Με αφορμή την προίκα

Ιερομόναχος Θεολόγος

Όταν πριν τριάντα χρόνια έγινα μοναχός στο Άγιον Όρος, ένα μικρό μου παράπονο ήταν ο αποκλεισμός της πατρότητος. Τα παιδιά ήταν η χαρά μου. Τότε απρόσμενα έγινα ιερομόναχος και λίγο αργότερα πνευματικός, και έτσι, λόγω πνευματικής πατρότητος, έγινα πολύτεκνος, στην αρχή στο Άγιον Όρος, μετά στην Αλβανία και τώρα στο Κονγκό. Ζώντας, λοιπόν, αυτήν την πατρότητα, δεν μπορούσα ποτέ να φαντασθώ ότι θα με απασχολούσε και η προίκα. Εκεί στην Αφρική έγινε τώρα και αυτό δικό μου πρόβλημα, γιατί είναι το πρόβλημα των παιδιών μου.

Στις χώρες που διακονώ, στα δύο Κονγκό, που εκτείνονται στην ισημερινή ζώνη, η απαίτηση της προίκας είναι προνόμιο της γυναίκας. Κατά τη διάρκεια μιας παραδοσιακής τελετής ενώπιον των μελών δύο οικογενειών, ο γαμπρός δίνει την προίκα στην οικογένεια της νύφης και αποκτά το δικαίωμα να την νυμφευθεί. Η προίκα, που στη σημερινή πρακτική κοστίζει 1000 έως 2000 Ευρώ, δίδεται σε χρήματα και σε είδος. Τα χρήματα μπορεί να αποτελούν το ένα τρίτο του συνολικού ποσού και τα υπόλοιπα είδη ποικίλλουν, σύμφωνα με τον κατάλογο που δίνουν στον γαμπρό οι γονείς της νύφης. Περιλαμβάνει κοστούμια και υφάσματα για τα πεθερικά και τους θείους, παπούτσια και εσώρουχα, τρόφιμα και ποτά. Στη λίστα των τροφίμων μπορεί να βρεις π.χ. μια αγελάδα ή δύο κατσίκες. Στα ποτά δεν λείπουν οι κάσες με τις μπύρες, το κρασί ή το ουίσκι. Αναμνήσεις ίσως των φθοροποιών δώρων των αποίκων (προς εξαγοράν…).

Στην πολύ ανεκτική κοινωνία τους, σπάνια να συναντήσεις την απόδοση της προίκας πριν από τη συμβίωση. Εξαίρεση ίσως αποτελούν οι εύποροι ενήλικες που δίδουν προίκα για να νυμφευθούν (αγοράσουν) όμορφες μικρές. Οι νέοι ζευγαρώνουν και αποκτούν παιδάκια συχνά πριν την ενηλικίωσή τους και βιώνουν την πείνα, την φτώχια, τις αρρώστιες μέσα στη συζυγική ευτυχία, αλλά και την υψηλή ανεργία.

Δίδουν, εν τω μεταξύ, υπόσχεση στα πεθερικά ότι θα τακτοποιήσουν σύντομα την υποχρέωση της προίκας, πράγμα που συχνά καθυστερεί αρκετά χρόνια. Ο μισθός άλλωστε, όσων εργάζονται είναι γύρω στα 100 ευρώ. Στο διάστημα αυτό αδυνατούν να προχωρήσουν στον εκκλησιαστικό, στον πολιτικό και φυσικά στον παραδοσιακό τους γάμο (τμήμα του οποίου είναι και η τελετή της προίκας). Ο λόγος είναι ότι αν δεν ξεκινήσουν από την προίκα και την παραδοσιακή τελετή, οι γονείς θα εκμανούν. Σταματούν τότε να ενισχύουν οικονομικά το ζευγάρι, απειλούν (και συχνά το πραγματοποιούν) να πάρουν τη νύφη πίσω στο πατρικό της και καταφεύγουν συχνά στην μαγεία, ώστε οι απειθείς να δοκιμασθούν, να πονέσουν και να τρομάξουν.

Λόγω των ανωτέρω, στις ενορίες μας δημιουργείται πρόβλημα με τους νέους αλλά και τους ώριμους έγγαμους πιστούς μας, γιατί δεν προσέρχονται να τελέσουν το μηυστήριο του γάμου τους. Σπάνια, επίσης, η βάπτιση εγγάμων ακολουθείται από τα στέφανα, εκτός και αν έχουν ήδη αποδώσει την προίκα. Γι’ αυτό τον λόγο αρκετές φορές, με τις λίγες δυνατότητές μου, προικίζω τα παιδιά μας, ώστε να έχουν μυστηριακή ζωή και να χαίρονται την ευλογία του Θεού στο σπιτικό τους.

Για να είναι σύννομοι με τις παραδόσεις τους (όταν αυτές είναι σύννομες με το Ευαγγέλιο), τους προτρέπουμε, ακόμη και αυτούς που έχουν ήδη στεφανωθεί στην Εκκλησία, να αποδώσουν την προίκα οργανώνοντας την τελετή και προσκαλώντας, από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, όλους τους συγγενείς και φίλους και στρώνοντας μεγάλο φαγοπότι.

Έτσι, δεν αποτέλεσε έκπληξη πριν λίγες εβδομάδες, που ένας από τους ιερείς μας, έχοντας ήδη μεγάλα παιδιά, έκανε την παραδοσιακή γαμήλια τελετή με όλο το τυπικό της. Βέβαια, δεν κινδύνευε από τα μάγια ούτε είχε φόβο μήπως χάσει την παπαδιά του. Φίλοι και γνωστοί συνέδραμαν στα έξοδά του, ώστε να είναι και αυτός συνεπής στις παραδόσεις τους. Άλλωστε ο μισθός τους, περί τα 100 ευρώ τον μήνα (εκ των οποίων 90 ευρώ ευγενώς προσφέρει η Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος και συμπληρώνει το υπόλοιπο η οικεία Μητρόπολη), αρκεί να καλύψει μόνο μέρος των εξόδων τους. Γι’ αυτό, προτρέπουμε τους ιερείς μας να εξασκούν όποιο επάγγελμα γνωρίζουν, συμβατό με τη διακονία τους, ώστε να ζουν αξιοπρεπώς. Αυτό, συχνά, είναι ανέφικτο και μας βάζει σε έναν ακόμη αγώνα και μια αγωνία για να σταθούμε αρωγοί τους.

Σας ευχαριστώ για την παλαιά και πολύμορφη αγάπη σας.

Ζητώντας τις προσευχές σας και την στήριξη της διακονίας μου.

πηγή

διαβάστε επίσης και βοηθήστε:“Υιοθετήστε” εκπαιδευτικά, με 10 ευρώ το μήνα -120 ετησίως, ένα από τα 330 παιδιά του σχολείου της Ορθ. Ιεραποστολής στο Dolisie στο Κογκό- Μπραζαβίλ.