του Αχιλλέα Πατσούκα
Ολοκλήρωσε το ταξίδι της στην Ρωσία η Αγία Ζώνη της Θεοτόκου. Το φινάλε της παρουσίας της στην Μόσχα υπήρξε εντυπωσιακό με 800.000 Μοσχοβίτες σε διάστημα μιας εβδομάδας να σχηματίζουν ουρές δέκα χιλιομέτρων και με τον μέσο όρο αναμονής έξω από τον Ναό του Σωτήρος Χριστού να φτάνει τις 27 ώρες! Επειδή η έννοια του πρωταγωνιστή είναι υποκειμενική, το Protagon ακολούθησε την αντίθετη φορά της ροής του ανθρώπινου ποταμού.
Σε απόσταση μόλις 500 μέτρων από το σημείο όπου είχε τεθεί για προσκύνημα η Αγία Ζώνη βρίσκεται το Ιστορικό Μουσείο της Μόσχας. Εκεί και χωρίς πολλά λούσα πραγματοποιήθηκε μια σπουδαία έκθεση φωτογραφίας με 220 σπάνιες φωτογραφίες του Αγίου Όρους από την Αγιορείτικη Φωτοθήκη της Ι.Μ. Σίμωνος Πέτρας. Από την πρώτη ημέρα που άνοιξε τις πύλες της δεκάδες χιλιάδες «ψαγμένοι» Ρώσοι πλημμύρισαν το Ιστορικό Μουσείο της Μόσχας στην Κόκκινη Πλατεία για να θαυμάσουν ασπρόμαυρες φωτογραφίες από το Περιβόλι της Παναγίας της περιόδου 1848-1963. Στο κέντρο της αίθουσας οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να έλθουν σε απόσταση αναπνοής από το Άγιον Όρος καθώς οι διοργανωτές είχαν την ωραία ιδέα να τοποθετήσουν στο κέντρο της αίθουσας χώμα από τον Άθω. Αφανής ψυχή της σπουδαίας αυτής έκθεσης, όπως και της συλλογής της Αγιορείτικης Φωτοθήκης είναι ο Ιερομόναχος της Ι.Μ. Σίμωνος Πέτρας Ιουστίνος.
Στο περιθώριο της έκθεσης το Protagon συνάντησε τον Ιερομόναχο Ιουστίνο, ο οποίος μας μίλησε για το πως η παράνοια και η ευθυνοφοβία του ελληνικού κράτους απειλούν το Άγιον Όρος, την οικονομική κρίση, το Βατοπαίδι, την «παϊσιολογιία», τα θαύματα και την γαστρονομία στο Περιβόλι της Παναγιάς.
Στην διάρκεια της παραμονής στην Μόσχας σας ρωτούν για τα σύγχρονα πάθη των Ελλήνων;
Με το καλημέρα. Τα παρακολουθούν με ενδιαφέρον και με πόνο. Δίδουν μάλιστα σωστές ερμηνείες, τονίζοντας πως ο Θεός δεν θα αφήσει αβοήθητη της Ελλάδα.
Ξέρετε οι στιγμές δεν είναι και οι καλύτερες.
Το αντίθετο. Ο κόσμος πλήττεται από ομαδική κατάθλιψη. Η αίσθηση που έχουμε, σε συνδυασμό με τις εικόνες που μας μεταφέρουν οι επισκέπτες στο μοναστήρι είναι πως θα ζήσουμε δυσκολότερες στιγμές. Λένε πως πεθαίνει η Ελλάδα. Δεν πεθαίνουμε, αλλά χωρίς να παριστάνω τον προφήτη νομίζω πως δεν θα βγούμε εύκολα από το τούνελ.
Είχα την τύχη να συναντήσω δυο φορές τον Γέροντα Παΐσιό, ωστόσο δεν σας κρύβω πως με θλίβει το γεγονός πως από την ημέρα που άρχισε η κρίση εμφανίστηκαν αρκετοί οι οποίοι διατείνονται …
Μην συνεχίζεται ξέρω. Ότι τους εμφανίστηκε ο Γέροντας Παΐσιός και τους είπε «μαζέψτε λάδι και αλεύρι γιατί έρχονται δύσκολες ημέρες». Εξέδωσε ανακοίνωση η Ιερά Κοινότητα με την οποία ζητάει από τους πιστούς να μην πιστεύουν όλα αυτά.
Πολλοί θεωρούν πως όταν τελειώσει η κρίση πίσω της θα αφήσει και ορισμένα καλά.
Σίγουρα, αλλά δεν χρειάζονταν η βελόνα να μπει τόσο βαθιά. Επειδή μιλήσατε για το καλό. Θα σας αναφέρω παραδείγματα για το πώς η αγάπη έχει αρχίσει να εκδηλώνεται μέσα στην κρίση. Γνωρίζω αρκετούς κοσμικούς που αφιερώνουν όλο τον ελεύθερο χρόνο τους στο ενοριακό έργο. Ξέρω περιπτώσεις ανθρώπων που πηγαίνουν το συσσίτιο delivery στις οικίες ανθρώπων οι οποίοι ντρέπονται να εμφανιστούν στις ενορίες. Ή άλλο παράδειγμα. Πριν 8 χρόνια στην καρδιά των Εξαρχείων γνώρισα έναν εστιάτορα από την Δράμα, νομίζω τον ιδιοκτήτη της «Ροζαλίας». Ο άνθρωπος χωρίς να είναι θρησκευόμενος πήγαινε καθημερινά 35 μερίδες φαγητό στον Άγιο Νικόλαο. Αν και είναι άκομψο να επιδεικνύεις το καλό που κάνεις, ωστόσο ορισμένα πρέπει να βγαίνουν ως απάντηση στην προπαγάνδα.
Το Άγιον Όρος αντιμετωπίζει προβλήματα από την κρίση;
Περνάμε και θα περάσουμε δύσκολα. Ξέρετε όλη η προπαγάνδα των τελευταίων ετών έχει δημιουργήσει στον κόσμο την εικόνα πώς έχουμε κάμαρες γεμάτες λίρες και δεν τις δίδουμε στον λαό.
Πολύς κόσμος θα ήθελε αυτή την περίοδο την εκκλησία πιο κοντά του, όχι μόνο οικονομικά, αλλά και ηθικά.
Δεν μπορώ να μιλήσω εξ ονόματος όλης της εκκλησίας, αλλά θαρρώ πως αυτό έχει γίνει συνείδηση σε όλους και έχει αλλάξει ο προσανατολισμός.
Πέραν της προσευχής μπορείτε και με άλλους τρόπους να βοηθήσετε τους ανθρώπους αυτή την περίοδο;
Η βοήθεια μας είναι και πνευματική και οικονομική. Σε εμάς για παράδειγμα ζουν 60 οικογένειες, με τις οποίες έχουμε δεθεί μαζί τους και πασχίζουμε προκειμένου να μην χάσουν το μεροκάματο τους.
Την δεκαετίας του 1920 είχε παρατηρηθεί αύξηση των ανθρώπων που πήγαιναν να μονάσουν προκειμένου να μην πεθάνουν από την πείνα ή να μην αναγκαστούν να μεταναστεύσουν. Λόγω κρίσης υπάρχει επανάληψη του φαινομένου;
Όχι, δεν είναι όπως παλιά που έπαιρναν το ταγάρι τους και ερχόντουσαν στον Άθω. Δεν είναι καθόλου εύκολο να γίνεις μοναχός. Όσοι μοναχοί έρχονται στο μοναστήρι μας, τους γνωρίζουμε πολλά χρόνια και η κουρά τους είναι προϊόν μακροχρόνιας πνευματικής και φιλικής σχέσης. Αν με ρωτάτε για το αν υπάρχει αύξηση των ανθρώπων που λόγω της κρίσης αναζητούν πνευματική βοήθεια στο Άγιον Όρος, η απάντηση μου είναι «ναι μεγάλη» . Όσο για την αύξηση του μοναχισμού τα τελευταία χρόνια υπάρχει ποσοτική και κυρίως ποιοτική.
Τα τελευταία δυο Πάσχα το NBC προέβαλε δυο εξαιρετικά ντοκιμαντέρ για το Άγιον Όρος, εστιάζοντας κυρίως στο μοναστήρι σας. Μιλήστε μας λίγο για την πρωτοβουλία αυτή.
Ήταν σύνθετη. Έγινε από ελληνοαμερικανούς μοναχούς που έχουμε στο μοναστήρι μας σε συνδυασμό με συστάσεις του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βρθολομαίου. Οι άνθρωποι έκαναν πολύ σοβαρή δουλεία ερχόμενοι στο Άγιον Όρος αρκετές φορές. Τα ντοκιμαντέρ είχαν τεράστια απήχηση καθώς με πολύ σεμνό τρόπο ανέδειξαν τι είναι μοναχική ζωή, τι είναι λατρεία κτλ. Ούτε με κουτσομπολιά ασχολήθηκαν, ούτε με τι αυτοκίνητα έχουμε . Δεν έπεσαν θύμα της προπαγάνδας.
Είναι η Τρίτη φορά που ακούω να αναφέρετε την λέξη προπαγάνδα, που αν υπάρχει ίσως ξεκίνησε από την περιπέτεια του ηγούμενου Εφραίμ με την δικαιοσύνη.
