμποδίζει να ξεκινούμε την ακολουθία νωρίτερα; Για παράδειγμα, το «Ευλογητός» στις 10 μ.μ. και το «Χριστός Ανέστη» στις 11 μ.μ.; Μήπως αποτελεί η 12η νυκτερινή κάποιο απαραβίαστο θέσφατο της ελληνικής κοινωνίας ή κά­ποια ιερή στιγμή και ώρα για την Εκκλησία μας; Με τη λύση αυτή θα επιτυγχάναμε δύο καλά: και περισσότερο εκκλησίασμα θα αποφάσιζε να παραμείνει ως το τέλος και η Λατρεία θα διεξαγόταν περισσό­τερο ιεροπρεπώς. Πρέπει μάλιστα να λάβουμε ύπ' όψη ότι στην εποχή μας, ακόμη και με τον ίδιο ρυθμό τελέσεως της αναστάσιμης ακολουθίας, αυτή τε­λειώνει πιο αργά σε σύγκριση με το πα­ρελθόν, αφού κοινωνούν ασύγκριτα πε­ρισσότεροι χριστιανοί. Ειδικά κατά την Ανάσταση πολλοί ναοί με περισσοτέ­ρους εφημερίους αναγκαστικά μένουν με έναν, αφού οι άλλοι καλύπτουν μονές ή παρεκκλήσια ή εξωκλήσια. Υπάρχουν ναοί όπου η προσέλευση στην αναστάσι­μη Θεία Ευχαριστία διαρκεί και 30'! Τέ­τοιες εμπειρίες ήταν σχεδόν άγνωστες στην παραδοσιακή κοινωνία. Είμαι ανοικτός και σε άλλες προτά­σεις, πάντως θεωρώ πως η σημερινή με­ταχείριση της αναστάσιμης ακολουθίας είναι ανεπίτρεπτη. Πως να γιορτάσεις το κορυφαίο γεγονός της Ανάστασης τού Χριστού με άγχος; Και γιατί δεν λαμβάνουμε ύπ' όψιν την ιδιαιτερότητα τού τόπου μας όπου πλήθος ανθρώπων στην επαρχία ξυπνούν πολύ νωρίς την επομένη για να ετοιμάσουν το οικογε­νειακό πασχαλινό γεύμα με τον γνωστό σε όλους μας τρόπο; Δεν πρόκειται για κάποια αμαρτωλή διασκέδαση αλλά για παραδοσιακό ελληνικό έθιμο. Γιατί τους θέτουμε προ περιττών διλημμάτων;  Ελπίζω βέβαια να φάνηκε ότι το άρθρο αυτό δεν γράφτηκε γι' αυτή την κατηγορία των αδελφών μας, τους οποί­ους ως εκ περισσού ανέφερα. Γράφτηκε για την πλειονότητα τού λαού μας, για όσους δεν έχουν αποκοπή ολοκληρωτικά από τις εκκλησιαστικές ακολουθίες και εορτές, για όσους ως καλοπροαίρετοι θα μπορούσαν να κερδηθούν στην «πανήγυριν των πανηγύρεων», εκεί όπου καλούνται να «τρυφήσουν πάντες». Και δεν είναι τυχαίο αυτό που αποτε­λεί εμπειρία πολλών από εμάς: ότι όποιον κερδηθεί στην Ανάσταση για μια φορά, συνήθως η χαρά της και το μεγα­λείο της τον ελκύουν να παραμένει κάθε χρόνο πλέον».

Μερικές παρατηρήσεις στα επιχειρήματα του π.Βασιλείου.

1. Τα μέρη που «συνηθίζουν ανέκαθεν να τελούν το πρωί την αναστάσιμη Λειτουργία» είναι χωριά της πατρίδας μας στα οποία δεν υπάρχει μόνιμος Ιερέας και εξυπηρετούνται από Ιερείς των γειτονικών χωριών οι οποίοι συνήθως έχουν να τελέσουν 3-4 ή και περισσότερες Αναστάσιμες ακολουθίες.
2. Διερωτάται ο π.Βασίλειος «τι μας εμποδίζει να ξεκινούμε την ακολουθία νωρίτερα;…Μήπως αποτελεί η 12^η νυκτερινή κάποιο απαραβίαστο θέσφατο της ελληνικής κοινωνίας ή κά­ποια ιερή στιγμή και ώρα για την Εκκλησία μας;»  

Ο π. Βασίλειος φέρεται σαν να αγνοεί βασικές αρχές της χριστιανικής πίστης όπως η τριήμερος ταφή (γεγονός το οποίο έχει άμεση αναφορά στο Μυστήριο το Βαπτίσματος με την τριπλή κατάδυση) αλλά και τις αναφορές των Ευγγελιστών περί της ημέρας της Αναστάσεως του Κυρίου. 

