Ανακαλύπτοντας την "άλλη" Ευρυτανία

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολο να φανταστούμε τον νομό Ευρυτανίας χωρίς τον μεγάλο «σταρ» της περιοχής, το Καρπενήσι, όμως – κακά τα ψέματα – οι επιλογές που έχουμε αν θέλουμε να προγραμματίσουμε τα weekends μας στο αλπικό τοπίο του νομού, χωρίς αυτόν, δεν είναι λίγες. Για την ακρίβεια, στα πέριξ της δημοφιλούς πόλης ξεδιπλώνεται ένας ολόκληρος χάρτης από πανέμορφα χωριουδάκια τα οποία μπορεί να μην καυχώνται για τον κοσμοπολίτικό χαρακτήρα τους, όμως αποκλείεται να μην σας γοητεύσουν, ιδιαίτερα αν είστε λάτρεις των χειμερινών τοπίων. Μερικά από αυτά μάλιστα, κερδίζουν ολοένα σε δημοτικότητα και φανατικούς θαυμαστές τα τελευταία χρόνια, ενώ άλλα είναι σαφώς πιο απομονωμένα από τον… πολιτισμό.

Μικρό και Μεγάλο Χωριό: Οι ανερχόμενοι «σταρ» της περιοχής
Χαρακτηριστική παραδοσιακή αρχιτεκτονική, γραφικά ξωκκλήσια, πετρόχτιστες πλατείες, τρεχούμενα νερά και ειδυλλιακές διαδρομές που ενώνουν τα δύο χωριά μεταξύ τους, αλλά και με αρκετά από τα υπόλοιπα της περιοχής, συνθέτουν το προφίλ αυτού που έχουμε στο μυαλό μας ως ιδανικό χειμωνιάτικο προορισμό. Και είναι. Χτισμένο σε υψόμετρο 720 μέτρων σε μια περιοχή μοναδικής ομορφιάς, στους πρόποδες του ελατοσκέπαστου βουνού Καλιακούδα, το Μεγάλο Χωριό παρέχει απλόχερα στιγμές ψυχικής ανάτασης σε όποιον περιπλανηθεί στις γειτονιές του ή ακολουθήσει το μονοπάτι που ανηφορίζει τη ρεματιά, μέσα στα πλατάνια. Στην αρχοντική συνοικία του χωριού μάλιστα, σε ένα καλντερίμι, θα δείτε συγκεντρωμένα δεκάδες παλιά πέτρινα αρχοντικά που αντιστέκονται δυναμικά στο πέρασμα του χρόνου. Λίγο πιο ψηλά, στα 900 μέτρα βρίσκεται το Μικρό Χωριό, χτισμένο σε απόσταση περίπου δύο χιλιομέτρων από το Μεγάλο. Εδώ αξίζει να ανακαλύψετε τη μικρή λίμνη η οποία σχηματίστηκε λίγο έξω από το χωρίο ύστερα από κατολίσθηση το 1963. Βρίσκεται ανάμεσα στο Παλαιό και το Νέο Μικρό Χωρίο.


Από το Μεγάλο Χωριό, ξεκινά ένας από του δρόμους οι οποίοι οδηγούν στο ειδυλλιακό φαράγγι «Πάνταβρέχει». Σχηματίζεται από τα νερά του ορμητικού Κρικελοπόταμου και στην πραγματικότητα είναι απλώς το στενότερο πέρασμα του ποταμού ανάμεσα στα όρη Πλατανάκι και Καλιακούδα. Το μήκος του δεν ξεπερνά τα εκατό μέτρα αλλά σε αυτήν την μικρή απόσταση, θα χαρείτε την ομορφιά της φύσης σε όλο της το μεγαλείο. Στο φαράγγι χύνονται πηγές από τα γύρω βουνά με αποτέλεσμα... πάντα να βρέχει. Βράχια σκεπασμένα με βρύα, υδάτινα παραπετάσματα και σπάνια είδη χλωρίδας συνθέτουν τον μαγικό χαρακτήρα της περιοχής αυτής.  Η Trekking Hellas διοργανώνει εξορμήσεις στο φαράγγι με 40€ το άτομο.

