Ένας πολύ σπάνιος δίσκος. Αν τον βρείτε, στοιχίζει γύρο στα $70.00Κριτική από: Χάρης Σαρρής
«Έτσι περνούμε τη ζωή εις του ντουνιά την άκρη. Τη μια με γέλιο και χαρά, την άλλη με το δάκρυ». Αλλη μια αξιόλογη έκδοση με επιτόπιες ηχογραφήσεις ελληνικής δημοτικής μουσικής, που μας έρχεται από τη Γαλλία και μας ξεναγεί αυτήν τη φορά στο τοπικό ρεπερτόριο της Ολύμπου, ενός ορεινού χωριού στο βόρειο τμήμα της Καρπάθου. Η Όλυμπος είναι από τα λίγα μέρη της Ελλάδας, που έχει διατηρηθεί έως τις μέρες μας σε μεγάλο βαθμό ο παραδοσιακός αγροκτηνοτροφικός χαρακτήρας της κοινωνίας. Σε αυτό συνέτεινε η απομόνωση (το οδικό και το ηλεκτρικό δίκτυο του χωριού είναι υπόθεση των τελευταίων χρόνων...) και η εμμονή στις παραδοσιακές κοινωνικές δομές και αξίες. Δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι, έως πρόσφατα, η Όλυμπος παρέμενε ένα "ζωντανό μουσείο" όπου στο πείσμα των καιρών, διατηρούνταν αρχέγονα στοιχεία λόγου, κοινωνικής οργάνωσης και μουσικής. Γι' αυτό το λόγο και έχει πολλές φορές αποτελέσει το αντικείμενο μελέτης κοινωνιολόγων, κοινωνικών ανθρωπολόγων, μουσικολόγων και άλλων επιστημόνων, ενώ έχει πολλά ακόμη να φανερώσει στους ερευνητές...
Η έκδοση επιχειρεί λοιπόν μια γνωριμία με τους σκοπούς και τους χορούς της Ολύμπου. Ένας "διάλογος" με μαντινάδες, που έγινε σε ένα καφενείο και μεταφέρθηκε αυτούσιος στο δίσκο, μας δίνει το στίγμα αυτής της απόπειρας γνωριμίας. Θα μπορούσε να είναι ένας καθημερινός διάλογος σε πεζό λόγο, όμως η μουσική τον αναδεικνύει υπηρετώντας τον, τον αποσπά από την καθημερινότητα και τον προβάλλει σε ένα άλλο -τελετουργικό- επίπεδο. Εκτός από σκοπούς πάνω στους οποίους ταιριάζονται οι μαντινάδες, έχουμε την ευκαιρία να ακούσουμε και δύο πολύ ενδιαφέρουσες "παραλογές" (μακροσκελή αφηγηματικά τραγούδια), που έχουν επιβιώσει στη μουσική παράδοση του νησιού. Η πρώτη λέγεται πάνω στο «Συρματικό", σκοπό με τον οποίο αποδίδονται πολλά παλαιά τραγούδια (ακριτικά και μπαλάντες). Αρχίζει με αργό ρυθμό που σιγά σιγά επιταχύνεται, για να καταλήξει (μετά το τέλος των στίχων) στο ζωηρό «Πάνω χορό». «Απόψε αποκοιμήθηκα σε μιας κόρης αγκάλη κι οληνυχτίς εφίλου τη κι εσφιχταγκάλιαζά τη...» Το «Συρματικό» ακολουθεί η βυζαντινή αφηγηματική μπαλάντα «Στα μάρμαρα του Γαλατά». Πρόκειται για ένα ακόμη παλαιότατο δείγμα από τα δημοτικά τραγούδια που έχουν σωθεί έως τις μέρες μας σε συντηρητικές και απομονωμένες κοινωνίες, όπως η Όλυμπος. Πρόκειται για μια άμεση σύνδεση με το απώτερο παρελθόν, που μας δείχνει το πώς η συλλογική μνήμη διατηρείται και διαδίδεται μέσα από το το τραγούδι και την τελετουργία του. Το παλαιό αυτό ρεπερτόριο συνοδεύεται από τα «λυροτσάμπουνα», ένα σπάνιο πλέον μουσικό σχήμα, που περιλαμβάνει λύρα, τσαμπούνα και λαούτο και επιβιώνει στις μέρες μας μόνο στην Όλυμπο.
Στο δίσκο περιλαμβάνονται επίσης και αντιπροσωπευτικοί χοροί: «Πάνω χορός» και «Σούστα». Ο πρώτος κινείται αποκλειστικά μέσα στις δυνατότητες της τσαμπούνας, ενώ η δεύτερη χρησιμοποιεί μεγαλύτερη μελωδική έκταση, αξιοποιώντας έτσι τις τεχνικές δυνατότητες της δωδεκανησιακής λύρας. Η έκδοση συνοδεύεται από ένα δίγλωσσο (γαλλικά και αγγλικά) ένθετο φυλλάδιο, που περιλαμβάνει σύντομα, αλλά πολύ κατατοπιστικά κείμενα για τη μουσική της Καρπάθου, τις μαντινάδες και τα λαϊκά μουσικά όργανα. Περιλαμβάνει επίσης τους στίχους των τραγουδιών στα ελληνικά, τα αγγλικά και τα γαλλικά.
Αξίζει εδώ να σημειώσουμε ότι η καταγραφή των στίχων στα ελληνικά έχει γίνει με ιδιαίτερη προσοχή, πράγμα όχι πάντα συνηθισμένο σε αντίστοιχες ελληνικές εκδόσεις. Τα κείμενα υπογράφει ο Giuliano d' Angiolini, που έκανε τις ηχογραφήσεις το 1994 και 1995 και επιμελήθηκε την έκδοση.
«Έτσι περνούμε τη ζωή εις του ντουνιά την άκρη. Τη μια με γέλιο και χαρά, την άλλη με το δάκρυ». Αλλη μια αξιόλογη έκδοση με επιτόπιες ηχογραφήσεις ελληνικής δημοτικής μουσικής, που μας έρχεται από τη Γαλλία και μας ξεναγεί αυτήν τη φορά στο τοπικό ρεπερτόριο της Ολύμπου, ενός ορεινού χωριού στο βόρειο τμήμα της Καρπάθου. Η Όλυμπος είναι από τα λίγα μέρη της Ελλάδας, που έχει διατηρηθεί έως τις μέρες μας σε μεγάλο βαθμό ο παραδοσιακός αγροκτηνοτροφικός χαρακτήρας της κοινωνίας. Σε αυτό συνέτεινε η απομόνωση (το οδικό και το ηλεκτρικό δίκτυο του χωριού είναι υπόθεση των τελευταίων χρόνων...) και η εμμονή στις παραδοσιακές κοινωνικές δομές και αξίες. Δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι, έως πρόσφατα, η Όλυμπος παρέμενε ένα "ζωντανό μουσείο" όπου στο πείσμα των καιρών, διατηρούνταν αρχέγονα στοιχεία λόγου, κοινωνικής οργάνωσης και μουσικής. Γι' αυτό το λόγο και έχει πολλές φορές αποτελέσει το αντικείμενο μελέτης κοινωνιολόγων, κοινωνικών ανθρωπολόγων, μουσικολόγων και άλλων επιστημόνων, ενώ έχει πολλά ακόμη να φανερώσει στους ερευνητές...
