Δημήτρης Ζερβουδάκης: «Χρησιμοποιούν εμάς τους ίδιους για την άλωση της πόλης»

Συνέντευξη στη Ναταλί Χατζηαντωνίου

Ένας από τους πιο ταλαντούχους και συνεπείς Θεσσαλονικιούς τραγουδοποιούς είναι ο γοητευτικά «ανένταχτος» Δημήτρης Ζερβουδάκης. «Ανένταχτος», γιατί το προσωπικό του ύφος «κλωτσάει» στις κατηγοριοποιήσεις και στις ταμπέλες. Στα τραγούδια του ανιχνεύονται στοιχεία ροκ, αλλά και καθαρόαιμα λαϊκά ή αμιγώς έντεχνα. Άλλοτε μελοποιεί ποίηση κι άλλοτε τον εαυτό του σ’ ένα βαθιά αυτοβιογραφικό και τολμηρό στιχουργικό λόγο.

Ακόμα πιο αυτοβιογραφικό κι ακόμα πιο τολμηρό είναι κατά τα φαινόμενα το καινούριο του δισκογραφικό υλικό που βρίσκεται στα σκαριά. Πρόκειται, διαβάζουμε, «για ένα μουσικό χρονογράφημα της Ελλάδας των τελευταίων δεκαετιών, ιδωμένο μέσα από γεγονότα της ζωής του τραγουδοποιού». 

Πρόγευση απ΄ αυτό θα πάρουν όσοι θα πάνε στο live του Ζερβουδάκη, στις 12 Ιουλίου στο Φεστιβάλ Πέτρας, στην Πετρούπολη. Εννοείται ότι ο ίδιος, με συνοδεία την 6μελή του μπάντα, θα πει και τα παλιότερα κι αγαπημένα τραγούδια του, σε μία προσωπική μουσική αναδρομή που περιλαμβάνει ό,τι καλύτερο από το σύνολο των δέκα προσωπικών του άλμπουμ (1985-2009): Γράμμα σε έναν ποιητή, Πλατεία Ναβαρίνου, Νεράιδες, Αμερικάνος, Θεωρία και πράξη, Σεντόνια δίχτυα, Βαριά ποτά, Σκέφτομαι να αλλάξω συμπεριφορά, Όχι και να κλαίμε, Άνοιξη, Τα ανείπωτα, Πώς να αναπνεύσω, Λήθη κ.ά. Μαζί του θα είναι και  η νέα τραγουδοποιός Σοφία Γεωργαντζή.

Για τον δίσκο του θα πρέπει βέβαια να περιμένουμε λίγο περισσότερο. Θα κυκλοφορήσει πάντως από τη δική του ανεξάρτητη εταιρία παραγωγής μουσικών ιδεών, το «ΚΥΜΑ». Κι από αυτό το μουσικό «Κύμα» ξεκινάει κι η κουβέντα μας μαζί του...

Βαφτίσατε το «Κύμα», «ανεξάρτητη εταιρεία παραγωγής μουσικών ιδεών» και όχι ανεξάρτητη εταιρεία δισκογραφικής παραγωγής. Αυτό σημαίνει ότι συμπεριλαμβάνετε και την παραγωγή των live;

Ναι, γιατί με ενδιέφερε και με ενδιαφέρει η απεξάρτηση από το βαρύ εμπορικό κριτήριο για το ποιος «ζει και ποιος πεθαίνει»! Η δημιουργικότητα είναι μια βαθύτερη ανάγκη που ειδικά στις μέρες μας,  προστατεύεται πιο ουσιαστικά από ένα «ΚΥΜΑ» ως στοιχείο συλλογικότητας. Η έκδοση ενός δίσκου παραμένει στη συνείδησή μου ένα γεγονός πνευματικής εργασίας και πονήματος μιας κοινωνίας ανθρώπων που καταθέτουν πραγματικά την ψυχή τους. Οι ζωντανές εμφανίσεις είναι το πιο ουσιαστικό μας ανάχωμα για να υπάρχουμε.  Έχοντας τόσα χρόνια την τύχη να ζω από αυτό που αγαπώ, σας λέω πως είναι μονόδρομος για μας η αυτοδιαχείριση. Υπάρχουν πολλοί  που προσπαθούν - προσφέροντας αμφιβόλου αποτελέσματος και αισθητικής ηθικής υπηρεσίες δημοσίων σχέσεων - να «χωθούν» με σκοπό το εύκολο κέρδος. 