Διαμονή: Στο Μεγάλο Χωριό, στα παραδοσιακά δωμάτια του Αγράμπελη  (55€ για ένα δίκλινο με πρωινό), δίπλα στον Ποταμό Καρπενησιώτη, στη μοντέρνα Αρχοντόπετρα (110€ για ένα δίκλινο διαμέρισμα) και στα Δωμάτια με Θέα (40€ για ένα δίκλινο με πρωινό), στο Μικρό Χωριό στο Ρίζωμα με άπλετη θέα στο βουνό Καλιακούδα (47€ για ένα δίκλινο με πρωινό). Ιδανική επιλογή για οικογένειες είναι το Αγρόκτημα Αρμονία, λίγο πριν το Μεγάλο Χωριό (80€ για ένα δίχωρο σαλέ με πλούσιο πρωινό).

Φαγητό: Οι κρεατοφάγοι θα εκτιμήσουν δεόντως και το Χωριάτικο, στο Νέο Μικρό Χωριό –θα σας οδηγήσει η μυρωδιά που αναδίδουν οι σχάρες του. Δε λείπουν, επίσης, οι επιλογές σε μαγειρευτά, ενώ οι τιμές είναι ιδιαιτέρως low budget και δύσκολα θα ξεπεράσουν τα 15€ το άτομο. Αυτό ισχύει και στο έτερο εξαιρετικό ταβερνάκι του Μικρού Χωριού, την Ταβέρνα της Κυρά Μαρίας, εντός του ξενώνα Χελιδόνα: δοκιμάστε οπωσδήποτε το κοκκινιστό βετούλι (νεαρό κατσίκι), το αγριογούρουνο, τον κρασάτο κόκκορα και τις σπιτικές πίττες. Επίσης, σε 25 λεπτά απόσταση με το αυτοκίνητο από το Μεγάλο Χωριό στο χωριό Κλαυσί, υπάρχουν δύο εξαιρετικές ταβέρνες, η Φρειδερίκη και ο Μαθές, οι οποίες σερβίρουν φοβερά κρεατικά με τις μπριζόλες γάλακτος να ξεχωρίζουν, αλλά και μαγειρευτά. Υπολογίστε περί τα 18€ ανά άτομο χωρίς κρασί. Tip: Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε στο Μεγάλο Χωριό το γαλακτομπούρεκο του Καρβέλη.

Βουτύρο: Το… μικρό και χάριν έχει
Λίγο πριν από το Μεγάλο Χωριό, υπάρχουν ταμπέλες που οδηγούν στο λιγότερο γνωστό, αλλά ταχύτατα ανερχόμενο, Βούτυρο. Δάση, καταρράκτες, ποτάμια, φαράγγια, θαρρείς πως η Φύση είχε έμπνευση όταν δημιούργησε αυτό εδώ το αμφιθεατρικά χτισμένο χωριουδάκι, του οποίου το όνομα λέγεται ότι οφείλεται στην παλιά ασχολία των κατοίκων, την παραγωγή βουτύρου. Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, η οποία υπάρχει στο χωριό και είναι από τις μεγαλύτερες στην Ευρυτανία. Μια επίσκεψη αξίζει επίσης, και το Μικρό Μουσείο Εκπαίδευσης, το παλιό σχολείο του χωριού το οποίο ξαναζεί, ως μουσείο πλέον, γεμάτο από σχολικά αντικείμενα περασμένων δεκαετιών. Ναι, το χωριό είναι μικρό, αλλά δεν θα σας κάνει η καρδιά να το αφήσετε έτσι εύκολα. Πεζοπορίες στην κατάφυτη ρεματιά ή στον χωματόδρομο ο οποίος οδηγεί μέσα από ένα εντυπωσιακό ελατόδασος στο χωριό Νόστιμο, βόλτες ανάμεσα στα πέτρινα σπίτια, άραγμα και καφεδάκι στη λιθόστρωτη πλατεία απέναντι από την εκκλησία, θα γεμίσουν τον ελεύθερό σας χρόνο προσφέροντας ψυχική ανάταση και πλήρη χαλάρωση.

Διαμονή: Στον cosy ξενώνα Βίλα Βιργινία (80€ για ένα δίκλινο με πρωινό), στο πιο καινούργιο από τα ξενοδοχεία του χωρίου Emotions Country Resort (120€ για ένα δίκλινο με πρωινό), στον παραδοσιακό ξενώνα Αμαδρυάδες (65€ για ένα δίκλινο χωρίς πρωινό, 75€ για ένα δίκλινο με τζάκι), ο οποίος απλώνει τα δωμάτιά του γύρω από μια αυλή με γκαζόν, ενώ διαθέτει και εξαιρετικά γλυκά.

Φαγητό: Δύο μόλις ταβερνάκια θα βρείτε εδώ, αρκούν όμως για να σας χορτάσουν και με το παραπάνω. Πρόκειται για τον «Σπίθα» (φοβερά τα χοιρινά φιλετάκια με ψητή ντομάτα και τηγανιά, περί τα 15€ το άτομο χωρίς κρασί), και τον «Αυστραλό» (must το μοσχαράκι γιουβέτσι και το λαχταριστό σαγανάκι, από 10€ το άτομο χωρίς κρασί).

Φουρνά: Η φωλιά του Βελουχίου
Από τις λιγότερο τουριστικές επιλογές, η Φουρνά, «φωλιάζει» στους πρόποδες του Προφήτη Ηλία, ενός μικρού λόφου στο Βελούχι. Χτισμένο αμφιθεατρικά με θέα προς τα Άγραφα που κόβει την ανάσα, η Φουρνά έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός και περιτριγυρίζεται από πεύκα, βελανιδιές και καστανιές. Το σημαντικότερο αξιοθεάτο του χωριού, ο ναός της Ζωοδόχου Πηγής στη πλατεία θυμίζει αρκετά την παλιά μονή του 174, η οποία καταστράφηκε από τον μεγάλο σεισμό του 1966, μαζί με το υπόλοιπο χωρίο. Επιβάλλεται να απολαύσετε τον καφέ σας στην πλατεία και να συνομιλήσετε με τους κατοίκους οι οποίοι πιθανώς να σας ζητήσουν να συμμετέχετε στο… καρτέρι για αγριογούρουνα το οποίο προγραμματίζουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Ακόμη, επισκεφθείτε την τοποθεσία «Ζαχαράκι» στον δρόμο από την Ρεντίνα Καρδίτσας προς τη Φουρνά και να απολαύσετε την αμφιθεατρική θέα στο εκπληκτικό ελατόδασος.

Διαμονή - φαγητό: Στον πλήρως εξοπλισμένο ξενώνα – όνομα και πράγμα – Άγρια Ομορφιά στο πιο όμορφο σημείο της περιοχής με πανοραμική θέα στα Άγραφα (35€ για ένα δίκλινο χωρίς πρωινό). Δοκιμάστε οπωσδήποτε το μοναδικό λουκάνικο με πράσο από το εστιατόριο του ξενώνα και μην πείτε όχι στο ντόπιο τσίπουρο. Δεν θα το μετανιώσετε.

Φιδάκια: Η ομορφιά της απομόνωσης

Το μικρό αυτό χωριουδάκι, γεμάτο πέτρινα σπίτια και σκαρφαλωμένο στα 960 μέτρα έχει ένα πλεονέκτημα το οποίο το κάνει να ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα απομονωμένα χωριά της περιοχής: την εκπληκτική θέα στην λίμνη Κρεμαστών, η οποία θα σας κάνει να μην θέλετε να αποχωριστείτε ούτε για μια στιγμή την φωτογραφική σας μηχανή. Την ίδια ανάγκη θα νιώσετε και όταν ακολουθήσετε τα σκαλιά μέχρι τα Αλώνια ή το χωματόδρομο για τα Τσαγκαράλωνα, όπου η θέα προς την λίμνη δεν μπορεί να περιγραφεί με λέξεις. Επίσης, παρά το γεγονός ότι τα Φιδάκια είναι ουσιαστικά απομονωμένα μέσα στο δάσος, μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε ως αφετηρία για την χιονοδρομική σας εξόρμηση στο Χιονοδρομικό του Βελουχίου, όταν αρχίσουν να πέφτουν τα πρώτα χιόνια.

Από δω επίσης, κόβετε δρόμο και για τη Μονή Προυσού. Σκαρφαλωμένο στο χείλος ενός κατακόρυφου βράχου, θεωρείται το πιο διάσημο προσκύνημα της Ρούμελης σύμφωνα με την παράδοση. Στο μοναστήρι λειτουργεί μουσείο με εκθέματα εκκλησιαστικά και όχι μόνο, κειμήλια, ενώ στο καθολικό και το παρεκκλήσι-κρύπτη σώζονται τοιχογραφίες από το 13ο και το 18ο αιώνα. Απέναντι από τη μονή βρίσκεται το εκκλησάκι των Αγίων Πάντων και το περίφημο Σχολείο των Ελληνικών Γραμμάτων.

Διαμονή – φαγητό: Σπιτική φιλοξενία και άνετο περιβάλλον συναντάμε στον ξενώνα Οιχάλια μέσα στο χωριό (από 60€ για ένα δίκλινο χωρίς πρωινό αυτή την περίοδο), ενώ ο ξενώνας «Λύκοι» βρίσκεται στον δρόμο για Καρπενήσι λίγο έξω από το χωριό με τέσσερα δωμάτια, τα δύο εκ των οποίων έχουν τζάκι. Ο ξενώνας «Φιδάκια» των ίδιων ιδιοκτητών βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του χωριού και διαθέτει έξι δωμάτια (30€ για ένα δίκλινο με πρωινό, τηλ: 694 4427070). Χωριάτικες πίτες, γίδα στιφάδο και εξαιρετικό κόκορα με μακαρόνια θα δοκιμάσετε στην ταβέρνα του «Οιχαλία», ενώ στο ισόγειο του ξενώνα «Φιδάκια» λειτουργεί παραδοσιακή ταβέρνα με τοπική κουζίνα και ντόπια κρεατικά.

Ευρυτανία must do & see
Ανεξάρτητα από το πιο χωριουδάκι θα επιλέξετε για την διαμονή σας, υπάρχουν μερικά πράγματα που πρέπει οπωσδήποτε να κάνετε (και να δείτε) πριν πάρετε τον δρόμο του γυρισμού.

* Να περπατήσετε το μονοπάτι που συνδέει το Μικρό Χωριό με τον Γαύρο, άλλο ένα κουκλίστικο χωριό σχεδόν πλάι στην όχθη του Κρικελοπόταμου. Η διαδρομή διαρκεί περί τη μία ώρα, και περνά ανάμεσα σε αιωνόβια πλατάνια και ιτιές, κρυστάλλινα ρυάκια και γάργαρες πηγές.

* Να ανακαλύψετε την Παλιά Βίνιανη, το ατμοσφαιρικό χωριό – φάντασμα , το οποίο βρίσκεται σε παράκαμψη της διαδρομής από Καρπενήσι προς Φραγκίστα. Στο παλιό σχολείο της συγκροτήθηκε η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης τον Μάρτη του 1944, ενώ από δω ξεκίνησε κι ο Βελουχιώτης για να ανατινάξει τη γέφυρα του Γοργοπόταμου.

* Να ζήσετε την εμπειρία της διαδρομής στην Κοιλάδα του Καρπενησιώτη. Τριάντα δύο περίπου χιλιόμετρα από το Καρπενήσι μέχρι τον Προυσό, ανάμεσα στις δασωμένες πλαγιές της Χελιδόνας και της Καλιακούδας.

* Να επισκεφτείτε το Saloon Park, ένα ειδικά διαμορφωμένο τουριστικό πάρκο, στην έξοδο προς Προυσό, για ιππασία, τοξοβολία, ποδηλασία και άλλες δραστηριότητες στη φύση.

* Να απολαύσετε την καλύτερη πανοραμική θέα του Καρπενησίου από το λόφο του Αγίου Δημητρίου.

* Να υποσχεθείτε στον εαυτό σας ότι θα επιστρέψετε στον μαγικό αυτόν τόπο.