ΜΙΑ ΤΡΙΗΜΕΡΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟΥΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥΣ ΕΡΗΜΙΤΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΧΩΡΗΤΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΤΑ “ΜΥΡΙΠΝΟΑ ΑΝΘΗ” ΤΟΥ ΑΘΩΝΑ

Βρέθηκα μαζί με άλλους προσκυνητές στην περιοχή της Βίγλας, στο νοτιότερο σημείο του Αγίου Όρους. Σκοπός μας ήταν να έχουμε πνευματικές συζητήσεις με τους μεμονωμένους εκεί ασκητές και αναχωρητές. Σταχυολογώ τα σπουδαιότερα συμπεράσματα από την επίσκεψη και από τις συζητήσεις μαζί τους. Ελπίζω να τα αποδώσω σωστα.

Γιάννης Κουτσούκος

1. Ερημίτης-μοναχός πατήρ Βλάσιος: Μένει σε μια απομονωμένη καλύβα με οροφή από τσίγγους και τοίχους από πέτρα. Έχει γράψει πρόσφατα το βιβλίο «Οι αόρατοι ερημίτες του Άθωνα», εκδόσεις Τέρτιος. Όσες εξηγήσεις και αν δοθούν από την ανθρώπινη λογική γι’ αυτούς τους αοράτους ερημίτες εξακολουθούν να παραμένουν ένα μυστήριο της Αθωνικής ερήμου. Στην πνευματική συζήτηση μιας περίπου ώρας που είχαμε μαζί του μπορέσαμε να συγκρατήσουμε τα εξής: δεν πρέπει να υπερβάλλουμε με τη νοερά προσευχή ζητώντας συνεχώς μόνο το έλεος του Θεού. Η ευχαριστία, η δοξολογία και η χαρά είναι και αυτά προσευχή. Ο περιορισμός ή η αναστολή των παθών, εάν επιτευχθεί μέχρι ενός σημείου, είναι μια κατάσταση που για να κρατηθεί απαιτείται συνεχής νήψη και επαγρύπνηση. Είναι ένας διαρκής αγώνας ανανήψεως, μια διαρκής άσκηση ψυχής και σώματος, μία άθληση διαρκείας. Όλα αυτά δεν επιτυγχάνονται μόνο με τις διαρκείς ανθρώπινες δυνάμεις, αλλά κυρίως με την επενέργεια της Θείας Χάριτος.
2. Ερημίτης-μοναχός πατήρ Παντελεήμων: Τον βρήκαμε να ασχολείται με την επισκευή ενός παλαιού εγκαταλελειμμένου ερημητηρίου και να διαμορφώνει τον περιβάλλοντα χώρο. Συζητήσαμε για περίπου μία ώρα. Είχε μαθητεύσει στον γνωστό μακαριστό γέροντα Εφραίμ τον Κατουνακιώτη. Μπορέσαμε και συγκρατήσαμε τα εξής: Υπάρχει αλληλοεπίδραση μεταξύ της θριαμβεύουσας και της στρατευομένης εκκλησίας. Αυτό που μας έκανε εντύπωση είναι ότι στην θριαμβεύουσα εκκλησία οι κατά χάριν θεωμένοι μπορούν να δεχθούν εξέλιξη σε ανώτερη πνευματική βαθμίδα. Ειδικότερα για μερικές σπάνιες περιπτώσεις των κεκοιμημένων – οι οποίοι δεν ευρίσκονται σε καλή πνευματική κατάσταση μετά την κοίμησή τους αλλά είχαν αγωνισθεί στην εδώ ζωή και δεν τα κατάφεραν, διότι δεν μπόρεσαν να υπερνικήσουν κάποιο πάθος – μπορεί να επενεργήσει η φιλευσπλαχνία του Θεού σε αυτούς για τη σωτηρία τους. Σε αυτό βέβαια γνωρίζουμε, ότι βοηθούν οι προσευχές, τα μνημόσυνα και οι ελεημοσύνες που γίνονται γι’ αυτούς από τους ζώντες. Μας διηγήθηκε μια ακόμη σπάνια πνευματική εμπειρία σύμφωνα με την οποία, ο πνευματικός του πατέρας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης ύστερα από επίμονη προσευχή και πολλά σαρανταλείτουργα είχε την πνευματική πληροφόρηση για την βελτίωση της πνευματικής κατάστασης του δικού του πνευματικού πατέρα, για τον οποίο προσευχόταν.
