Θυμίαμα - Μοσχοθυμίαμα - Λιβάνι. Ένα βιοποριστικό εργόχειρο Αγιορειτών κελλιωτών.

Ἀρωματικὴ ῥητινώδης ὕλη  ῥευστὴ ἤ ἀποξηραμένη. Μοιάζει πολὺ μὲ τὸ ῥετσίνι τοῦ Πεύκου ἤ τοῦ Κυπαρισσιοῦ καὶ εἶναι σκληρὸ ὅπως ἡ Μαστίχα τῆς Χίου. Τρέχει μὲ χάραγμα ἀπὸ τὸ δένδρο Λίβανος ἤ Βοσβελία ἡ καρτερείου.
.......Τὸ δένδρο αὐτὸ βρίσκεται στὶς χῶρες Ἀραβία, Αἰθιοπία, Σουδάν, Σομαλία καὶ Ἰνδία. Εἶναι πολὺ ψηλὸ καὶ πυκνόφυλλο.
.......Τὸ λιβάνι ἀπὸ πολὺ νωρὶς χρησιμοποιήθηκε γιὰ τὴν Λατρεία τοῦ Θεοῦ ὄχι μόνον στὸ Χριστιανισμό, ἀλλὰ καὶ στὴν Ἑβραϊκή Θρησκεία. Τὸ βλέπουμε νὰ ἀναφέρεται ὡς θυμίαμα στὸ ἀνάγνωσμα τῆς ἀναγγελίας τῆς γεννήσεως τοῦ Τιμίου Προδρόμου, τὸ ὁποῖο διηγεῖται ὅτι κατὰ τὴν ὥρα τοῦ θυμιάματος ἐμφανίσθηκε στὸν Προφήτη Ζαχαρία ὁ Ἀρχάγγελος Γαβριήλ.

Τὸ ὅτι ἦταν σπάνιο εἶδος τὸ συμπεραίνουμε ἀπὸ τὸ ὅτι οἱ τρεῖς Μάγοι προσέφεραν καὶ αὐτὸ ὡς πολύτιμο εἶδος, μαζὶ μὲ τὴν σμύρνα καὶ τὸν χρυσό.
.......Στὴ θεία Λατρεία χρησιμοποιεῖται πολύ. Στὸν Ὄρθρο, στὴ Θ. Λειτουργία καὶ στὸν Ἑσπερινό, τόσο ἐντὸς τοῦ Ἁγίου Βήματος ὅσο καὶ ἔξω, ἀλλὰ καὶ στὰ ἄλλα Μυστήρια καὶ τὶς τελετὲς τῆς Ἐκκλησίας μας.
.......Ἡ χρήση του ὅμως δὲν περιορίζεται μόνο μέσα στὴν Ἐκκλησία. Τὸ θυμίαμα χρησιμοποιεῖται καὶ γιὰ τὶς λατρευτικὲς ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων στὰ σπίτια τους.
.......Οἱ παλαιότεροι τὸ εἶχαν παράδοση πρωῒ καὶ βράδυ νὰ θυμιάζουν γιὰ νὰ φεύγουν τὰ δαιμόνια, ἀφοῦ πρῶτα ἄναβαν τὸ καντῆλι. Ἦταν ἀπαραίτητο τὸ θυμιάτισμα καὶ γιὰ εὐλογία, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὶς ἀρρώστιες. Ἦταν καὶ εἶναι φάρμακο γιὰ τὸν Ὀρθόδοξο Χριστιανό.

Ὁ συμβολισμός του εἶναι ὅτι, ὅπως τὸ θυμίαμα εὐφραίνει τὸν Θεό, ἔτσι καὶ ἡ προσευχή μας πρέπει νὰ εὐχαριστῇ τὸν Θεό. Ἐξ ἄλλου πάντοτε καὶ τώρα τὸ θυμίαμα ἔχει καὶ τὴν ἔννοια τῆς θυσίας. Μαζὶ μὲ τὸ κερὶ ἀποτελοῦν τὰ ἀγαπημένα ἁγιωτικὰ τοῦ κόσμου. Διότι ἡ εὐωδία του μέσα στὴν Ἐκκλησία, ἤ στὸ σπίτι ἐπαναφέρει τὸν ἄνθρωπο στὴν σκέψη τοῦ Θεοῦ.
.......Ποιὸς δὲν θὰ ἀναρωτηθῆ, ὅταν στὸν δρόμο μυρίση λιβάνι, ὅτι κάτι γίνεται κάπου ἐκεῖ;

Ἐπίσης στὴν Ἐκκλησία, ὅταν πηγαίνουμε πρόσφορο, εἶναι ἀπαραίτητο τὸ λιβάνι καὶ τὸ κερί. Τὰ τρία μαζὶ ἀποτελοῦν τὴν τέλεια προσφορὰ πρὸς τὸν Θεό, γι’ αὐτὸ καὶ οἱ πιστοὶ τὰ προσφέρουν μαζὶ μὲ τὰ ὀνόματα ζώντων καὶ κεκοιμημένων γιὰ μνημόσυνο. Βλέπουμε λοιπὸν ὅτι εἶναι τὸ θυμίαμα ἕνα ἀπὸ τὰ τρία στοιχεῖα τὰ ὁποῖα δίδονται ὡς προσφορὰ καὶ προσευχὴ στὸ Θεὸ γιὰ τοὺς ἀνθρώπους.
.......Στὴν πρωτογενή του μορφὴ σήμερα δὲν χρησιμοποιεῖται πλέον, διότι ἡ μυρωδιά του δὲν εἶναι καὶ τόσο ἀρεστὴ στοὺς ἀνθρώπους. Παλαιότερα ὅμως χρησιμοποιεῖτο εὐρύτατα, λόγῳ τοῦ ὅτι ἡ ἀνάμειξή του μὲ ἀρώματα ἦταν σπάνια καὶ μόνον στὸ Ἅγιον Ὄρος συνηθιζόταν.
.......Στὸ Ἅγιον Ὄρος ἡ κατασκευὴ τοῦ Μοσχοθυμιάματος εἶναι μία ἐργασία ἡ ὁποία ἁρμόζει στοὺς Μοναχούς, ἰδίως στοὺς Κελλιῶτες καὶ ἀσκητές, ποὺ τὸ ἔχουν ὡς ἐργόχειρο, ἀπὸ τὸ ὁποῖο ζοῦν.

Ἡ κατασκευή του εἶναι κοπιαστικὴ διότι, μέχρι νὰ φτάσῃ στὴν τελική του μορφή, περνᾶ ἀπὸ πολλὰ στάδια, στὰ ὁποῖα ἡ ἀνθρώπινη ἐπέμβαση εἶναι ἀναγκαία.
.......Τὸ τρίψιμο τῆς πρώτης ὕλης, τὸ ζύμωμα μὲ τὸ ἄρωμα, τὸ πλάσιμο, τὸ κόψιμο, τὸ ἀνακάτεμα μὲ τὴν μαγνησία, τὸ ἅπλωμα, τὸ στέγνωμα, τὸ κοσκίνισμα καὶ ἡ τοποθέτησή του σὲ κουτιά, ὅλα ἀπαιτοῦν τὴν ἀνθρώπινη παρουσία.
.......Καὶ ὅλα αὐτὰ μὲ προσευχή, διότι τὸ θυμίαμα χρησιμοποιεῖται γιὰ τὴν θεία λατρεία, ἀλλὰ καὶ μὲ πολλὴ ἐπιμέλεια καὶ προσοχή, διότι πρέπει καὶ στὸ σχῆμα νὰ βγαίνει σωστό.
.......Ἐπίσης καὶ ἡ ὡραία ἐμφάνιση καὶ συσκευασία εἶναι κάτι ποὺ προσδίδει σ’ αὐτὸ τὴν πρέπουσα θέση.

Κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο καὶ στὴν Μικρὴ Ἁγία Ἄννα ἡ Ἀδελφότης Ὑμνογράφου καλλιεργεῖ αὐτὸ τὸ ἐργόχειρο καὶ κατασκευάζει πολύ καλὸ καὶ εὐωδιαστὸ Μοσχοθυμίαμα. Οἱ Πατέρες μὲ περίσσια εὐλάβεια διαλέγουν τὴν πρώτη ὕλη, ὥστε νὰ εἶναι καθαρὴ καὶ ὄχι ἀνάμεικτη, κάτι ποὺ παίζει τὸν πρωταρχικὸ ῥόλο στὴν κατασκευή· ἐρευνοῦν ἐξαντλητικὰ ἐπίσης γιὰ τὴν εὕρεση σωστῶν ἀρωμάτων. Ἀκόμη καὶ τὴν  μαγνησία, τὴν ἀντικολλητικὴ αὐτὴ ἄσπρη σκόνη ποὺ εἶναι πανάλαφρη, τὴν διαλέγουν.
.......Ἔτσι μὲ πολὺ μεράκι ἐπιμελοῦνται τὸ θυμίαμα, δίνοντας ἔμφαση καὶ στὴ συσκευασία, γι’αὐτὸ τὸ  παραγόμενο μοσχοθυμίαμα ἔχει ἐπιβληθεῖ γιὰ τὴν ποιότητα του καὶ τὴν ἐμφάνισή  του σ’ αὐτοὺς ποὺ τὸ ζητοῦν.

πηγή