Μάνος Κατράκης

Με τα τεράστια ελληνικά μου χαυλιόδοντες αθανασίας

Νίκος Καρούζος


Ολίγο φως και μακρινό

σε μέγα σκότος κι έρμο.

Διονύσιος Σολωμός


Γεια σου βρε λεβεντοΜάνο!

Μες στη φωνή σου ακέραιος ο Λαός
βρίσκει την πιο σωστή φωνή του.
Μες στη φωνή σου πέντε αηδόνια, τρεις αητοί
και ένα λιοντάρι δένουν την φιλία του Κόσμου.

Γιάννης Ρίτσος

«Γιατρέ πράμα από την Κρήτη.» κούνησε τον πορτοκαλί φάκελο ο ταχυδρόμος Ξαφνιάστηκα. Ποιος να με θυμήθηκε; Στη θέση του αποστολέα γραμμένο με χοντρό μαρκαδόρο: «Μανώλης Εργαζάκης - Ρέθυμνο – ΚΡΗΤΗ» Ο Μανώλης είναι φίλος από τα παλιά, συμφοιτητής στη Θεσσαλονίκη. Περισσότερο από τα καθημερινά της Σχολής, μας ένωνε η αγάπη που είχαμε για τον «Ερωτόκριτο». Βέρος Ρεθυμνιώτης ο Μηνάς συνήθιζε να επαναλαμβάνει το ακόλουθο «ιατρικό» λογοπαίγνιο: «για μένα, συνάδελφε, ο «Ερωτόκριτος» είναι συγγενής λόξα, για σένα επίκτητη».

Ο «Ερωτόκριτος» αποτελεί το αριστούργημα της Κρητικής Λογοτεχνίας και κορυφαίο λογοτεχνικό μνημείο της Μεσαιωνικής Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας. Για μένα, ωστόσο, το ποίημα του Κορνάρου αποτελεί κυρίως μια κιβωτό της ελληνικής γλώσσας, καθώς στους 1540 στίχους του ποιήματος διασώζονται στο χρόνο λέξεις και ήχοι τούτης της αιώνιας λαλιάς, που είναι η ελληνική.

Άνοιξα γρήγορα τον φάκελο. Το σημείωμα έγραφε: «Φίλε σου στέλνω ένα συγκλονιστικό video! Είναι μια παλιά εκπομπή της ΕΡΤ. Δες και θα καταλάβεις.».

Γυρίζοντας από την δουλειά στο σπίτι, δεν κρατιόμουν! Έβαλα κατευθείαν το DVDστον υπολογιστή. Ήταν μια παλιά εκπομπή – κάπου εκεί γύρω στις αρχές του ΄80 - αφιερωμένη στον σπουδαίο ηθοποιό Μάνο Κατράκη. Ο σκηνοθέτης ζήτησε από τον ηθοποιό να κάνουν και κάποια γυρίσματα στην ιδιαίτερη πατρίδα του ηθοποιού, την Κρήτη. Έτσι, βρέθηκαν και σε ένα παλιό καφενείο σε κάποιο μικρό χωριό στο Καστέλι της Κρήτης.

Εκεί ο Κατράκης συναντά τυχαία έναν παλιό του φίλο, τον λαγουτέρη Γιωργή Κουτσουρέλη. Ανάμεσα στους απλούς Κρητικούς, στην αυθεντικότητα του λαϊκού καφενέ και με ζωντανές τις μνήμες των παιδικών του χρόνων ο μεγάλος ηθοποιός απελευθερώνεται. Και ξάφνου ζαλισμένος από τη ρακί αρχίζει να απαγγέλει στίχους από τον Ερωτόκριτο. Σιμά του ο μέγας μαϊστορας της Κρητικής Μουσικής ο Γιωργής Κουτσουρέλης συνόδευε με το λαγούτο του τον αφηγητή. Πίσω τους κρεμασμένες στον τοίχο και καπνισμένες από την ξυλόσομπα μια λαϊκή ζωγραφιά του Λευτέρη Βενιζέλου και ένα ασπρόμαυρο πορτρέτο του Ψαρονίκου του Ξυλούρη. Τριγύρω σιωπηλοί οι θαμώνες του καφενέ, σαστισμένοι από την αναπάντεχη ευεργεσία που τους αξίωσε, να αντικρύζουν μπροστά τους να εκτυλίσσεται τούτο το σπάνιο θαύμα. Ιερή σιγή! Τα σα εκ των σων!

Μέσα στην μέθη τούτης της ξαφνικής οίησης ο Κατράκης συνέχιζε να προφέρει τούτα τα αιώνια Ελληνικά. Καθάρια, αντρίκια, άξια και ολύμπια η φωνή του. Σπηλαιώδης ηχώ της ιστορίας του τόπου μας.

«Όοχου Γιώργη Κουτσουρέλη!», «Γεια σου Μάνο!», αντάλλασαν παινέματα οι δυο μύστες, για να αντέξουν το βάρος της στιγμής. Και έτσι κατάφερναν να συνεχίζουν το χρέος οι δυο γέροντες με τη θέρμη και το μεράκι εικοσάχρονου :

τσι περαζόμενους καιρούς που Έλληνες ορίζαν

και που δεν είχε η Πίστη τους θεμέλιο, μηδέ ρίζα

τότε μια αγάπη μπιστική στον κόσμο εφανερώθη…

Και καθώς συνεχίζονταν το τραγούδι στον μικρό καφενέ αναβίωναν σπουδαίες στιγμές από το υπερχιλιετές ταξίδι που κάνει το καράβι της Ελλάδας στο χρόνο. Από τον Φήμιο τον αοιδό των Ομηρικών Επών και τους τραγουδιστάδες με την πανδουρίδα των Ακριτικών Τραγουδιών μέχρι τον ταμπουρά του Μακρυγιάννη. Όλα τούτα συμπυκνώνονταν ατόφια σ’ αυτό το απρόσμενο σκηνικό.

Για λίγα λεπτά ο χρόνος μετεωρίζονταν ανάμεσα στο σήμερα, στο χθες και στο πάντοτε.

«Δεν πάει όλα γύρω να γκρεμιστούν!»,σκέφτηκα.«Η δική μου Ελλάδα ζει!».

Ένιωσα μια εκκένωση να διαπερνά την σπονδυλική μου στήλη. Τα μάτια μου από ώρα υγρά. «Νικήτα, κατέβα να ετοιμαστείς. Ο Άκης και η Στεφανία όπου να ναι έρχονται!», με ξύπνησε απότομα από την έκσταση της συγκίνησης η Άσπα.

Από το φινιστρέλλο της σοφίτας αχνοφαίνονταν μέσα στο χειμωνιάτικο σινιάκι η κορυφογραμμή του βουνού. Και για μια στιγμή σαν να είδα λαμπαδηφόρους Δρουσουλίτες να τη διασχίζουν μέσα στην παγωμένη νύχτα του Δεκέμβρη.



Υ.Γ. Αναζητήστε το σχετικό απόσπασμα της εκπομπής στην διαδυκτιακή διεύθυνση εδώ.

Όσοι είστε γονείς εφήβων, δείτε το απαραίτητα μαζί τους μοιραστείτε ένα συγκλονιστικό, ακριβές και αληθινό μάθημα πατριδογνωσίας και ιστορίας. Μακριά από τον υστερικό λόγο του κάθε κίβδηλου υπερπατριώτη και το ωρολόγιο πρόγραμμα της βαριεστημένης φιλολόγου στο δημόσιο σχολείο.

Δείτε όλη την εκπομπή στην διαδικτυακή διεύθυνση www.youtube.com και ειδικότερα :