Η πολυτάραχη ζωή της Ρόζας Εσκενάζυ ενέπνευσε το δραματοποιημένο ντοκυμαντέρ του Ρόι Σερ

Καναρίνι μου γλυκό, ισραηλινής... ταυτότητας

Ενα βράδυ του 2004 στην Ιερουσαλήμ, ο 27χρονος τότε σκηνοθέτης Ρόι Σερ ανακάλυψε ένα μικρό καπηλειό, στο οποίο κάθε εβδομάδα μια ομάδα νέων έπαιζε ρεμπέτικα τραγούδια. Εκεί επίσης ανακάλυψε τα τραγούδια της Ρόζας Εσκενάζυ, της σεφαραδίτισσας (ισπανοεβραία) ερμηνεύτριας του ρεμπέτικου η οποία γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και επηρέασε γενιές ολόκληρες με τη δουλειά και το πάθος της.

Ο ισραηλινός σκηνοθέτης Ρόι Σερ

Ο Σερ αμέσως εντυπωσιάστηκε. Ρώτησε και έμαθε αποφασισμένος να γυρίσει μια ταινία στην οποία θα συνδύαζε ένα οδοιπορικό στο ρεμπέτικο τραγούδι με τη ζωή της Εσκενάζυ. Η ταινία γυρίστηκε και ο τίτλος της «My sweet canary» είναι παρμένος από το γνωστό, ερμηνευμένο και από τη Ρόζα Εσκενάζυ, τραγούδι «Καναρίνι μου γλυκό», σε μετάφραση και διασκευή του τουρκικού με τον τίτλο «Μπόιλ-μπόιλ».

«Η Ρόζα Εσκενάζυ πλανάται ως "μνήμη" στα στενά της αγοράς και στους ήχους των σύγχρονων ερμηνευτών» πιστεύει ο σκηνοθέτης. Το «Καναρίνι μου γλυκό» ανήκει στο είδος της ταινίας τεκμηρίωσης, παρ' όλα αυτά ο Σερ έχει χρησιμοποιήσει την ισραηλινή ηθοποιό Γιαμίν Λίβι, τραγουδίστρια των λαντίνο (των τραγουδιών στη σεφαραδίτικη διάλεκτο), και άλλους σύγχρονους ερμηνευτές του ρεμπέτικου και των σεφαραδίτικων τραγουδιών.

Συγχρόνως, με ερέθισμα και πυρήνα την Εσκενάζυ, στην ταινία συνυπάρχουν τρεις σύγχρονοι μουσικοί του ρεμπέτικου: ο Τόμερ Κατζ, ισραηλινός ερμηνευτής ουτιού και μπουζουκιού, η Mάρθα Λούις, ελληνοκύπρια τραγουδίστρια και συνθέτις που ζει στη Βρετανία, και η Τουρκάλα Μεχτάπ Ντεμίρ, που παίζει κεμανέ (παραδοσιακό βιολί) και είναι επίσης ερμηνεύτρια τουρκικής λαϊκής μουσικής. Κανείς δεν υποδύεται ούτε τη Ρόζα ούτε μουσικούς της εποχής - το φιλμ είναι απλώς ένα οδοιπορικό, μια έρευνα για το ρεμπέτικο και το σεφαραδίτικο τραγούδι με αφορμή την πολυτάραχη ζωή της τραγουδίστριας.

Σύγχρονη σκηνή από το ντοκιμαντέρ «Καναρίνι μου γλυκό»

Ο Ρόι Σερ βρίσκεται στην Αθήνα για την παρουσίαση του ντοκυμαντέρ στο πλαίσιο των προβολών του Cine Doc στο Γαλλικό Ινστιτούτο. Η προβολή θα γίνει την τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου. Ο σκηνοθέτης είχε επισκεφθεί και τον περασμένο Μάρτιο τη χώρα μας για την παρουσίαση της ταινίας στο φεστιβάλ ντοκυμαντέρ Εικόνες 21^ου Αιώνα στη Θεσσαλονίκη, όπου έγιναν τα τελευταία γυρίσματα της ταινίας.

Το βιογραφικό σκέλος διατρέχει τη ζωή της Ρόζας από την Κωνσταντινούπολη ως την Αθήνα, τον Πειραιά, την Αμερική και τέλος το Στόμιο, την κωμόπολη του Κορινθιακού κόλπου όπου βρέθηκε τελικά ο τάφος της. Η αγορά και τα καπηλειά της Κωνσταντινούπολης, ο Βόσπορος, τα σοκάκια της Ανω Πόλης και της αγοράς Μοδιάνο της Θεσσαλονίκης, ατμοσφαιρικά ρεμπετάδικα συνθέτουν το σκηνικό για το κινηματογραφικό οδοιπορικό στη ζωή της.

Το ντοκυμαντέρ γυρίστηκε σε συμπαραγωγή με την ΕΡΤ, που παραχώρησε οπτικοακουστικό υλικό από τις τελευταίες εμφανίσεις της Ρόζας Εσκενάζυ στη δημόσια ελληνική τηλεόραση λίγα χρόνια πριν από τον θάνατό της, τον Δεκέμβριο του 1980.

Η προβολή της ταινίας τεκμηρίωσης «Καναρίνι μου γλυκό» θα γίνει στο auditorium του Γαλλικού Ινστιτούτου (Σίνα 31) την Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου στις 20।00.

πηγή