Τετάρτη 15 Ιουνίου 2011
Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΩΝ ΣΤΑΡΕΤΣ ΚΑΙ ΟΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ
Του Μητροπολίτη Ναυπάκτου π.Ιερόθεου
Αυτή είναι η μεγάλη αξία των στάρετς, των γερόντων, και βέβαια της φιλοκαλικής - ησυχαστικής παραδόσεως που τους αναδεικνύει. Αυτή η παράδοση είναι η βάση των Προφητών, των Αποστόλων και των Πατέρων, αυτή καταγράφεται μέσα στην Αγία Γραφή και τα έργα των Πατέρων. Αυτήν την βλέπουμε στο βιβλίο με τον τίτλο «Φιλοκαλία των ιερών νηπτικών» που κατήρτισαν οι δύο άγιοι, ο άγιος Μακάριος Νοταράς, επίσκοπος πρώην Κορίνθου και ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης και η οποία μεταφράσθηκε από τον όσιο Παΐσιο Βελιτσκόφσκι στα Σλαβορωσικά και επηρέασε τον ρωσικό ησυχασμό και τον στάρετς Ζωσιμά. Αυτή η παράδοση θεραπεύει τον άνθρωπο, σύμφωνα με τον υπότιτλο της Φιλοκαλίας «εν η δια της κατά την πράξιν και θεωρίαν ηθικής φιλοσοφίας ο νους καθαίρεται, φωτίζεται και τελειούται». Στην Ορθόδοξη Εκκλησία έχουμε αυτήν την παράδοση, η οποία διαφοροποιείται από άλλες παραδόσεις, δυτικής και ανατολικής προέλευσης και πρέπει να ζούμε μέσα σε αυτήν για να αποκτήση η ζωή μας νόημα.
ΟΙ ΠΡΟΦΗΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ
Οι Προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης ήταν θεούμενοι που είχαν σχέση με τον Μεγάλης Βουλής άγγελο, τον άσαρκο Λόγο, το Δεύτερο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος και μετέφεραν τον λόγο του Θεού στους ανθρώπους με τον χαρακτηριστικό λόγο: «τάδε λέγει Κύριος».
Ο λαός τους χαρακτήρισε «βλέποντες» και «ορώντες» γιατί προανήγγειλαν με σαφήνεια, με την φώτιση του Θεού, εκείνα που θα γίνονταν στον μέλλον.
ΟΙ ΠΡΟΦΗΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ
Οι λογοτέχνες διαμέσου των αιώνων δεν είναι βέβαια θεούμενοι, δεν είναι «ορώντες» και «βλέποντες» τον Θεό, αλλά είναι ευαίσθητοι άνθρωποι, έχουν μια έμπνευση που δημιουργείται από διάφορα γεγονότα και γι’ αυτό παρατηρούν με ένα άλλο μάτι την κοινωνία και την ερμηνεύουν στο βάθος της. Όσοι δε από αυτούς έχουν μετάνοια από διάφορα τραγικά γεγονότα στην ζωή τους, και περισσότερο όσοι είναι κατά διαφόρους βαθμούς ζωντανά μέλη της Εκκλησίας έχουν μεγάλη διεισδυτικότητα στα κοινωνικά γεγονότα και αυτό τους κάνει να είναι διαχρονικοί.
Ο ΠΟΝΟΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ
Ο Ντοστογιέφσκι ήταν ένας ευαίσθητος άνθρωπος, πέρασε διάφορα τραγικά γεγονότα στην ζωή του, αντιμετώπισε τον θάνατο, την εικονική εκτέλεση για τις ιδέες του, ήλθε δηλαδή αντιμέτωπος με τον θάνατο, αντιμετώπισε την εξορία, τα καταγκαστικά έργα, πόνεσε πολύ στην ζωή του από την στέρηση, τις αρρώστιες και τον θάνατο προσφιλών του προσώπων, γι’ αυτό είπε τον λόγο: «πονώ άρα υπάρχω», αλλά και αγαπώ άρα υπάρχω, όπως και προτιμούσε τον «υψηλό πόνο» από την προσωρινή ευτυχία. Διακατεχόταν από την ενέργεια διαφόρων παθών, αλλά και είχε μια αναφορά στον Θεό, με την μετάνοια και την εκκλησιαστική ζωή. Αυτό τον έκανε να έχει ένα άλλο μάτι με το οποίο παρακολουθούσε την κοινωνία, και τις παρατηρήσεις του τις πέρασε στα λογοτεχνικά του κείμενα.
ΘΡΙΑΜΒΟΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΨΥΧΗΣ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΚΑΚΟ
Ο Ντοστογιέφσκι «είχε πιστέψει στην απέραντη και θεία δύναμη της ανθρώπινης ψυχής που θριαμβεύει πάνω σε κάθε εξωτερική βία και σε κάθε εσωτερικό ξεπεσμό. Έχοντας συγκεντρώσει στην ψυχή του όλο το μίσος αυτού του κόσμου, όλο το βάρος και τη ζοφερότητα της ζωής, κι έχοντάς τα ξεπεράσει με την άμετρη δύναμη της αγάπης και της συγγνώμης ο Ντοστογιέφσκι ευαγγελίζεται σ’ όλα τα έργα αυτή τη νίκη».
ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΠΕΔΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ
Οι Προφήτες και οι λογοτέχνες, αν και ζουν διαφορετικά και το έργο τους δεν είναι το ίδιο, εν τούτοις μας διδάσκουν ότι δεν πρέπει να παραμένουμε σε μια επίπεδη ερμηνεία των κοινωνικών πραγμάτων, αλλά πρέπει να τα βλέπουμε μέσα από μια άλλη διάσταση, την εσωτερική και την πνευματική.
Όταν διάγουμε κατ’ αυτόν τον τρόπο, θα έχουμε εσωτερική ειρήνη, θα αποφεύγουμε την εξωτερική ταραχή, και θα είμαστε πραγματικοί άνθρωποι. Πέρα από τα ψυχολογικά, κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα υπάρχουν και τα λεγόμενα υπαρξιακά και πνευματικά προβλήματα.
ΠΙΣΤΗ, ΕΛΠΙΔΑ, ΑΓΑΠΗ
Ο Γερμανός φιλόσοφος Χάϊντεγκερ λέει ότι υπάρχει ο καθημερινός τρόπος ζωής, με τις οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες, και ο οντολογικός τρόπος ζωής, που φανερώνεται με τις ασθένειες, τον πόνο και τον θάνατο Αυτός ο δεύτερος τρόπος ζωής, δηλαδή ο οντολογικός, είναι και ο πιο γνήσιος τρόπος ζωής, και συνιστά τον αυθεντικό άνθρωπο. Αν τον αναζητούμε θα τον βρούμε, οπότε θα αποκτήσουμε την ελευθερία του πνεύματος που είναι υπεράνω της ευτυχίας των αισθήσεων και των αισθητών. Χρειαζόμαστε ελπίδα, νόημα ζωής, ειρήνη εσωτερική, ανύψωση σε ένα άλλο επίπεδο σχέσης με τον Θεό και τους αδελφούς μας, χρειαζόμαστε μία δυνατή Τρόϊκα, δηλαδή την πίστη, την ελπίδα και προ παντός την ανιδιοτελή αγάπη, που δεν τελειώνει ποτέ και είναι πηγή ζωής.
πηγή
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου