Οι γνώσεις μας για την πολυσύνθετη ιστορία της Κινέζικης μουσικής βασίζονται σε μια πληθώρα γραπτών, χαρακτικών και ζωγραφικών μαρτυριών. Έτσι μαθαίνουμε ότι από την 5η χιλιετηρίδα, η μουσική κατείχε πολύ σημαντικό ρόλο στην αρχαία Κίνα, αποτελούσε μέρος του φιλοσοφικού της συστήματος, χρησίμευε στην καλή διοίκηση του κράτους και γι' αυτό η σύνθεσή της αποτελούσε αποκλειστικό προνόμιο του αυτοκράτορα. Σημαντική θέση επίσης είχε η μουσική και στο κινέζικο θέατρο, όπου μαζί με το λόγο και την παντομίμα αποτελούσε όπως και στην αρχαία ελληνική τραγωδία, ένα αδιαίρετο σύνολο. Γι’ αυτό και οι μουσικές της θεωρίες ήταν περισσότερο μυστικιστικές παρά μουσικές.
Η παραδοσιακή κινεζική μουσική είναι λαϊκή μουσική (μουσική που παράχθηκε απ’ το λαό) αντίστοιχη με τη δικιά μας, την οποία έπαιζαν μουσικά σύνολα ή και σολίστες με παραδοσιακά κινεζικά μουσικά όργανα.
Το όργανο που βλέπουμε εδώ ονομάζεται ερ χου (erhu /ερ χού) και είναι ένα απ’ τα δημοφιλή έγχορδα όργανα στην Κίνα. Η ιστορία του αρχίζει κατά τη διάρκεια της Δυναστείας των Τανγκ από τον 7ο έως τον 10ο αιώνα μ.Χ όπου ήταν δημοφιλές στους πληθυσμούς στο βορειοδυτικό τμήμα της Κίνας.
Το όργανο αποτελείται από ένα λεπτό μπράτσο περίπου 80 εκατοστών, το οποίο έχει 2 χορδές και από το σώμα που έχει σχήμα κούπας, ενώ το δοξάρι είναι φτιαγμένο από τρίχα αλόγου. Από το 1949 και μετά, η κατασκευή και ο τρόπος παιξίματος του ερ χου έχουν βελτιωθεί τόσο που μπορεί και χρησιμοποιείται για σόλο, στη συνοδεία όπερας αλλά και σε παραδοσιακές θεατρικές παραστάσεις στις οποίες άλλωστε από πολύ νωρίς υπήρξε συνοδευτικό όργανο. Σε παραδοσιακές ορχήστρες το ερ χου παίζει τον πρώτο ρόλο, όπως ακριβώς το βιολί στις δυτικές ορχήστρες γι’ αυτό και κάποιοι το αποκαλούν και κινέζικο βιολί. Ο μουσικός συνήθως κάθεται όταν παίζει, και κρατά το όργανο με το αριστερό χέρι και το δοξάρι με το δεξί. Το μουσικό εύρος του οργάνου εκτείνεται στις 3 οκτάβες κι ο τόνος του είναι κοντά στην ανθρώπινη φωνή.
Στο βίντεο βλέπουμε κι άλλα σημαντικά παραδοσιακά κινεζικά όργανα όπως το ντι ζί (dizi), φλάουτο από μπαμπού με ιδιαίτερο ηχόχρωμα που οφείλεται στην ειδική μεμβράνη που τοποθετείται κοντά στο επιστόμιο, το ρου άν (ruan) γνωστό επίσης και σαν κιθάρα του φεγγαριού (moon guitar), ένα νυκτό έγχορδο που συνήθως παίζει μπάσσες νότες, το γιαν κίν (yanquin) που μοιάζει με το δικό μας σαντούρι κι έφτασε στην Κίνα το 16ο αιώνα και γι’ αυτό το όνομά του σημαίνει ξενόφερτο όργανο. Επίσης βλέπουμε το πανάρχαιο γκου ζένγκ (guzheng) που παίζεται με σιδερένια νύχια όπως το ελληνικό κανονάκι (η ηλικία του οργάνου είναι πάνω από 2300 χρόνια), κουρδίζεται όμως διαφορετικά. Προς το τέλος του βίντεο διακρίνουμε στις θέσεις των σολιστών και το όργανο πίπα (pipa), ένα πολύ διαδεδομένο παραδοσιακό κινεζικό έγχορδο που μοιάζει με το λαούτο κι έχει 4 χορδές.
Η κινεζική μουσική έχει το δικό της άκουσμα λόγω των κλιμάκων (σειρών από νότες) που χρησιμοποιεί, οι οποίες είναι αρκετά διαφορετικές απ’ τις δυτικές (στις οποίες και είναι συνηθισμένα τ’ αυτιά μας). Συγκεκριμένα, με αφετηρία το ντο και προχωρώντας από 5η σε 5η, οι κινέζοι, δημιούργησαν μια κλίμακα με 5 φθόγγους, την πεντατονική κλίμακα (Σολ, Λα, Ντο, Ρε, Μι). Πάνω σ’ αυτήν φτιάχτηκαν πολυάριθμες μελωδίες,. Πολύ αργότερα, το 1500 π.Χ, προσθέτοντας 2 φθόγγους, έγινε επτατονική χωρίς όμως να χάσει τη βάση της που ήταν η πεντατονικότητα.
Αξίζει ακόμη ν’ αναφέρουμε ότι ο χαρακτήρας της μουσικής τους ήταν καθαρά μονοφωνικός (μία μελωδία), όπως σε όλες τις παραδοσιακές μουσικές του κόσμου, με κάποια στοιχεία ετεροφωνίας (είδος πολυφωνίας). Επίσης όσον αφορά στο σύστημα της μουσικής τους σημειογραφίας, αυτό ήταν αρκετά ανεπτυγμένο: Άλλο για την φωνητική κι άλλο για την ενόργανη μουσική.
Reflections of the Moon on the Water of Erquan / Σολίστ ερ χου: Song Fei
Σύνθεση: Hua Yan Jun / Διασκευή: Wang Zu Jie / Διευθυντής ορχήστρας: Chen Xie Yang
Ορχήστρα: China Central Chinese Orchestra /
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου