"Ο Αμερικάνος"του Παπαδιαμάντη επι σκηνής

Ο Παπαδιαμάντης έχει πολλά κοινά, κι αυτό έχει αποδειχθεί επιστημονικά, με τον Ντοστογιέφσκι. Νομίζω πως πλέον αυτό που τους συνδέει περισσότερο είναι η θεατρική τους μεταφορά. Και οι δυο δεν έγραψαν για θέατρο. Κι όμως, στις μέρες μας είτε ως παραστάσεις είτε ως μονόλογοι ανεβαίνουν πολλά έργα των δύο λογοτεχνών. Ο Ντοστογιέφσκι είναι και θεατρικά διεθνής. Ο Παπαδιαμάντης παραμένει ακόμα θεατρικά ...εγχώριος, αλλά παρακολουθούμε με μεγάλο ενδιαφέρον τις απόπειρες επί σκηνής, και μάλιστα νέων ανθρώπων.

Η εταιρεία θεάτρου «Ηθικόν Ακμαιότατον» τιμά την επέτειο 100 ετών από τον θάνατο του Σκιαθίτη συγγραφέα και ανεβάζει εκ νέου φέτος την παράσταση ‘Ο ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣ’, μια δραματοποιημένη διήγηση από τον Θανάση Σαράντο, βασισμένη στο ομότιτλο κλασικό διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.

Αύριο Σάββατο 8 και την Κυριακή 9 Ιανουαρίου στο Θέατρο – Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης

Πρόκειται για μια θεατρική διασκευή του ομώνυμου κλασικού διηγήματος του Σκιαθίτη συγγραφέα για έναν ηθοποιό και για ένα μουσικό υπενθυμίζει τις διαστάσεις που μπορεί να πάρει η ανθρώπινη μοναξιά και η «αθεράπευτη» καχυποψία απέναντι σε οτιδήποτε άγνωστο ή φαινομενικά «ξένο».

Ο ήρωας είναι «ξένος μέσα στον κόσμο του». Φυσικά, δεν είναι ούτε ξένος ούτε Αμερικάνος. Είναι ένας Έλληνας μετανάστης, που ύστερα από 25 χρόνια επιστρέφει στο νησί του και δεν τον αναγνωρίζει κανένας. Περιπλανάται μόνος στην αποβάθρα του λιμανιού και τριγυρνά στα σοκάκια της μικρής συνοικίας και στα χαλάσματα του πατρικού σπιτιού του. Το μόνο που τον κάνει να συνεχίζει να ελπίζει είναι ο έρωτας. Ο "Αμερικάνος" θα μπορούσε να είναι και η σημερινή ιστορία ενός μετανάστη εδώ στην Ελλάδα. Στην παράσταση ο Θανάσης Σαράντος ως αφηγητής, ερμηνεύει μια περσόνα του Παπαδιαμάντη, κρυφοκοιτάζει τη δράση και "μετατοπίζεται" σε όλα τα πρόσωπα που αφηγείται, με τη συνδρομή της μουσικής και των ήχων από τον συνθέτη Λάμπρο Πηγούνη.

Μια συνομιλία της απαστράπτουσας γλώσσας του Παπαδιαμάντη με ζωντανή μουσική. Το σύμπαν των ατμοσφαιρικών ήχων που παράγονται από μια αλλιώτικη χρήση του πιάνου συνάδει με όλη την ποικιλία, την δύναμη και τον πλούτο της συγκλονιστικής γλώσσας του κλασικού διηγήματος.

Το διήγημα

Ποιος είναι αυτός ο άγνωστος, ο ωραίος και καλοφορεμένος άντρας που περιπλανάται παραμονή Χριστουγέννων στην αποβάθρα του λιμανιού; Μοιάζει με ξένο, φαίνεται Αμερικάνος. Γιατί τριγυρνά νυχτιάτικα στα σοκάκια της μικρής συνοικίας μας; Τι δουλειά έχει ανάμεσα στα χαλάσματα του σπιτιού του Στάθη του Μοθωνιού; Γιατί στέκεται και περιμένει στη μέση του δρόμου και γιατί κοιτάζει «επιμόνως» και «επί μακρόν» το μισόκλειστο παράθυρο της Μιχάλαινας; Και πάνω από όλα, γιατί «έχει ξουραφισμένο το μουστάκι και τα γένια»;

Διαβάστε εδώ μια πρόσφατη συνέντευξη του Θανάση Σαράντου για τον Αμερικάνο και τον Παπαδιαμάντη. Υπογραμμίζω μόνο μια φράση του για τη γλώσσα που θεωρώ πως είναι απόλυτα σωστή:

Σε δυσκόλεψε η γλώσσα του Παπαδιαμάντη;

Ναι, η εκμάθηση της γλώσσας ήταν από τα πιο δύσκολα στάδια. Δε σε παίρνει να ξεφύγεις από το κείμενο, είναι σαν παρτιτούρα. Δεν μπορείς να αφαιρέσεις τίποτα, είναι τόσο μουσικό αυτό το κείμενο.

πηγή