Αναζητώντας τη λευκή τρούφα

Παγκόσμια συνάντηση των μανιταρόφιλων στα δάση των Φιλιππαίων Γρεβενών

Αρχισε για λόγους επιβίωσης, συνεχίστηκε ως... σπορ για φυσιολάτρες και πλέον έχει εξελιχθεί σε τρόπο ζωής.
Χιλιάδες συλλέκτες μανιταριών από δεκάδες χώρες ετοιμάζονται να συρρεύσουν με τα καλάθια τους το Σαββατοκύριακο στα πυκνά δρυοδάση των Φιλιππαίων Γρεβενών, συμμετέχοντας στη φετινή 8η Γιορτή Μανιταριού.
Oι διοργανωτές του Συλλόγου Μανιταρόφιλων Δυτικής Μακεδονίας υπολογίζουν ότι οι επισκέπτες θα ξεπεράσουν τους 15.000 καθ΄ όλη τη διάρκεια του τριημέρου, 20-22 Αυγούστου. Ηδη, μάλιστα, αρκετοί κυνηγοί των «παιδιών της βροχής», όπως αποκαλούνται τα μανιτάρια, έχουν κατασκηνώσει στο πυκνό δάσος, σε υψόμετρο 1.400, που θα είναι και φέτος το επίκεντρο της συνάντησης.

«Περιμένουμε φανατικούς λάτρεις των μανιταριών από δεκάδες χώρες, από την Κεντρική Ευρώπη, τη Σκανδιναβία, την Τουρκία, την Κύπρο, έλληνες μετανάστες από την Αυστραλία και την Αμερική, και βέβαια μανιταρόφιλους από κάθε γωνιά της χώρας μας», λέει στα «ΝΕΑ» ο δάσκαλος και ιδρυτικό μέλος του συλλόγου Γιώργος Κωνσταντινίδης, ο οποίος επί 20 και πλέον χρόνια μελετά τα μανιτάρια, έχει ταυτοποιήσει εκατοντάδες είδη αμανιτών, ενώ έχει συγγράψει έξι βιβλία.

«Η ιδέα να συναντηθούμε και να τα πούμε από κοντά με μανιταρόφιλους απ΄ όλη την Ελλάδα γεννήθηκε πριν από οχτώ χρόνια. Τότε διοργανώσαμε την πρώτη- έστω και άτυπη - πανελλήνια συνάντηση σε ταβέρνα των Γρεβενών. Η συμμετοχή ξεπέρασε κάθε προσδοκία, με αποτέλεσμα να μη χωράμε στο μαγαζί. Ετσι, αποφασίσαμε να την επαναλάβουμε το ίδιο καλοκαίρι σε ανοιχτό χώρο και η επιτυχία της εκδήλωσης μας έπεισε να την καθιερώσουμε», σημειώνει.

Από την ίδρυσή του ο Σύλλογος Μανιταρόφιλων άρχισε την καταγραφή της μυκητοχλωρίδας. «Ξεκινήσαμε με τα επίγεια μανιτάρια, ενώ συνεχίσαμε και με τα υπόγεια, για τα οποία υπήρχαν ελάχιστες καταγραφές και μάλιστα ψάχναμε σκάβοντας με τα χέρια. Οταν αποφασίσαμε να δούμε εάν υπάρχουν τρούφες, πήγαμε στην Ιταλία. Εκεί πήραμε αρκετές πληροφορίες για το είδος, ενώ ήμασταν οι πρώτοι που φέραμε ειδικά εκπαιδευμένο σκύλο για την αναζήτησή τους. Σε αυτό μας βοήθησε ένας φίλος από την Ξάνθη, ο οποίος μαζί με έναν εκπαιδευτή σκύλων από την Ιταλία μάς έδειξε πώς να ψάχνουμε», λέει στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος του συλλόγου Γιώργος Σέτκος.

Η πρώτη καταγραφή τρούφας ήταν το είδος εστίβουμ (καλοκαιρινή). Εκτοτε έχουν καταγραφεί συνολικά 26 από τα 32 με 35 αυτοφυή είδη που εκτιμάται ότι υπάρχουν στη χώρα. Σε αυτά, πάντως, που δεν έχουν εντοπιστεί ακόμα περιλαμβάνονται τα δύο πιο ακριβά και περιζήτητα είδη άσπρης και μαύρης τρούφας.

