Ο πόλεµος µέσα από τα µάτια των αλόγων

Περίπου 35 χρόνια πριν ο εκπαιδευτικός και συγγραφέας του µυθιστορήµατος «Το άλογο του πολέµου» Μάικλ Μορπούργκο αποφάσισε µαζί µε τη σύζυγό του Κλερ να παραχωρήσουν το βικτωριανό σπίτι τους στο Ντέβον σε ένα εκπαιδευτικό πρόγραµµα µέσω του οποίου παιδιά από όλες τις µεγάλες πόλεις της Αγγλίας έπαιρναν µια ιδέα για το τι σηµαίνει ζωή στην επαρχία. «Το πρόβληµα ήταν ότι για όλα αυτά τα παιδιά υπήρχε µόνο ένα τηλέφωνο το οποίο αναγκαστικά ήµασταν υποχρεωµένοι να απαντάµε» µας είπε ο Μορπούργκο την περασµένη Κυριακή στο Λονδίνο στην πανευρωπαϊκή προώθηση της ταινίας «Το άλογο του πολέµου» που στηρίχθηκε στο βιβλίο του.

«Εµπρός! Στίβεν;»

Το διαρκές κουδούνισµα του τηλεφώνου από ανήσυχους γονείς εκνεύριζε αφάνταστα την οικογένεια του συγγραφέα, ο οποίος κάποια στιγµή το έριξε στο καλαµπούρι λέγοντας: «Ποιος ξέρει, ίσως να είναι ο Σπίλµπεργκ...». ∆εν είναι δύσκολο λοιπόν να φανταστούµε την έκπληξη του Μορπούργκο όταν κάποια στιγµή σήκωσε το τηλέφω-νο και ήταν όντως ο Στίβεν Σπίλµπεργκ!

Για την ακρίβεια, ο άνθρωπος στην άλλη άκρη εκείνης της τηλεφωνικής γραµµής ήταν η παραγωγός Κάθλιν Κένεντι, η οποία από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 ως τις ηµέρες µας είναι ο άνθρωπος-κλειδί πίσω από κάθε σχέδιο του Σπίλµπεργκ. Οπως µας είπε η Κένεντι, είχε µείνει έκθαµβη όταν µαζί µε τα παιδιά της παρακολούθησε τη θεατρική εκδοχή του µυθιστορήµατος στο Γουέστ Εντ. Η ιστορία αφορά την πορεία ενός αλόγου από τη Βρετανία σε διάφορα σηµεία της Ευρώπης κατά τον Α’ Παγκόσµιο Πόλεµο και τις µικρές ιστορίες που ζει ανάµεσα σε διαφορετικούς ανθρώπους. «Στην πραγµατι κότητα βλέπουµε τον πόλεµο µέσα από τα µάτια του αλόγου» είπε η Κένεντι και το γεγονός ότι στο θεατρικό το άλογο είχε τη µορφή τεράστιας µαριονέτας που κινούνταν από ανθρώπους την άφησε άφωνη. Αµέσως επικοινώνησε µε τον Σπίλµπεργκ που βρισκόταν στη διαδικασία του µοντάζ των «Περιπετειών του Τεν-Τεν».

Μαρτυρίες πολέµου

Το 1980 ο Μορπούργκο συνάντησε στο Ντέβον δύο βετεράνους του Α’ Παγκοσµίου Πολέµου και ένα τρίτο πρόσωπο που ήταν παιδί όταν οι στρατιώτες επέστρεψαν. Αυτές οι συναντήσεις υπήρξαν η σπίθα για τη συγγραφή του µυθιστορήµατος «The war horse». Ο ένας βετεράνος τού περιέγραψε πώς πληγωµένος στα χαρακώµατα του ∆υτικού Μετώπου βρέθηκε πρόσωπο µε πρόσωπο µε έναν γερµανό στρατιώτη ο οποίος, ενώ µπορούσε, δεν τον σκότωσε. Ο άλλος, που είχε υπηρετήσει στο ιππικό, του ανέλυσε τη στενή σχέση που είχε αναπτυχθεί ανάµεσα στους στρατιώτες και στα άλογά τους. Η ιστορία του παιδιού (που δεν πολέµησε) σχετιζόταν µε την επιστροφή των στρατιωτών αλλά και των αλόγων στο χωριό.

«Είχα διαβάσει όλα τα µυθιστορήµατα για τον Α’ Παγκόσµιο Πόλεµο και είχα µελετήσει όλα τα ιστορικά βιβλία» µας είπε ο συγγραφέας. «Και είχα δει όλες τις ταινίες για εκείνη την περίοδο, όπως το “Ουδέν νεώτερον από το ∆υτικό Μέτωπο” από το βιβλίο του Εριχ Μαρία Ρεµάρκ και το “Σταυροί στο µέτωπο” του Στάνλεϊ Κιούµπρικ. Οταν όµως έχεις αυτόπτες µάρτυρες µπροστά σου, νιώθεις αλλιώς. Και οι δύο βετεράνοι που µου µίλησαν ανήκαν στους τελευταίους µάρτυρες εκείνου του πολέµου».

Στην ταινία του Σπίλµπεργκ, που γυρίστηκε σε φυσικές τοποθεσίες του χωριού του συγγραφέα, ο Τζόι, όπως ονοµάζεται το άλογο, ξεκινά από την Αγγλία όπου το αποκόπτουν από τον ιδιοκτήτη του ( Τζέρεµι Ερβάιν ), γίνεται άτι του βρετανικού ιππικού, εν συνεχεία περιέρχεται στην κατοχή δύο γερµανών αδελφών που λιποτακτούν µαζί του, περνά από µια φάρµα της Γαλλίας όπου το φροντίζει µια κοπέλα και αργότερα σέρνει γερµανικά άρµατα. Για τις ανάγκες των γυρισµάτων τον Τζόι υποδύθηκαν 14 διαφορετικά άλογα, τα οποία µακιγιάρονταν πανοµοιότυπα επί 45’ το καθένα.

Σπίλµπεργκ: «ΕΙΝΑΙ ΣΥΜΒΟΛΟ ΕΙΡΗΝΗΣ»

Η σοβαρότητα ενός θέματος όπως ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος σήμανε εξονυχιστική έρευνα από τον Στίβεν Σπίλμπεργκ (αριστερά) και το επιτελείο του. Οπως μας είπε ο σκηνοθέτης στο Λονδίνο, αυτό που τον εντυπωσίασε περισσότερο από καθετί άλλο ήταν ο αριθμός των απωλειών στα άλογα κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων. «Αυτός ο πόλεμος σήμανε το τέλος του αλόγου ως εργαλείου σε πολεμικές συρράξεις» είπε ο σκηνοθέτης, ο οποίος, αν και έχει ζήσει 15 ολόκληρα χρόνια κοντά σε άλογα και γνωρίζει πολύ καλά το πόσο εκφραστικά ζώα είναι, χρειάστηκε να δουλέψει μαζί τους για να συνειδητοποιήσει το πόσο πολύ συναίσθημα μπορούν να εκλύσουν, αν το απαιτούν οι συνθήκες. «Κατά μια έννοια ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν ένας πειραματικός πόλεμος: η μηχανή, το τανκ, το αεροπλάνο, ο χημικός πόλεμος, όλα αυτά τα πρωτόγνωρα πράγματα συγκεντρώθηκαν για πρώτη φορά σε έναν πόλεμο ο οποίος σήμανε το τέλος όλων των προηγούμενων πολέμων – ή αυτό τουλάχιστον πίστεψαν τότε». Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν καταγραφεί, από 1.000.000 άλογα που χρησιμοποιήθηκαν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο επιβίωσαν μόνο 60.000. Το ίδιο περίπου νούμερο αντιστοιχεί και στους θανάτους των βρετανών στρατιωτών.

Το περίεργο είναι ότι ο Στίβεν Σπίλμπεργκ δεν αντιμετωπίζει το «War Horse» ως μια αμιγώς πολεμική ταινία. «uni0394ιάβασα ότι παρομοιάζουν την ταινία με τη “uni0394ιάσωση του στρατιώτη Ράιαν”, όμως δεν συμφωνώ» μας είπε. «Το άλογο είμαστε εμείς, ο κοινός άνθρωπος, ένα σύμβολο ειρήνης. Οι σκηνές πολέμου στην ταινία δεν είναι τόσο σκληρές και βίαιες όσο στον “Ράιαν” – καλά-καλά δεν βλέπεις καν αίμα. Το σημαντικότερο είναι ότι για μένα μια ιστορία ισχυρών σχέσεων ανάμεσα στους ανθρώπους και στο άλογο παρακάμπτει τον συναισθηματικό γλόμπο του Μεγάλου Πολέμου και φέρνει τους ανθρώπους κοντά, ακόμη και τους αντιπάλους».

πότε και που

Η ταινία «Το άλογο του πολέμου» θα προβάλλεται στις αίθουσες από την Πέμπτη 19 Ιανουαρίου σε διανομή Feelgood Entertainment.

Πρωταγωνιστούν σε μοιρασμένους ρόλους οι Εμιλι Γουότσον, Ντέιβιντ Θιούλις, Πίτερ Μάλαν, Νιλς Αρεστρουπ, Τομ Χίντλστον, Μπένεντικτ Κάμπερμπατς κ.ά.


πηγή