 Συγκεκριμένα ο Ματθαίος αναφέρει «Οψέ Σάββατων τη επιφωσκούση εις μί­αν σαββάτων», προσδιορίζοντάς την μέχρι την ανατολή του η­λίου, την πρώτη ημέρα της εβδο­μάδος, εννοώντας την Κυριακή. 
 Ο Λουκάς επίσης αναφέρεται στη πρώτη ημέρα της εβδομάδας, τα βαθιά χαράματα: «Τη δε μια των σαββάτων, όρθρου βαθέως ήλθον επί το μνήμα». 
O Ιωάννης γράφει όταν πέρασε η ημέρα του Σαββάτου, κατά την πρώτη ημέρα της εβδομάδας, όταν ήταν ακόμα σκοτάδι: «Έρχεται πρωί σκοτίας έτι ούσης εις το μνημείον». 
Και ο Μάρ­κος , συμφωνεί ως προς την ημέρα και προσδιορίζει το χρόνο μετά τη δύση του ηλί­ου. «Λίαν πρωί της μιας σαββάτων έρχονται επί το μνημείον ανατείλαντος του ηλίου». 

Σύμφωνα με τον π.Βασίλειο η «ιδιαιτερότητα» όσων θέλουν να ξυπνήσουν χαράματα να σουβλίσουν τον οβελία θα πρέπει να καταργήσει ακόμα και ιερούς Κανόνες όπως ο 89^ος (ΠΘ’) Κανόνας της ΣΤ’ Οικουμενικής Συνόδου ο οποίος ορίζει να λήγει η νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδος ΜΕΤΑ το μεσονύκτιο του Μεγάλου Σαββάτου. «Τας του σωτηρίου πάθους ημέρας, εν νηστεία και προσευχή και κατανύξει επιτελούντας, χρή τους πιστούς περί μέσας της περί το μέγα Σάββατον νυκτός ώρας απονηστίζεσθαι...». (Πηδάλιον). Άλλωστε … «γιατί τους θέτουμε προ περιττών διλημμάτων;». 

Θεωρούμε τραγική την επιχειρούμενη προσβολή των Ιερών κανόνων και του Ευαγγελίου για …ψυχολογικούς λόγους και με το πρόσχημα της υπεράσπισης της Αναστάσιμης Θ.Λειτουργίας. Σαν αντιστάθμισμα αναφέρουμε την κυριολεκτική σφαγή του Όρθρου της Αναστάσεως σε ναό της Αγίας Παρασκευής με 25 άτομα εκκλησίασμα εκ των οποίων οι περισσότεροι έφυγαν κατασκανδαλισμένοι. Ο χριστιανός που μετά από τη νηστεία της αγίας σαρακοστής μετέχει στην Αναστάσιμη θεία λειτουργία για να μεταλάβει ΣΩΜΑ και ΑΙΜΑ Χριστού δεν μπορεί να αισθάνεται άγχος αλλά μπρος στο Άγιο Ποτήριο βιώνει την αναξιότητά του. Μήπως θα έπρεπε να κάνει κάτι και για αυτό η ψυχοθεραπεία του π.Βασιλείου; Μήπως οι Πατέρες δογμάτισαν με βάση τα συναισθήματα ή τα συμπλέγματά τους; Ή μήπως έφτασε η ώρα των μετα-Πατερικών καινοτομιών στη Λατρεία; Το άγχος που μας δημιουργούν οι επιχειρούμενες καινοτομίες σας ποιος θα το αναλύσει π.Βασίλειε;

Κώστας Ναυπλιώτης

ΑΝΤΙΑΙΡΕΤΙΚΟΝ ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