Η καλή ποιότητα της ελληνικής τρούφας, σε συνδυασμό με το χαμηλό κόστος επένδυσης και την καλή απόδοση, ώθησαν αρκετούς αγρότες να ασχοληθούν με την καλλιέργειά της. «Δυστυχώς, δεν υπάρχουν επιδοτούμενα προγράμματα, οπότε ο κόσμος ξεκίνησε με δική του πρωτοβουλία, αλλά και με δική μας παρότρυνση. Ακόμα δεν έχουμε βέβαια μαζική συμμετοχή, γιατί ο αγροτικός κόσμος είναι συντηρητικός και συνήθως θέλει άμεσο αποτέλεσμα, ενώ η τρούφα χρειάζεται έξι με δέκα χρόνια για να έχει απόδοση. Πιστεύω, όμως, ότι η καλλιέργεια τρούφας έχει μέλλον στην Ελλάδα», τονίζει ο κ. Σέτκος.


«Τρώμε μόνον όσα μανιτάρια γνωρίζουμε»

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ υπολογίζεται ότι υπάρχουν 5.000 έως 6.000 είδη μανιταριών, εκ των οποίων περίπου 90 καταγεγραμμένα υπόγεια. Μάλιστα, κάποια από αυτά είναι σπάνια, όπως η πλεκτάνια μελάστομη, που θεωρείται υπό εξαφάνιση και ευδοκιμεί στην Καστοριά, ενώ υπάρχουν είδη που στην Ευρώπη προστατεύονται με νόμο, όπως η μυριόστομα κολλιφόρμε, αλλά και πανάκριβα μανιτάρια, όπως οι μορχέλλες και οι τρούφες, οι τιμές των οποίων ξεπερνούν ακόμα και τα 1.000 ευρώ το κιλό. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι τα ελληνικά μανιτάρια, τόσο τα επίγεια όσο και τα υπόγεια, είναι εξαιρετικής ποιότητας. Θεωρούνται από τα καλύτερα στον κόσμο, από άποψη αρώματος, σφριγηλότητας, αλλά και ομορφιάς, γι΄ αυτό και είναι από τα πιο ακριβά. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του μανιταριού υγροφόρος, στο οποίο χημικές αναλύσεις αποκάλυψαν 99 αρωματικές ενώσεις, μεταξύ των οποίων γαρίφαλου και μέντας. Ανάλογα ήταν και τα αποτελέσματα ως προς την περιεκτικότητά τους σε ωφέλιμα και βλαβερά μέταλλα. Οπως αποδείχτηκε από χημικές αναλύσεις που έγιναν από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, τα ελληνικά μανιτάρια είναι πλούσια στα απαραίτητα για τον οργανισμό μέταλλα, ενώ έχουν πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων- δηλητήριο για την ανθρώπινη υγεία.

Από την ελληνική χλωρίδα, όμως, δεν λείπουν και τα δηλητηριώδη μανιτάρια. Μερικές δεκάδες ειδών είναι τοξικά, ενώ 10 με 15 μπορεί να προκαλέσουν και θάνατο, με το πλέον επικίνδυνο στην Ευρώπη να είναι ο αμανίτης ο φαλλοειδής. «Τα μανιτάρια που ευθύνονται για το 95% των θανάτων στην Ευρώπη έχουν τρία κοινά χαρακτηριστικά: έχουν λεπτά ελάσματα, στο επάνω μέρος του ποδιού τους κρέμεται σαν φουστίτσα ένα μεμβρανώδες δαχτυλίδι, ενώ η βάση του ποδιού τους δεν αναδύεται απευθείας από το έδαφος, αλλά μέσα από μία κυπελλόμορφη μεμβρανώδη θήκη. Σε κάθε περίπτωση το σωστό είναι να μην καταναλώνουμε άγρια μανιτάρια, εάν δεν τα γνωρίζουμε», τόνισε ο κ. Κωνσταντινίδης.


Ο παράδεισος των μανιταριών

Η ΔΥΤΙΚΗ Μακεδονία θεωρείται ο παράδεισος των μανιταριών στην Ελλάδα, ενώ τα Γρεβενά έχουν χαρακτηριστεί ως η πόλη των μανιταριών. Και όχι άδικα, αφού έχουν ταυτοποιηθεί περισσότερα από 1.450 διαφορετικά είδη, εκ των οποίων κάποια πολύ σπάνια. Η ποικιλία αυτή οφείλεται στο μοναδικό γεωγραφικό μείγμα που συνδυάζει η περιοχή, με το υψόμετρο να κυμαίνεται από τα 400 μέχρι τα αλπικών συνθηκών 2.600. Γι΄ αυτό και υπάρχουν όλων των ειδών τα βασικά δάση με καλά οικοσυστήματα, γεγονός που σε συνδυασμό με τις πολλές βροχοπτώσεις, ευνοεί την ανάπτυξη των μανιταριών, που έχουν συμβιωτική σχέση με τα δέντρα.

πηγή