Ἡ θαυματουργὸς εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Παραμυθίας

.          Ἡ θαυματουργὴ αὐτὴ εἰκόνα τῆς Παναγίας εἶναι τοιχογραφία τοῦ 14ου αἰ. ποὺ βρισκόταν ἄλλοτε στὴν δεξιὰ ἄκρη τοῦ ἐξωνάρθηκα τοῦ καθολικοῦ τῆς Ἱερᾶς Μεγίστης Μονῆς Βατοπαιδίου καὶ μετὰ τὴν τέλεση τοῦ θαύματος μεταφέρθηκε σὲ ἰδιαίτερο  παρεκκλήσιο ἀφιερωμένο στὴν Παναγία τὴν Παραμυθία, στὰ ἀριστερὰ τῆς κεντρικῆς πύλης τοῦ καθολικοῦ.
.          Παλαιὰ ὑπῆρχε ἡ συνήθεια, βγαίνοντας οἱ πατέρες ἀπὸ τὸ Καθολικό, μετὰ τὸ τέλος τῆς ἀκολουθίας τοῦ Ὄρθρου, νὰ ἀσπάζονται τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας ποὺ ὑπῆρχε στὸν ἐξωνάρθηκα. Ἐκεῖ ὁ Ἡγούμενος ἔδινε τὰ κλειδιὰ τῆς κλεισμένης γιὰ τὶς βραδυνὲς ὧρες πύλης τῆς Μονῆς στὸν θυρωρὸ γιὰ νὰ ἀνοίξει.
.          Ἡ παράδοση ἀναφέρει ὅτι κάποια χρονιά, ἀρχὲς τοῦ 14ου αἰ., στὶς 21 Ἰανουαρίου, τελείωσε ὁ Ὄρθρος. Οἱ πατέρες ἀποσύρθηκαν στὰ κελλιά τους γιὰ νὰ ἀναπαυθοῦν, μέχρι νὰ ἀρχίσουν τὰ καθημερινά τους διακονήματα. Τότε θὰ ἀνοιγόταν καὶ ἡ πύλη τῆς Μονῆς. Δὲν γνώριζαν ὅτι ἔξω ἀπὸ αὐτὴν παραμόνευαν πειρατές,- τότε ἦταν μάστιγα στὸ Αἰγαῖο πέλαγος-, ποὺ τὴν εἶχαν περικυκλώσει, ἕτοιμοι νὰ εἰσβάλουν γιὰ νὰ καταστρέψουν τὰ πάντα.
.          Στὸν ναὸ βρισκόταν μόνος ὁ Ἡγούμενος, ἀφοσιωμένος στὴν προσευχή του. Πετάχτηκε ξαφνικὰ ἀκούοντας μία φωνή, ποὺ δὲν ἔμοιαζε μὲ φωνὴ ἀνθρώπου. Ἔντρομος κοίταξε γύρω του. Δὲν εἶδε κανένα. Ἐξ ἄλλου κανένας δὲν ἦταν μέσα στὸν ναό. Καὶ ὅμως κάποιος μίλησε. Συγκέντρωσε τὴν προσοχή του καὶ γεμάτος φόβο κατάλαβε ὅτι ἡ φωνὴ προερχόταν ἀπὸ τὴν εἰκόνα τῆς Θεομήτορος. Μὲ εὐλάβεια τέντωσε τὸ αὐτί του γιὰ νὰ ἀκούσει. Ἄκουσε τότε τὴν φωνὴ τῆς Παναγίας νὰ λέει: «Μὴν ἀνοίξετε σήμερα τὴν πύλη τῆς Μονῆς, ἀλλὰ ἀφοῦ ἀνεβεῖτε στὰ τείχη, νὰ διώξετε τοὺς πειρατές».