3. Ερημίτης-μοναχός πατήρ Γεώργιος: Είχαμε μαζί του μία πνευματική συζήτηση δύο και πλέον ωρών. Επιφυλακτικός στην αρχή μας μίλησε στη συνέχεια ακούραστα για πολλά θέματα της νηπτικής θεωρίας και για την φιλοκαλία των ιερών νηπτικών.
4. Ησυχαστήριο Αγίας Σκέπης-Βίγλα: Εδώ ο προσκυνητής μπορεί να ζήσει την ορθόδοξη ορθοπραξία, δηλ. την τέλεση των ιερών ακολουθιών νυχθημερόν βάση προγράμματος. Η συμμετοχή αυτή στη μυστηριακή ζωή της εκκλησίας βοηθάει τόσο τους ησυχαστές όσο και τους φιλοξενούμενους προσκυνητές στην έλξη της Θείας Χάριτος. Η φιλοξενία για τους Αγιορείτες αποτελεί έμπρακτη εκδήλωση αγάπης για το συνάνθρωπο.
5. Κατά την επίσκεψή μας στην ρουμάνικη σκήτη του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου μας επιδείχτηκε η περίφημη αχειροποίητη εικόνα της Παναγίας με τον Χριστό ως βρέφος στην αγκαλιά της.
6. Επίσης επισκεφτήκαμε εκτός της περιοχής της Βίγλας α) το ησυχαστήριο των Σκουρτέων, όπου έζησε και έγραψε ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης β) την ιερά μονή Κουλτουμουσίου γ) την ιερά μονή Ιβήρων, όπου και η περίφημη εικόνα της Παναγίας της Πορταϊτισσας δ) την ιερά μονή Μεγίστης Λαύρας, τον τάφο και την πηγή του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτου, όπου σύμφωνα με την παράδοση εμφανίστηκε σε αυτόν η Παναγία ε) το σπήλαιο του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτου στ) την Αθωνιάδα Σχολή και ζ) την ιερά σκήτη του Αποστόλου Ανδρέου στις Καρυές, όπου το 1777 ο πρώην επίσκοπος Κορίνθου Μακάριος Νοταράς κάλεσε τον Νικόδημο τον Αγιορείτη και του παρέδωσε τα βιβλία „Φιλοκαλία“, „Ευεργεντινόν“ και „Περί συνεχούς Θείας Μεταλήψεως“ προκειμένου αυτός να τα διορθώσει και να τα συμπληρώσει. Οι δύο αυτοί άγιοι της εκκλησίας μας έμειναν εδώ δύο περίπου χρόνια μελετώντας και συγγράφοντας.

Φεύγοντας από το Άγιο Όρος συνειδητοποιήσαμε για μία ακόμα φορά ότι πέρα από τις θεωρίες και τις θεωρητικές καταρτήσεις πολύ σπουδαίο ρόλο παίζει στην ορθοδοξία η εφαρμογή στην πράξη της αγάπης προς τον Θεό αλλά και της αγάπης προς τον συνάνθρωπό σε συνδυασμό πάντα με τον περιορισμό των ψυχικών και σωματικών παθών. Επιπλέον για τον πνευματικό αγώνα δεν παίζει ρόλο τόσο η αλλαγή του τόπου αλλά κυρίως η αλλαγή του τρόπου ζωής.

πηγή