«Ωραία» και όλο το υπόλοιπο Άγιο Όρος τι φταίει. Γνωρίζετε πως από την ημέρα που ξεκίνησε η υπόθεση του Βατοπαιδίου δεν έβαλαν ούτε μια υπογραφή για ατέλεια 1000 ευρώ; Δεν μας δίδουν μισθώματα επειδή λένε φταίει το Βατοπαίδι! Χάνονται χρήματα και προγράμματα με αποτέλεσμα να υπάρχει ορατός κίνδυνος για την πολιτιστική κληρονομιά και τους θησαυρούς του Αγίου Όρους. Όσο για το δικαστικό σκέλος της υπόθεσης, σας υπενθυμίζω την περιπέτεια που είχε ο νυν Αρχιεπίσκοπος με την ελληνική δικαιοσύνη και στο τέλος αθωώθηκε πανηγυρικά. Με φούσκες δεν μπορείς να δικάζεις. Αλλά ακόμα και αυτό να μην συμβαίνει, επειδή ενδεχομένως ένας άνθρωπος μπορεί να υπέπεσε σε κάποιες παραβάσεις τον υπόλοιπο Άθω για το τιμωρούν έτσι;
Για το δικαστικό σκέλος δεν έχω άποψη. Η αίσθηση μου όμως είναι πως η κριτική που υπάρχει από τον κόσμο απέναντι στον Γέροντα Εφραίμ αφορά στοιχεία έπαρσης που ο ίδιος βγάζει προς τα έξω.
Καταλαβαίνω τι λέτε. Απλώς πρέπει να γνωρίζεις την νοοτροπία του Βατοπαιδιού. Όλους του αιώνες είχε μια διαφορετική αντίληψη για τον εαυτό του. Όταν το 1970 το επισκέφτηκα μου είπαν : «ότι μάθατε στο υπόλοιπο Άγιο Όρος εδώ να τα ξεχάσετε». Είχαν πάντα την αίσθηση του μεγαλείου και της υπερβολής.
Ξέρετε, ακόμα και η εικόνα του ηγούμενου Εφραίμ να περιφέρει πριν χρόνια την Αγία Ζώνη στην βίλα του Ανδρέα Παπανδρέου και σε αρκετές οικίες επιχειρηματιών για εμένα δεν ήταν και η καλύτερη. Κάτι που επαναλαμβάνει και σήμερα στην Ρωσία.
Για το πρώτο σκέλος στο οποίο αναφέρεστε, ήταν αναμφίβολα υπερβολή την οποία πλήρωσε με μεγάλο τίμημα. Στην Ρωσία όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Επειδή η ρωσική γη είχε όλες αυτές τις περιπέτειες, έχει ανάγκη να δεχτεί άγια λείψανα προκειμένου να ξαναγιαστεί.
Ένας άνθρωπος που δεν προλάβει ή δεν θελήσει να καθίσει στην ουρά για να προσκυνήσει την Αγία Ζώνη ή κάποιο άλλο κειμήλιο, έχει λιγότερες πιθανότητες ο Θεός να τον βοηθήσει στο πρόβλημα του;
Όχι βέβαια. Η επικοινωνία των πνευματικών ανθρώπων γίνεται και με άλλους τρόπους.
Να μιλήσουμε για μαγειρική;
Βεβαίως.
Όσες φορές έχω ακολουθήσει κατά γράμμα αγιορείτικές συνταγές το αποτέλεσμα δεν ήταν το ίδιο; Γιατί;
Η ιδέα σας. Υπερβολές! Αν υπάρχει κάποια διαφορά, αυτή την οφείλει στην ζωντανή παράδοση που το Άγιον Όρος δεν διαφυλάσσει μόνο μέσα από τους γέροντες του, αλλά και από την κουζίνα του. Αν σκεφτούμε πως αυτό που κάνει την διαφορά στην κουζίνα, είναι οι πρώτες ύλες, τότε σας «αποκαλύπτω» πως στο Άγιον Όρος έρχονται γεωπονικές σχολές και μαθαίνουν τον τρόπο με τον οποίο εκμεταλλευόμαστε το δάσος. Ότι και να πιάσεις θα σε μεταφέρει τουλάχιστον στον 10ο αιώνα. «Ακόμα» και το νερό μας είναι μοναδικό. Τώρα αν μιλάμε για διαφορές σε συγκεκριμένα πιάτα εκεί που για εμένα υπάρχει αισθητή διαφορά στο γευστικό αποτέλεσμα είναι στα ψάρια.
Σας ευχαριστώ.
Και εγώ.
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου