Το πνεύμα των Χριστουγέννων

Τούτες τις μέρες, από την αρχή σχεδόν του Δεκεμβρίου μέχρι και τα Θεοφάνεια, όλοι μιλούν για «το πνεύμα των Χριστουγέννων». Στολίδια, λαμπιόνια, ετοιμασίες, δώρα, αγορές, χαρά και προσμονή σε πρόσωπα μικρών και μεγάλων, στοιχειοθετούν αυτό το σκηνικό. Ένα πανηγύρι φωτός, χρωμάτων, μυρωδιών και διαφορετικής απ’ ότι τον υπόλοιπο χρόνο διάθεσης, έρχεται να αλλάξει για λίγες μέρες την ζωή μας, αλλά και την όψη των σπιτιών, των δρόμων, των πόλεων.
Το πνεύμα των Χριστουγέννων δεν είναι για τους πολλούς παρά ένα πνεύμα καταναλωτικό, μια συγκυρία κοινωνικών συναναστροφών και καταναλωτικής μανίας. Μια εικόνα και μια πρακτική που, δυστυχώς, μας έχει έρθει και αυτή από έξω, από τις κοινωνίες που δεν έχουν κάτι βαθύτερο μέσα τους, που έχουν ξεχάσει τον Θεό, που έχουν λησμονήσει ότι γιορτάζουμε ακριβώς την Γέννηση του Θεανθρώπου και κατά συνέπεια δεν μπορούν να κατανοήσουν τη σημασία αυτού του γεγονότος στην ίδια τους τη ζωή.
Δεν είναι λίγοι που αποφασίζουν να περάσουν Χριστούγεννα κάνοντας ένα ταξίδι στο εξωτερικό, στην καρδιά της Ευρώπης, γιατί εκεί τα Χριστούγεννα έχουν ένα χρώμα πιο λαμπερό, πιο φαντασμαγορικό, αλλιώτικο από τα δικά μας δεδομένα. Κι έτσι ακριβώς είναι. Γιατί όσο κανείς ξεχνά το νόημα και το περιεχόμενο κάποιου πράγματος, τόσο μεγαλύτερη σημασία δίνει σε ό,τι το περιβάλλει, στα εξωτερικά του γνωρίσματα, στη λάμψη δηλαδή του περιτυλίγματος και της εντύπωσης που αυτό προκαλεί.
Στην Ευρώπη, δυστυχώς, τα Χριστούγεννα γιορτάζονται χωρίς Θεό. Ελάχιστοι μιλούν ή θυμούνται αυτή την παράμετρο, αυτή την πραγματικότητα. Έτσι δεν υπάρχει άλλος δρόμος, από την λάμψη των εξωτερικών γνωρισμάτων, από την δημιουργία ενός τεχνητού κλίματος ευδαιμονίας και χαράς, το οποίο, ελλείποντος του βάθους, προσπαθούν να επεκτείνουν χρονικά με γιορτές και εκδηλώσεις από τα μέσα ακόμη του Νοέμβρη. Είναι όμορφη η ατμόσφαιρα, χαρούμενη, πολύχρωμη, μα δεν είναι τίποτα άλλο από ένα καταναλωτικό όργιο, από μια επίπλαστη χαρά, που συνοδεύεται από τα ρεβεγιόν της νύχτας των Χριστουγέννων, όπου όλοι πρέπει να είναι ντυμένοι στα καλά τους, να φορούν το πιο πλατύ τους χαμόγελο και να ανταλλάσσουν ευχές μηχανικά, που η υπέρμετρη επανάληψή τους έχει φτάσει στο σημείο να στερείται παντελώς νοήματος και ουσίας. Για το καταναλωτικό πνεύμα η γιορτή κορυφώνεται με τα πλούσια και συχνά εξεζητημένα φαγητά, με το πολύ και καλό κρασί και την διασκέδαση μέχρι πρωίας. Στην Ευρώπη ακόμα και η συνήθεια των δώρων, από χειρονομία αγάπης έχει γίνει σχέση δοσοληψίας, αναγκαίο κακό, ένα ακόμα έξοδο… δεν είναι λίγοι που για να βγουν από αυτή την υποχρέωση απλά προσφέρουν ένα φάκελο με κάποιο χρηματικό ποσό, νομίζοντας πως με τον τρόπο αυτό αγοράζουν την εύνοια των άλλων ή ότι προσφέρουν ευτυχία.
Είναι αλήθεια όμως ότι τα χρήματα ή η καταναλωτική μανία των ημερών στο τέλος δεν γεμίζει τις καρδιές κανενός, ξεθυμαίνει αμέσως και τελικά κουράζει τους ανθρώπους. Είναι αλήθεια ότι εκεί που απουσιάζει κάποιο βαθύτερο νόημα, τα πάντα μετατρέπονται σε αριθμούς, σε χρήματα, σε έξοδα… και η ζωή συνεχίζεται, παίρνοντας και πάλι τους καθημερινούς της ρυθμούς.
Το πνεύμα των Χριστουγέννων πώς μπορεί να είναι άλλο από το πνεύμα της Γέννησης του Χριστού; Πώς μπορεί να απουσιάζει ο εορτάζων από μια γιορτή; Πώς μπορούμε να μιλάμε για αγάπη και να ευχόμαστε ειρήνη κι ευτυχία, χωρίς Αυτόν που έχει την δύναμη να την προσφέρει; Χωρίς Αυτόν που ήρθε ανάμεσά μας κι έγινε άνθρωπος μόνο και μόνο για να μας προσφέρει αυτά τα αγαθά, πού τόσο ποθεί η καρδιά όλων, και να μας διδάξει τον τρόπο για να τα αποκτήσουμε; Και δυστυχώς για μας, μας έδειξε ότι η ευτυχία και η αγάπη δεν βρίσκονται στα χρήματα, ούτε στην ευδαιμονία, ούτε στις καθώς πρέπει κοινωνικές συναναστροφές, ούτε στην δύναμη, ούτε στην εξουσία, ούτε στην περιχαράκωση της ζωής μας πίσω από τύπους και κοινωνικούς συμβιβασμούς. Με την παρουσία Του, με την Γέννησή Του και με την ζωή Του μας έδειξε πως την μεγαλύτερη αξία έχουν οι παιδικές ψυχές, από τις οποίες απουσιάζει το άγχος της καθημερινότητας, η αγωνία για κοινωνική καταξίωση, το κυνήγι του χρήματος ή η υποκρισία στην επικοινωνία. Μας παρότρυνε να γίνουμε και πάλι παιδιά, δηλαδή ειλικρινείς, άνθρωποι της αγάπης, ειρηνοποιοί, με πραγματική αξία.
Αν αναζητούμε λοιπόν να βρούμε κάποιο νόημα τούτες της ημέρες, που θα μας συνοδεύει όλο το χρόνο και όλη μας τη ζωή, δεν έχουμε παρά να μιμηθούμε τους βοσκούς και τους Μάγους που ταπεινά Τον προσκύνησαν στο σπήλαιο της Βηθλεέμ, δεν έχουμε παρά να βρούμε την χαμένη αθωότητα, αυτή που βρίσκεται στα καθαρά μάτια των παιδιών.


Πρωτότυπο κείμενο από Απλά & Ορθόδοξα - π. Χερουβείμ Βελέτζας