Η έκδοση επιχειρεί λοιπόν μια γνωριμία με τους σκοπούς και τους χορούς της Ολύμπου. Ένας "διάλογος" με μαντινάδες, που έγινε σε ένα καφενείο και μεταφέρθηκε αυτούσιος στο δίσκο, μας δίνει το στίγμα αυτής της απόπειρας γνωριμίας. Θα μπορούσε να είναι ένας καθημερινός διάλογος σε πεζό λόγο, όμως η μουσική τον αναδεικνύει υπηρετώντας τον, τον αποσπά από την καθημερινότητα και τον προβάλλει σε ένα άλλο -τελετουργικό- επίπεδο. Εκτός από σκοπούς πάνω στους οποίους ταιριάζονται οι μαντινάδες, έχουμε την ευκαιρία να ακούσουμε και δύο πολύ ενδιαφέρουσες "παραλογές" (μακροσκελή αφηγηματικά τραγούδια), που έχουν επιβιώσει στη μουσική παράδοση του νησιού. Η πρώτη λέγεται πάνω στο «Συρματικό", σκοπό με τον οποίο αποδίδονται πολλά παλαιά τραγούδια (ακριτικά και μπαλάντες). Αρχίζει με αργό ρυθμό που σιγά σιγά επιταχύνεται, για να καταλήξει (μετά το τέλος των στίχων) στο ζωηρό «Πάνω χορό». «Απόψε αποκοιμήθηκα σε μιας κόρης αγκάλη κι οληνυχτίς εφίλου τη κι εσφιχταγκάλιαζά τη...» Το «Συρματικό» ακολουθεί η βυζαντινή αφηγηματική μπαλάντα «Στα μάρμαρα του Γαλατά». Πρόκειται για ένα ακόμη παλαιότατο δείγμα από τα δημοτικά τραγούδια που έχουν σωθεί έως τις μέρες μας σε συντηρητικές και απομονωμένες κοινωνίες, όπως η Όλυμπος. Πρόκειται για μια άμεση σύνδεση με το απώτερο παρελθόν, που μας δείχνει το πώς η συλλογική μνήμη διατηρείται και διαδίδεται μέσα από το το τραγούδι και την τελετουργία του. Το παλαιό αυτό ρεπερτόριο συνοδεύεται από τα «λυροτσάμπουνα», ένα σπάνιο πλέον μουσικό σχήμα, που περιλαμβάνει λύρα, τσαμπούνα και λαούτο και επιβιώνει στις μέρες μας μόνο στην Όλυμπο.
Στο δίσκο περιλαμβάνονται επίσης και αντιπροσωπευτικοί χοροί: «Πάνω χορός» και «Σούστα». Ο πρώτος κινείται αποκλειστικά μέσα στις δυνατότητες της τσαμπούνας, ενώ η δεύτερη χρησιμοποιεί μεγαλύτερη μελωδική έκταση, αξιοποιώντας έτσι τις τεχνικές δυνατότητες της δωδεκανησιακής λύρας. Η έκδοση συνοδεύεται από ένα δίγλωσσο (γαλλικά και αγγλικά) ένθετο φυλλάδιο, που περιλαμβάνει σύντομα, αλλά πολύ κατατοπιστικά κείμενα για τη μουσική της Καρπάθου, τις μαντινάδες και τα λαϊκά μουσικά όργανα. Περιλαμβάνει επίσης τους στίχους των τραγουδιών στα ελληνικά, τα αγγλικά και τα γαλλικά.
Αξίζει εδώ να σημειώσουμε ότι η καταγραφή των στίχων στα ελληνικά έχει γίνει με ιδιαίτερη προσοχή, πράγμα όχι πάντα συνηθισμένο σε αντίστοιχες ελληνικές εκδόσεις. Τα κείμενα υπογράφει ο Giuliano d' Angiolini, που έκανε τις ηχογραφήσεις το 1994 και 1995 και επιμελήθηκε την έκδοση.
Μελωδίες - Melodies
01 - Sousta
Nikos Nikolaou-lyra
Andreas Fasakis - laouto
02 - Skopi tis nichtas, Pano Choros and Sousta
Andonis Zografidis- tsambouna,
Michalis Zografidis- song and lyra
Yiannis Prearis, Yiorghos Zografidis- laouto
03 - Pathos
Michalis Zografidis- song and lyra
Yiannis Prearis- laouto
04 - Syrmatikos and ''Sta marmara tou Galata"
Andonis Zografidis- tsambouna,
Michalis Zografidis- song and lyra
Yiannis Prearis- laouto
05 - Mandinadha
Michalis Zografidis- song and lyra,
Yiannis Prearis,Yiorghos Zografidis - laouto
06 - Mandinadha
Michalis Zografidis- lyra,
Yiorghos Protopapas- laouto
07 - Pano Choros
Andreas Fasakis- lyra
Nikos Nikolaou- laouto
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου