Το Μοναστήρι του Αράποβο

Το Араповски манастир (Αραπόβσκι μαναστίρ - Μοναστήρι του Αράποβο) χτίστηκε, κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας της Βουλγαρίας, κοντά στο χωριό Арапово (Αράποβο), σημερινό Златовръх (Ζλάτοβραχ). Είναι αφιερωμένο στην Αγία Μεγαλομάρτυρα Κυριακή. Σύμφωνα με την παράδοση, το νερό από την ιερή πηγή που υπήρχε στην περιοχή θεράπευσε την αγαπημένη του Arap Bey (Αράπ Μπέη), τοπικού Οθωμανού ηγεμόνα. Ο Μπέης ήταν τόσο ευγνώμων που δώρισε ένα οικόπεδο και επέτρεψε την κατασκευή ενός μοναστηριού γύρω από την πηγή, κάτι που ξεκίνησε την άνοιξη του 1856, από τον ιερομόναχο Σωφρόνιο. Μέχρι το 1863, με τις δωρεές πολλών Βουλγάρων κατοίκων της Φιλιππούπολης - σημερινό Пловдив (Πλόβντιβ) - είχε μετατραπεί σε ολόκληρο μοναστηριακό σύμπλεγμα.

Η κατασκευή του συμπλέγματος έγινε από τεχνίτες από το χωριό Югово (Γιούγκοβο) της Ροδόπης. Επικεφαλής τους ήταν ο Стоян Узунов (Гудевски). Πρότυπο για την κατασκευή ήταν το Горноводенски манастир (Γκορνοβοντένσκι Μαναστίρ), το οποίο είχε χτιστεί λίγα χρόνια νωρίτερα. Η εκκλησία του μοναστηριού χτίστηκε το 1859, όπως φαίνεται σε επιγραφή πάνω από την δυτική της είσοδο. Η εκκλησία είναι τρίκλιτη με τρεις αψίδες. Εξωτερικά είναι καλυμμένη από πέτρινες πλάκες. Ο τρούλος στηρίζεται από έξι πέτρινες κολώνες, ενώ το δάπεδο καλύπτεται με πλάκες μαρμάρου.

Το τέμπλο, ο βωμός και τα τέσσερα μικρά εικονίδια στους κίονες είναι ζωγραφισμένα από τον διάσημο ζωγράφο της περιόδου της Βουλγαρικής Εθνεγερσίας, Георги Ганчов – Зографина (Γκεόργκι Γκάντσοβ - Ζογκραφίνα), αρχικά, το 1864, κάτω από τις εντολές του δασκάλου του, Алексий Атанасов, αλλά αργότερα, άγνωστο για ποιον λόγο, αφέθηκε να τελειώσει την εκκλησία μόνος του, σε ηλικία μόλις 18 ετών. Η εικονογράφηση ολοκληρώθηκε το 1884. Περισσότερες από 150 σκηνές αποτυπώνονται στις τοιχογραφίες του ναού. Ανάμεσα σε αυτές, οι πιο σημαντικές είναι αυτές που παρουσιάζουν την ζωή και το έργο των Μοναχών Κυρίλλου και Μεθόδιου. Μία από τις πιο πολύτιμες εικόνες του μοναστηριού είναι αυτή της Παναγίας, η οποία θεωρείται θαυματουργή.

Ο θόλος της εκκλησίας κατέρρευσε από τους σεισμούς της 14ης και 18ης Απριλίου του 1928, οι οποίοι είχαν επίκεντρο κοντά στο Πλόβντιβ, και ανακατασκευάστηκε το 1930 από τον Николай Евров (Νικολάι Εβρόβ).

Μέσα στον προαύλιο χώρο του μοναστηρίου υπάρχει ο πύργος του Ангел Стоянов Кариотов (Άνγκελ Στογιάνοβ Καριότοβ), γνωστού ως Ангел войвода (Άγγελος βοεβόδας), ο οποίος υπήρξε κτήτορας της μονής. Ο πύργος είναι ορθογωνικός και τα τέσσερα δωμάτια που υπάρχουν στον τρίτο του όροφο νοικιάζονται σήμερα στους επισκέπτες.

Η ιερή πηγή του μοναστηριού βρίσκεται έξω από τα τείχη της μονής, κοντά στην βόρεια είσοδο. Το πρώτο παρεκκλήσι της μονής, το οποίο σώζεται ακόμα, χτίστηκε γύρω από την πηγή αυτή.

Εικονογραφήθηκε το 1870, πάλι από τον Георги Ганчов.

Στο μοναστήρι ιδρύθηκε το 1868 ένα σχολείο για τους ιερείς, το οποίο λειτούργησε παράλληλα με ένα υπάρχον σχολείο, από το 1859, για τα παιδιά από την περιοχή. Το 1871-1872, το μοναστήρι χρησιμοποιήθηκε ως ένα από τα πολλά καταφύγια του Васил Левски (Βασίλ Λέβσκι).

πηγή