Προσπαθώ  να επαναπροσδιορίσω το υπεραξιακό κέρδος των διαφόρων μεσαζόντων στη σχέση μας με το κοινό. Διαχειριζόμαστε εδώ και καιρό μόνοι μας την προσπάθειά μας συνολικά. Χρησιμοποιώ πληθυντικό γιατί η ομάδα αποτελείται από το τεχνικό κομμάτι (ήχος- φως), περνά στο στούντιο, στην παραγωγή μουσικής, (ενορχηστρώσεις π.χ.) ακολουθεί η έκδοση των δίσκων μα και η παραγωγή των συναυλιών μας. Υπάρχει και το κομμάτι της διαχείρισης της δημοσιότητας ή καλύτερα  της δημοσιοποίησης των κινήσεών μας, που το διαχειρίζεται πρόσωπο, το οποίο αποτελεί μέλος της ομάδας. Μου δίνει χαρά όλο αυτό, χρωματίζει την προσπάθειά μου με μοναδικό τρόπο, χαρίζοντάς μου και λίγο από το άρωμα του μέλλοντός μας.

*Το ρίσκο της ανεξαρτησίας

Πώς και γιατί αποφασίσατε οριστικά να ανεξαρτητοποιηθείτε;

Βαρέθηκα να είμαι ο «προβληματικός», ο δυσάρεστος, ο καβγατζής και άλλα πολλά. Κουράστηκα άλλα να λέω και άλλα να ακούγονται ότι είπα. Πέρασα και σε κάποια μαύρη λίστα για κάποια χρόνια από ό,τι πληροφορήθηκα, γιατί να σας πω την αλήθεια δεν έχω καμία σχέση με όλα αυτά, μιας και ζω πραγματικά αποστασιοποιημένος στο Μεσημέρι της Θεσσαλονίκης. Η ανάγκη μου να υπάρξω και έξω από τους διάφορους «μηχανισμούς», με οδήγησε στον δύσκολο αλλά πανέμορφο δρόμο της αυτονομίας. Υπάρχουν συναντήσεις με το «αντίπαλο δέος» για να λέμε την αλήθεια, μα σε πολύ προκαθορισμένο πεδίο. Διεκδικώ κάθε μέρα τον σεβασμό για την προσπάθειά μας. Αυτό μου δίνει δύναμη και έναν βαθύτερο λόγο να πεισμώνω και να συνεχίζω, να νιώθω πως ακόμη έχω να δώσω δημιουργικά.

Σε μία εξαιρετικά δύσκολη περίοδο για όλους, η ανεξαρτησία ήταν ρίσκο ή κατά κάποιο τρόπο μονόδρομος;

Πήρα το ρίσκο του μονόδρομου…

Πώς είναι πια η πραγματικότητα ενός καταξιωμένου τραγουδοποιού που ούτως ή άλλως ποτέ δεν έκλεινε το μάτι στο μάρκετινγκ, παραμένοντας συνεπής;

Με τιμάτε λέγοντας πως παρέμεινα συνεπής! Υπάρχουν κόστη σε αυτήν την επιλογή. Από την άλλη, όμως, αποφασίζει κανείς να ζήσει με την ουσία της ζωής και της προσπάθειάς του και όχι με την παραφουσκωμένη θεαματική της πλευρά. Αυτό  χαρίζει την δυνατότητα να έχεις κάθε στιγμή, την πραγματική εικόνα της θέσης σου. Αυτό με την σειρά του βοηθά να μην «αρρωστήσεις» στο κυνήγι της «επιτυχίας». Μια ισορροπία απαραίτητη κατά τη γνώμη μου, στην προσπάθεια να παραμείνεις δημιουργικός, προσηλωμένος στο όραμά σου, κλείνοντας τα αυτιά σου στις σειρήνες των σκοπιμοτήτων του μάρκετινγκ, που κατασκευάζουν την ανάγκη πριν το προϊόν.

* «Η ιδεολογία, ο έρωτας, πήγαν περίπατο...»

Η νέα σας δισκογραφική δουλειά περιγράφεται ως μουσικό χρονογράφημα των τελευταίων δεκαετιών, ιδωμένο μέσα από τα γεγονότα της ζωής σας. Μπορείτε να μας εξηγήσετε τα τι και τα πώς λίγο περισσότερο;

Αλήθεια είναι αυτό που λέτε. Η γενιά μου προέκυψε μαχητική, έντονα πολιτικοποιημένη και συμμετοχική, στην περίοδο της περιβόητης μεταπολίτευσης. Ρούφηξε αδηφάγα ό,τι επιρροή έφτασε στις μέρες μας, διψώντας για φυγόκεντρες διαφυγές, αναζητώντας την διαφορετικότητα. Δεν  φοβήθηκε να ενταχθεί στην όποια μαχητική μειοψηφία, αρκεί να παράγει την αντίστοιχη αισθητική και κάποιο συλλογικό πρότυπο τέτοιο, που να βοηθά το «άτομο», την μονάδα, να επαναπροσδιοριστεί σε σχέση με το σύνολο. Να επαναπροσδιοριστεί, πιο συγκρουσιακά μα και πιο δημοκρατικά, με μια πιο άμεση αντιπροσώπευση. Στη συνέχεια ήρθαν οι «φάπες»! Έπρεπε και εμείς με την σειρά μας, να αμβλύνουμε τα αντανακλαστικά και τις βλέψεις μας.  Να παραιτηθούμε από τα ουτοπικά όνειρά μας. Ενταχθήκαμε αβίαστα στο κίνημα του καναπέ για να μην χάσουμε τα «κεκτημένα». Το όραμα; Η ιδεολογία; Η σύγκρουση; Ο έρωτας; Πήγαν περίπατο!

Ναι αλλά κάτι μένει από σένα –τον καθένα-  να ζωντανεύει μπροστά σου, μέσα από τις σελίδες ενός ημερολόγιου, από την εποχή των φοιτητικών σου χρόνων. Να σου θυμίζει όλα αυτά που «ξεφορτώθηκες» στη διαδρομή σαν περιττά βάρη. Ανοίγοντας τις παλιοκαιρισμένες σελίδες του, να χοροπηδούν άξαφνα μπροστά σου «σημαίες λάβαρα στρατοί και στόλοι…»

Κάπως έτσι ξεκινά η νίκη της δημιουργίας που δεν καταλαβαίνει από συμβιβασμούς, δεν χαρίζεται, δε λογαριάζει, αλλά ερωτεύεται, παλεύει και γίνεται βάλσαμο στην ψυχή. Όλα είναι εδώ και ας προβάλλονται στο σήμερα από το παρελθόν με έναν υπερβατικό, παραβολικό τρόπο. Αυτό σημαίνει πως άξιζαν και αξίζουν όλα αυτά. Η τέχνη θα μας βοηθήσει να ενώσουμε το νήμα.

*Μακριά από τα «γκισέ» της εξουσίας

Αυτό είναι ένα δύσκολο καλοκαίρι για όλους. Τι σκέφτεστε γι’ αυτό και ως πολίτης αλλά και ως καλλιτέχνης που φαντάζομαι πώς έχει ως κύριο μέσο επιβίωσης τα live;

Ως πολίτης αρχικά σας λέω πως θεωρώ απαραίτητη τη φυσική μας παρουσία μπροστά σε ό,τι πρόκειται να ορίσει την τύχη μας. Όσον αφορά τον καλλιτέχνη τολμώ να πω πως υπάρχει η ανάλογη αξιοπιστία μες τα χρόνια σε αυτό που προτείνουμε. Ένα ικανό κομμάτι κοινού στηρίζει τις επιλογές και τον τρόπο μας. Αγαπά τα λόγια, τις μουσικές και τα τραγούδια μας. Κατανοώντας την δυσκολία των καιρών, ορίσαμε νέες τιμές στα εισιτήριά μας, φθηνότερες για τον κόσμο. Λειτουργούμε ως «μπουλούκι» - με το γάρμπος του δρόμου…

Ποιές είναι οι βασικές αλλαγές που καταγράφετε στον χώρο σας την τελευταία 3ετία;

Η άμεση συσχέτιση τέχνης, κοινωνίας, ζωής. Σίγουρα είναι η κατακρήμνιση των εταιρειών και των μηχανισμών τους. Η επέλαση του ίντερνετ. Ο περιορισμός των αεριτζίδικων επαγγελμάτων και υπηρεσιών ανάμεσα στους καλλιτέχνες και το κοινό. Το πιο σπουδαίο όμως, θεωρώ πως είναι η αναγνώριση ότι  η τέχνη μπορεί να συμβάλλει στην «ανατροπή», απομακρυνόμενη από τα «γκισέ» της εξουσίας, επιστρέφοντας στην μήτρα της, που είναι η πίστη στον άνθρωπο.

