Ἡ Νοσταλγός

Η Νοσταλγός του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη είναι ένα από τα σημαντικότερα διηγήματα του σκιαθίτη συγγραφέα. Ήρωες του διηγήματος είναι ο Μαθιός, ένας νέος 18 ετών και η Λιαλιώ μια εικοσιπεντάχρονη κοπέλα που ήταν παντρεμένη με έναν πολύ μεγαλύτερό της άνδρα, τον μπάρμπα - Μοναρχάκη. Ο Μαθιός είναι κρυφά ερωτευμένος με τη Λιαλιώ και κάποιο βράδυ η κοπέλα του προτείνει να κάνουν ένα περίπατο. Περπατώντας κοντά στο γιαλό η Λιαλιώ εκφράζει την επιθυμία να μπει σε μια βάρκα και να φύγει μακριά, προς τον τόπο καταγωγής της. Ο Μαθιός της προτείνει να πάρουν μια βάρκα και να φύγουν μαζί. Η Λιαλιώ νοσταλγεί τον τόπο της και δεν αντέχει να ζει πλέον μακριά από τους δικούς της. Ο Μαθιός ντροπαλός και ιπποτικός ταυτόχρονα δεν τολμά να εκφράσει τον έρωτά του για την κοπέλα και ρωτά να μάθει περισσότερα γι αυτήν. Όμως καθώς ξεμακραίνουν με την κλεμμένη βάρκα, γίνεται αισθητή η απουσία της Λιαλιώς. Ο μπάρμπα - Μοναρχάκης μαζί με άλλους άνδρες παίρνουν μια μεγάλη βάρκα (μια σκαμπαβία) και αρχίζουν να καταδιώκουν τους δύο «δραπέτες». Τελικά οι διώκτες προλαβαίνουν τους δύο νέους στην παραλία του Αγ. Νικολάου και η Λιαλιώ επιστρέφει στο σύζυγό της λέγοντας στον Μαθιό, ότι αν ήταν λίγο μεγαλύτερος στην ηλικία και πέθαινε ο σύζυγός της θα τον έπαιρνε άντρα. Ο Παπαδιαμάντης σε αυτό το διήγημα μας περιγράφει ένα ειδύλλιο μεταξύ των δύο νέων, το οποίο είναι εκ των προτέρων καταδικασμένο σε αποτυχία. Η νοσταλγία της Λιαλιώς για την πατρίδα της και ο κρυφός έρωτας του Μαθιού περιγράφονται παραστατικά και το διήγημα είναι γεμάτο από λυρικές περιγραφές του νυχτερινού τοπίου. Η γλώσσα του διηγήματος είναι η λόγια γλώσσα που χαρακτηρίζει τη πεζογραφία του Παπαδιαμάντη, όμως οι διάλογοι είναι ζωντανοί και διατυπώνονται στη λαϊκή γλώσσα του νησιού του, διανθισμένοι με αρκετά ιδιωματικά στοιχεία.

πηγή