Ο ιδρώς του θείου Μανόλη

Του Ευάγγελου Σπινθάκη

Πρέπει να ήταν το 1967 όταν άρχισαν να εγκαθίστανται στην Κρήτη, στην περιοχή της Μεσσαράς στο Τυμπάκι τα πρώτα θερμοκήπια. Αυτή η δουλειά βεβαίως δεν γινόταν με μηχανήματα όπως σήμερα. Έπρεπε να σκαφτούν με τα χέρια, εκατοντάδες λακουβάκια όπου θα έμπαιναν τα κοντάρια και θα σήκωναν το πλαστικό. Η δουλειά αυτή έπρεπε να γίνει με λοστάρια.

Αυτή θα ήταν η δουλειά των μεγάλων, να ανοίγουνε λακουβάκια με λοστάρια. Το χώμα όμως από τα λακουβάκια, αυτό το γόνιμο κόκκινο χώμα της Μεσσαράς, ποιος θα το έβγαζε; Να σκάβεις με λοστό και κάθε τόσο να γονατίζεις και να καθαρίζεις το χώμα, θα ήταν εξαντλητικό. Να πληρώνεις μεροκάματα σε εργάτες απαγορευτικό, τα διαθέσιμα χρήματα ήσαν πολύ λίγα. Έπρεπε να βρεθεί μια λύση εντός της εκτεταμένης, της ευρείας οικογένειας. Και η λύση αυτή ήταν τα παιδιά της οικογένειας.

Ο θείος ο Μανόλης και ο κουνιάδος του ο Μπάμπης θα έσκαβαν και εμείς τα κοπέλια, τα ανήψια θα έπρεπε να μετακομίσουμε για ένα μήνα στο Τυμπάκι. Ήταν σκληρή δουλειά Όλη μέρα στο μεσαρίτικο (σχεδόν αφρικανικό) λιοπύρι, σε θερμοκρασίες 50ο C κουκουβιστοί (σκυφτοί) στα τέσσερα καθαρίζαμε λακουβάκια. από το ξημέρωμα ως τη δύση, το θερμοκήπιο έπρεπε να τελειώνει γρήγορα. Δεν θυμάμαι να διαμαρτυρόμασταν. Aνταμοιβή οικονομική ασφαλώς δεν είχαμε. Η ζωή όμως κυλούσε όμορφα. Δουλειά όλη μέρα με πλάκες και καλαμπούρια μες στον ήλιο,

κολατσιό με ντάγκο μουσκεμένο στο νερό, ελιές, τυρί και ντομάτα. Το βράδυ ένα υποβρύχιο βανίλια και μια γαζόζα (από τοπικό εμφιαλωτήριο) και σινεμά καλοκαιρινό, την Κυριακή μπάνιο στο λιβυκό πέλαγος. Δεν θυμάμαι να ζητούσαμε κάτι παραπάνω.

Αισθάνθηκα υπερήφανος που είδα στο τέλος να υψώνεται, πελώριο στα μάτια μου, το θερμοκήπιο που είχα χτίσει και εγώ με τα χέρια μου.

Σήμερα, 44 χρόνια μετά σκέφτομαι ότι τότε εμείς τα κοπέλια κάναμε αυτό που σήμερα λένε οι ειδικοί «build up character» δηλαδή δυναμώναμε μέσα σε σκληρές συνθήκες για να αντιμετωπίσουμε μια ζωή δύσκολη που μας περίμενε. Εργαζόμασταν σκληρά, πειθαρχούσαμε σε ωράρια και εντολές, βοηθούσαμε ο ένας τον άλλον. Ήταν τότε που η εκπαίδευση των παιδιών δεν ήταν υπόθεση μόνο των σχολείων.

Ο ιδρώς του θείου Μανόλη που έσταζε στο πρόσωπό μου καθώς μαζί παλεύαμε με το χώμα, είναι ίσως το πολυτιμότερο πτυχίο που έχω κερδίσει.

πηγή