Με αφορμή ένα σεμινάριο

Μοναχός Μωυσής Αγιορείτης

Ἀπό 10-22.3.2010 τό τμῆμα Θεολογίας τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης πραγματοποίησε εἰκοσάωρο σεμινάριο γιά γυναῖκες, περίπου 110, ἐκπαιδευτικούς, “πρεσβυτέρες” καί ἄλλες, ἐπιχειρώντας, ὅπως ἀνέφερε, ἕνα ἄνοιγμα στήν κοινωνία. Θά μποροῦσε κανείς νά ἐπαινέσει τήν κίνηση αὐτή, ἄν δέν συνέβαιναν κάποια ἀνεπίτρεπτα.

Δυστυχῶς ἡ εὐκαιρία αὐτή στάθηκε, γιά μία ἀκόμη φορά, νά προτάξουν κάποιοι τίς φεμινιστικές τους ἰδέες, τίς μοντέρνες ἀντιλήψεις καί κάποιες ἀνίερες σκέψεις. Ἔτσι στάθηκαν στό ἄν ὁ «ἄρτος» καί ὁ «οἶνος» τῆς Θείας Κοινωνίας θά λέγονται «κρασί» καί «ψωμί». Στό νά λέγεται ἡ Παναγία «Μαρία» καί ὄχι «Θεοτόκος». Πολύς λόγος ἔγινε γιά τό ὅτι ἀμφισβητήθηκε ἡ μή μετάληψη τῶν γυναικῶν τίς ἡμέρες ἔμμηνου κύκλου τους. Μάλιστα μία καθηγήτρια εἶπε πώς κάτι τέτοιο εἶναι ὅ,τι καί ὁ ἱδρώτας, ὁπότε δέν τίθεται κανένα θέμα κωλύματος προσελεύσεως στή Θεία Κοινωνία. Ὅπως ἦταν φυσικό, ὁρισμένες γυναῖκες σκανδαλίσθηκαν καί ἀντέδρασαν, γιά νά χαρακτηριστοῦν ὀπισθοδρομικές καί ἀναχρονιστικές.

Ἕνας καθηγητής ἔθεσε θέμα εὐθύνης τῶν πνευματικῶν, τούς ὁποίους δέν δίστασε νά χαρακτηρίσει ἀρρωστημένους, οἱ ὁποῖοι καταπιέζουν τούς ἐξομολογούμενους. Οἱ Πνευματικοί, πιστεύω, δέν ἀποφασίζουν ἐκείνη τή στιγμή, ἀλλά βασίζονται σέ ὑπάρχοντες Kανόνες τῆς Ἐκκλησίας. Θεωρεῖ ἀκραῖες τίς θέσεις τῶν πνευματικῶν καί ὀρθές μόνο τῶν καθηγητῶν. Tό θέμα εἶναι ἀρκετά σοβαρό. Κανένας καθηγητής, ὅσο σοφός καί ἄν εἶναι, δέν μπορεῖ νά δώσει συγχώρηση καί ἄφεση ἁμαρτιῶν. Tούς κανόνες τῆς Ἐκκλησίας δέν τούς ἔγραψαν οἱ σημερινοί πνευματικοί, ἀλλά οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας. Tό ράβε-ξήλωνε κάποιων συγχρόνων θεολόγων εἶναι ἀρκετά δύσκολη ἀτραπός καί θά ὁδηγήσει σέ περιπέτειες. Ὁ μοντερνισμός εἶναι ἑλκυστικός ἀλλά καί πολύ ἐπικίνδυνος.

Ἡ πρωτοτυπία εἶναι καλή, ἀλλά ἡ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας εἶναι μία. Δέν ἔχουμε νά ποῦμε πολλά νέα πράγματα, αὐτό δέν σημαίνει ὅτι τά παλαιά δέν εἶναι οὐσιώδη, καίρια, σωτήρια καί λυτρωτικά. Ἡ ἀγχώδης ἀναζήτηση τοῦ καινούργιου στή θεολογία εἶναι μία σκληρή περιπέτεια. Ὅ,τι τό καινούργιο ἐντυπωσιάζει, δέν σημαίνει ὅμως ὅτι εἶναι καί ἀποδεκτό. Παρουσιάζονται ὁρισμένοι νά αἰσθάνονται μειονεκτικά μπροστά στήν ἀρχαιότητα καί αὐστηρότητα τῆς Ἐκκλησίας μας. Αὐτή εἶναι ἡ Ἐκκλησία μας. Δέν θά δημιουργήσουμε μία πιό νέα, πιό ὡραία, πιό εὔκολη καί πιό εὐχάριστη. Ἀπό τήν Ἐκκλησία δέν παίρνουμε ὅ,τι μᾶς συμφέρει καί βολεύει, ἀλλά ἀκέραιη ὅλη τήν ἀλήθειά της. Ἡ χάρη τῆς Ἐκκλησίας μας παραμένει ἀκένωτη στήν ἀκρίβειά της. Δέν πᾶμε ν᾽ἀκούσουμε στήν Ἐκκλησία κάτι πού μᾶς ἀρέσει, κάτι διαφορετικό, κάτι πού νά ἱκανοποιεῖ τό συναίσθημα.

Ἄν νομίζει κανείς ὅτι ἡ Ἐκκλησία μέ τό νά μιλᾶ γιά ὑπακοή, ταπείνωση καί ἀλήθεια εἶναι σκοταδιστική λαθεύει ἀνεπανόρθωτα. Ἄν πάλι νομίζει ὅτι αὐτός ἤ αὐτή θά διορθώσει, μεταποιήσει καί σώσει τήν Ἐκκλησία, πλανᾶται πλάνη οἰκτρά. Ἡ Ἐκκλησία ἔπαθε πολλά ἀπό ἐπίδοξους σωτῆρες της. Tό μνημόσυνό τους ἀφανίσθηκε. Ἡ Ἐκκλησία πορεύεται. Κανείς δέν ἀντιλέγει γιά ἕνα καλύτερο πλησίασμα τοῦ διψασμένου καί ἀγωνιῶντος κόσμου. Αὐτό ὅμως δέν θά γίνει μέ ἐκπτώσεις, διορθώσεις καί μεταφράσεις, ἀλλά μέ ὑπομονετική κι ἐπιμελῆ μαθητεία στήν ἁγιοπατερική σοφία.

Tό πρόβλημα τῶν γυναικῶν σήμερα εἶναι γιατί ἡ Θεοτόκος δέν λέγεται Μαρία καί γιατί ὁ “ἄρτος” δέν λέγεται “ψωμί” καί ὁ “οἶνος” “κρασί”; Νά γίνουν σεμινάρια γιά ὑγιῆ ἐπιστροφή στήν ὀρθόδοξη παράδοση, στήν ἁγνή εὐσέβεια, τήν ἁγία εὐλάβεια, τήν ταπεινή προσευχή, τήν καθαρή ἐξομολόγηση, τήν ἑρμηνεία καί ὄχι τήν πρόχειρη μετάφραση τῶν ἱερῶν κειμένων. Λίγος σεβασμός, μεγαλύτερη προσοχή καί θεῖος φόβος εἶναι ἀπαραίτητα στήν προσέγγιση τόσο σοβαρῶν θεμάτων.