.          Κατάπληκτος ὁ Ἡγούμενος προσήλωσε τὰ μάτια του στὴν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου. Ἀντίκρυσε τότε ἕνα ἐκπληκτικὸ θαῦμα. Ἡ μορφὴ τῆς Παναγίας ἦταν ζωντανή. Τὸ βρέφος Ἰησοῦς ποὺ κρατοῦσε στὰ χέρια της πῆρε καὶ αὐτὸ ζωή. Κίνησε τὸ δεξί του χέρι καὶ ἔκλεισε τὸ στόμα τῆς ἁγίας Μητέρας του, στρέφοντας πρὸς αὐτὴν τὸ φωτεινὸ πρόσωπό του. Μία γλυκιὰ παιδικὴ φωνὴ ἀκούστηκε νὰ λέει: «Μή,  Μητέρα μου, μὴν τοὺς τὸ λές. Ἄφησέ τους νὰ τιμωρηθοῦν, ὅπως τοὺς ἀξίζει, γιατί ἀμελοῦν τὰ μοναχικά τους καθήκοντα».
.           Τότε ἡ Κυρία Θεοτόκος μὲ μεγάλη μητρικὴ παρρησία  πρὸς τὸν μονογενῆ Υἱόν της, σήκωσε ἐλαφρὰ τὸ χέρι, συγκράτησε τὸ χεράκι του, ἔκλινε λίγο πρὸς τὰ δεξιὰ τὸ θεῖο της πρόσωπο καὶ ἐπανέλαβε πιὸ ἔντονα : «Μὴν ἀνοίξετε σήμερα τὴν πύλη τῆς Μονῆς, ἀλλὰ ἀφοῦ ἀνεβεῖτε στὰ τείχη, νὰ διώξετε τοὺς πειρατές…Καὶ κοιτάξτε νὰ μετανοήσετε, γιατί ὁ Υἱός μου εἶναι ὀργισμένος μαζί σας». Ἐπανέλαβε δὲ καὶ γιὰ τρίτη φορὰ τὴν προειδοποίηση: «Σήμερα, μὴν ἀνοίξετε τὴν πύλη τῆς Μονῆς…». Μετὰ τὸν διάλογο ἡ Κυρία Θεοτόκος καὶ τὸ Πανάγιο Βρέφος της ἀποκαταστάθηκαν πάλιν σὰν εἰκόνα.
.           Ὁ Ἡγούμενος γεμάτος θαυμασμὸ συγκάλεσε ὅλους τοὺς Πατέρες, διηγήθηκε σ’ αὐτοὺς τὰ ὑπερφυσικὰ γεγονότα ποὺ συνέβησαν καὶ τοὺς ἐπανέλαβε τὰ λόγια ποὺ εἶχε ἀκούσει ἀπὸ τὰ χείλη τῆς Παναγίας καὶ τοῦ Θείου Βρέφους πρὸς τὴν Μητέρα του. Ὅλοι μὲ κατάπληξη στράφηκαν πρὸς τὸ μέρος τῆς θαυματουργοῦ εἰκόνας. Καὶ ἡ κατάπληξή τους αὐξήθηκε. Ἡ παράσταση τῆς εἰκόνας εἶχε μεταμορφωθεῖ. Ἡ σύνθεση μεταβλήθηκε ὁλοκληρωτικὰ καὶ δὲν ἔμοιαζε καθόλου μὲ τὴν παλαιὰ εἰκόνα. Διατηρήθηκε ἡ μορφὴ ὅπως φαίνεται σήμερα. Ἡ Παναγία νὰ κρατᾶ τὸ χέρι τοῦ Χριστοῦ κάτω ἀπὸ τὸ στόμα της καὶ νὰ κλίνει τὸ κεφάλι της δεξιὰ γιὰ νὰ τὸ ἀποφύγει. Ἡ ἔκφραση τοῦ προσώπου της εἶναι γεμάτη ἀπέραντη ἐπιείκεια, ἀγάπη, συμπάθεια καὶ μητρικὴ στοργή. Ὁ Χριστὸς παρόλο ποὺ παριστάνεται ὡς βρέφος ἔχει αὐστηρὸ πρόσωπο ὡς Κριτής.
.           Ἡ εἰκόνα αὐτὴ εἶναι πράγματι ἀχειροποίητος, διότι κατασκευάστηκε στὴν μορφὴ ποὺ εἶναι σήμερα, ὄχι ἀπὸ ἀνθρώπινο χέρι, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ, μετὰ τὴν θαυματουργικὴ ἐπέμβαση τῆς Παναγίας μας γιὰ τὴν διάσωση τῆς Μονῆς. Ὀνομάστηκε «Παναγία Παραμυθία», δηλαδὴ Παρηγορήτρια. Καὶ δικαίως· διότι ὅπως λένε οἱ προσκυνητὲς τῆς Μονῆς, ποὺ δὲν χορταίνουν νὰ τὴν βλέπουν, ἡ θέα τῆς γλυκιᾶς ἔκφρασης τοῦ προσώπου τῆς Παναγίας ξεκουράζει, ἀναπαύει, γαληνεύει καὶ παρηγορεῖ τὴ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου.
.           Μὲ τὸ θαῦμα αὐτὸ φανερώνεται γιὰ ἄλλη μία φορὰ ἡ μητρικὴ παρρησία τῆς Θεοτόκου στὸ νὰ μεσιτεύει γιὰ τὶς ἁμαρτίες τοῦ ἀνθρωπίνου γένους «πρὸς τὸν Υἱὸν καὶ Θεόν της» καὶ οἱ σωτήριες πρεσβεῖες της μὲ τὶς ὁποῖες ἁπαλλάσσονται ἀπὸ τὰ δεινὰ ποὺ δίκαια τοῦ ἀξίζουν γιὰ τὸ πλῆθος τῶν ἁμαρτιῶν τους.
.         Ἡ εἰκόνα μεταφέρθηκε στὸ ἰδιαίτερο παρεκκλήσιο τῆς Παραμυθίας. Μπροστὰ σ’ αὐτὴν οἱ μοναχοὶ διατηροῦν ἀκοίμητο κανδήλι, ψάλλουν καθημερινὰ Παράκληση καὶ τελεῖται κάθε Παρασκευὴ Θεία Λειτουργία. Παλαιότερα ὑπῆρχε ἡ συνήθεια οἱ κουρὲς τῶν μοναχῶν νὰ γίνονται σ’ αὐτὸ τὸ παρεκκλήσιο.

Μὲ αὐτὴ τὴν εἰκόνα συνδέεται καὶ ὁ βίος τοῦ Ὁσίου Νεοφύτου, ὁ ὁποῖος διετέλεσε «προσμονάριος», δηλαδὴ φύλακας καὶ διακονητὴς τοῦ παρεκκλησίου  της  Παραμυθίας.

.        Κάποτε ὁ Ὅσιος βρισκόταν σὲ ἀποστολὴ καὶ ὑπηρεσία ἐκ μέρους τῆς Μονῆς γιὰ ἕνα χρονικὸ διάστημα σὲ κάποιο μετόχι της στὴν Εὔβοια. Ἐκεῖ ἀρρώστησε βαρειά. Παρακάλεσε τότε τὴν Παναγία νὰ τὸν ἀξιώσει νὰ πεθάνει στὴ μονὴ τῆς μετανοίας του. Ἄκουσε ἀμέσως τὴν φωνὴ τῆς Παναγίας νὰ τοῦ λέει: «Νεόφυτε, πήγαινε στὴν μονή σου καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα χρόνο νὰ ἑτοιμασθεῖς γιὰ τὴν ἔξοδό σου ἀπὸ τὴν ζωή». Εὐχαριστώντας θερμὰ τὴν Παναγία ὁ Ὅσιος γιὰ τὴν παράταση τῆς ζωῆς ποὺ τοῦ δόθηκε, εἶπε στὸν ὑποτακτικό του νὰ ἑτοιμασθοῦν γιὰ τὴν ἐπιστροφὴ στὴ μονή. Πράγματι, μετὰ τὴν παρέλευση ἑνὸς ἔτους, μία μέρα ἀφοῦ κοινώνησε τὰ ἄχραντα μυστήρια, ἀνεβαίνοντας τὴν σκάλα μπροστὰ ἀπὸ τὸ παρεκκλήσιο τῆς Παραμυθίας, ἄκουσε πάλι τὴν φωνὴ τῆς Παναγίας: «Νεόφυτε, ὁ καιρὸς τῆς ἐξόδου σου ἔφθασε». Ὅταν πῆγε στὸ κελλί του ἀδιαθέτησε καὶ ἀφοῦ ἔλαβε συγχώρηση ἀπὸ ὅλους τοὺς πατέρες τῆς ἀδελφότητας, παρέδωσε τὸ πνεῦμα του στὸν Κύριο.