Ένας άνθρωπος σκεπτόμενος, συνεπής αλλά και όχι συνηθισμένος στη μεγάλη καλοπέραση όπως εσείς, πόσο προετοιμασμένος ήταν για ό,τι συνέβη και στον χώρο του και στην χώρα;

Η κρίση με άγγιξε όπως τον κάθε πολίτη αυτού του τόπου, μα παραμένω όρθιος, να επιχειρώ, να δημιουργώ, να αισιοδοξώ και να πορεύομαι με την δύναμη της παρέας! Υπάρχει ένας σταθερός ρυθμός στην επαγγελματική μου σχέση με την τέχνη μου. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να μην βιώσω κάποια θεαματική, δραματική αλλαγή προς τα χειρότερα. Οι προσωπικές βλέψεις , φιλοδοξίες και απαιτήσεις είναι αυτές που σε παγιδεύουν κάποια στιγμή και τότε είναι όλα πιο δύσκολα. Δεν υπήρξα κρατικοδίαιτος, έτσι ώστε να χάσω κάποια προνόμια, χρηματοδοτήσεις κ.ά. Μόνος μου επιχειρώ, σε μια καθαρή σχέση με τον κόσμο, που με στηρίζει τόσα χρόνια.

* «Δεν με ψήνει το ευρωπαϊκό τους ιδεώδες..»

Ποιά είναι η στάση και η σκέψη σας για όσα ζει η χώρα;

Μας έχουν βάλει στο σημάδι πάλι! Χρησιμοποιούν εμάς τους ίδιους για την άλωση της «πόλης». Ένα εκλογικό σύστημα απάτης. Μια πολιτική ηγεσία «Μαρία Αντουανέτα». Θέλουν το οικόπεδο. Μας θέλουν υπηρέτες τους. Όχι, δεν τρέφω καμία εκτίμηση στους εταίρους μας που δεν λύνουν πενήντα χρόνια και ,το Κυπριακό. Δείχνουν να μην γνωρίζουν πως η Σάμος είναι ευρωπαϊκό σύνορο. Εκβιάζουν τους γερόντους η τους αδύναμους ασθενείς και τα παιδιά αυτού του τόπου. Δεν εμπιστεύομαι κανένα ευρώ, δεν πιστεύω στο γερμανικό τους θαύμα, δεν με ψήνει το και καλά ευρωπαϊκό τους ιδεώδες, που ξεχειλίζει από απανθρωπιά για τους αδυνάτους. Πάντα με το αίμα των άλλων. Κι άμα ξεφύγουμε από όλο αυτό, υπάρχει το ΝΑΤΟ και η μόνιμη απειλή πολέμου με τους γείτονες. Πρέπει κατεπειγόντως να αναβαθμίσουμε τις κοινωνικές προσδοκίες και τα όνειρά μας σαν λαός. Ο τόπος μας είναι μοναδικός. Υπήρξε ο λαός μας φιλόξενος, ανεκτικός, αγαπησιάρης. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε να μας τα πάρουν όλα αυτά.

Αν σας ζητούσα να σχολιάσετε με ένα στίχο ό,τι συνέβη μετά τις εκλογές της 6ης Μαΐου και της 17ης Ιουνίου, τί θα μου λέγατε;

Με τα λεφτά δεν γίνονται όλα, κι αν βάλεις ψεύτικα φτερά

δεν θα μπορείς να τα σηκώσεις για να πετάξεις φουκαρά…

Απόψε πες μου την αλήθεια, το τι θα γίνω μην σκεφτείς

Κι αν ήταν όλα παραμύθια τότε να πας να …!

Συναυλία του Δημήτρη Ζερβουδάκη

Θέατρο Πέτρας, 12 Ιουλίου, 21.30,. 

Συμμετέχει η Σοφία Γεωργαντζή.

Τιμές εισιτηρίων: Δύο άτομα 15€, Ένα άτομο 10€.

Προπώληση:

Cine Πετρούπολις,  Λ.Πετρουπόλεως 168 -  210 5012391

(5:00 μ.μ.  - 12:00 μ.μ.)

Δημαρχείο Πετρούπολης 25ης Μαρτίου & Κ.Βάρνα