Ο άγιος Φανούριος ο θαυματουργός-φανουρόπιττα

το εκκλησακι του αγίου Φανουρίου στη λιμνη Δόξας Φενεού Κορινθίας

Ο άγιος Φανούριος γιορτάζει αύριο.

Είναι ένας άγιος μάρτυρας που αποκαλύφθηκε τον 20ο αιώνα και είναι ταχύτατος εις αντίληψη.

Στην πατρική μου οικογένεια μάθαμε να τον ευλαβούμαστε από μικροί και τον είδαμε πολλές φορές βοηθός και συμπαραστάτη.

Ένα επιπλέον στοιχείο που κάνει αυτό τον άγιο πολύ αγαπητό, είναι η θρυλούμενη προτροπή του σε όσους τον ευλαβούνται να εύχονται για τη μάνα του, λέγοντας «Θεός σχωρές τη μάνα του αγίου Φανουρίου» κι εκείνος θα τους ανταποδίδει την ευλάβεια και τη προσευχή για την ανάπαυση της μητέρας του.

«Εις τους καθ' ημάς χρόνους, όσοι επικαλούνται τον Άγιον Φανούριον, οφείλουν να λέγουν: «Θεός σχωρέσ' την μητέρα του Αγίου Φανουρίου! Θεός σχωρέσ' την!» Η σύμπτωσις μαρτυρεί απλώς πόσον κοινή είναι η προς την μητέρα φιλοστοργία, και εις τους Αγίους και εις τα τέρατα.» γράφεο ο κυρ Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης.
.

Ένας άγιος μάρτυρας, με μεγάλη παρρησία στον Θεό, ζητά από τους επί της γής χριστιανούς να εύχονται για την μητέρα του....Πόση στοργή και πόση ταπείνωση , αλλά και τι αίσθηση της ενότητας στρατευομένης και θριαμβεύουσας Εκκλησίας !

Έβαλα και τη συνταγή για τη φανουρόπιττα,μαζί με την φωτογραφία τού παρεκκλησιού του στη λίμνη Φενεού και κάποια χαριτωμένα λαογραφικά παραλειπόμενα όπως τα αλίευσα στο διαδίκτυο.

Ας είναι βοήθεια σε όλους τους δυσκολεμένους ο καλός μας άγιος κι ας φανερώνει το θέλημα του Θεού στις ζωές μας.

Ε,κι ας πούμε ενα «Θεός σχωρές τη μανουλα του » καθώς θα γευόμαστε το γλυκό κομμάτι της φανουρόπιτας που θα μοιραστεί σήμερα κι αύριο στις εκκλησιές μας.

ΦΑΝΟΥΡΟΠΙΤΑ

Το έθιμο που συνδέεται με τον Άγιο αυτό, η Φανουρόπιτα, ήταν για μένα η γέφυρα του πολιτισμού που μου επέτρεπε τα τρεχαλητά ανάμεσα στις γλώσσες, τις θρησκείες, τις παραδόσεις. Τρεχαλητά βέβαια γιατί η γιαγιά μου που είχε μάθει να φτιάχνει τη Φανουρόπιτα από την κυρία Κορνηλία στη Θεσσαλονίκη πριν από τον πόλεμο και που πίστευε στον 'Αγιο Φανούριο κι ας ήταν Εβραία, με έστελνε μικρό να μοιράσω την πίτα στις φίλες και τις γειτόνισσες τρέχοντας αφού έφτυνε πρώτα κάτω: " Πρόσεξε ξεμυαλισμένο, θα πας τη Φανουρόπιτα τρέχοντας και θα γυρίσεις πίσω πάλι τρέχοντας, πριν να στεγνώσει καν το σάλιο μου αλλιώς θα έχει τιμωρία!!".

Έτσι λοιπόν, έπαιρνα και εγώ τη Φανουρόπιτα στα χέρια και έτρεχα στους δρόμους της Ιερουσαλήμ να τη μοιράσω στις multi-culti φίλες της γιαγιάς μου, εβραίες, μουσουλμάνες και κάτι τσιγγάνες αγνώστου για μένα θρησκεύματος. Φυσικά οι πίτες δεν ήταν διαβασμένες αλλά αυτά για τη γιαγιά μου ήταν λεπτομέρειες και δεν μου φαινόταν πως αυτό το υπολόγιζε κανείς. Ίσως φταίει που ήμουν μικρός κι αν υπήρχαν αντιρρήσεις δεν το θυμάμαι ή ο κόσμος δεν θα'χε τρελλαθεί τόσο πολύ όσο σήμερα ...;

Βέβαια, η γιαγιά μου έλεγε πως "στις μεγάλες ανάγκες", οι μουσουλμάνες και οι εβραίες της γειτονιάς της Θεσσαλονίκης ζήταγαν από την κυρία Κορνηλία να ψησει μια φανουρόπιτα και να την πάει στην Εκκλησία να τη διαβάσει κιόλας γιατί όπως και να το κάνουμε, "ο επίσημος αντιπρόσωπος" είναι αλλιώς.

Ο Άγιος Φανούριος δεν έβρισκε μόνο τα χαμένα, γινόταν μια γέφυρα που ένωνε τους ανθρώπους και άμβλυνε τις διαφορές.

Πριν από κάποια χρόνια ταξίδευα πολύ και περνούσα μεγάλα χρονικά διαστηματα στο εξωτερικό. Τότε λοιπόν, δεν ξέρω πώς, μου είχε καρφωθεί η ιδέα ότι θα πάθαινα κάποιο ατύχημα που θα προκαλούσε απώλεια της μνήμης μου και θα ξεχνούσα ότι είχα γεννηθεί στη Μεσόγειο κι έτσι, δεν θα επέστρεφα ποτέ σε αυτή. Η σκέψη αυτή μου προξενούσε πανικό. Είχα βάλει λοιπον σ'ενα τσίγγινο κουτί, κάποια πράγματα που θα οδηγούσαν τα ίχνη μου πίσω. Ειλικρινά ντρέπομαι να απαριθμήσω "τα αντικείμενα της μνήμης", είναι πολύ μελό, όμως, είχα συμπεριλάβει σε αυτά τη συνταγή της Φανουρόπιτας γραμμένη στα εβραϊκά από το χέρι της γιαγιάς μου. Νομίζω πως αυτό τα λέει όλα.

Τη συνταγή αυτή, όπως έκανε πριν από μένα και η μακαρίτισσα η Κορνηλία στην πολυπολιτισμική, πολύχρωμη και ανθρώπινη προ-πολεμική Θεσσαλονίκη, τη διέδωσα συνειδητά στα πέρατα της γης. Όπου και να πήγα, έφτιαχνα τη Φανουρόπιτα και έλεγα την ιστορία της. Θυμάμαι τη συγκίνηση που προκλήθηκε όταν την πόσταρα στο φόρουμ των Σκεπτικιστών πριν απο μερικά χρόνια μαζί με την ιστορία και τη συνταγή της βασιλόπιττας και ακόμη και σήμερα παίρνω ε-μέηλ από αγνώστους από την Αμερική και την Αυστραλία που μου λένε ότι την έχουν συμπεριλάβει στις οικογενειακές τους συνήθειες, τη φτιάχνουν στους φίλους τους λέγοντας την ιστορία που τους διήγηθηκε" ένας τύπος από τη Μεσόγειο".

Το έχω σκεφτεί πολλές φορές και πλέον είμαι βέβαιος. " Σ'αυτή τη γη που την πατούμε κι όλοι μέσα της θα μπούμε", η μαγειρική και ο έρωτας παραμένουν οι πιο ανατρεπτικές, οι πιο επαναστατικές πράξεις.

*Φανουρόπιτα*

Συνταγή Κορνηλίας Πιτένη

Η παράδοση λέει ( δεν ξέρω ποια παράδοση, ό,τι μου είπαν λέω) ότι τα υλικά αυτά, μπαίνουν με τη συγκεκριμένη αυτή σειρά και ανακατεύονται σε μια λεκάνη και καθώς φτιάχνουμε την πίτα " μελετούμε" αυτό που θα ζητήσουμε από τον Άγιο Φανούριο.

1 1/2 φλυτζάνι καρύδια

3/4 φλυτζανιού σταφίδες

1/2φλυτζάνι ζάχαρη

2 κουταλιές κανέλλα

1/2 κουταλάκι γαρύφαλλο

4 κουταλιές ξύσμα πορτοκαλιού

1 κουταλάκι σόδα κοφτό

1 1/2 κουταλάκι Baking powder

1/2 φλυτζάνι πορτοκαλι

3/4 φλυτζανιού ηλιέλαιο

Αλεύρι όσο πάρει ( λίγο λιγότερο από 1 πακέτο farin up)

Ανακατεύουμε καλά όλα τα υλικά σε μια λεκάνη, μεταφέρουμε τη ζύμη σ'ενα μικρό ταψί, ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο, στους 180C για 45 τουλάχιστον λεπτά.

Η ευχή για τη φανουρόπιττα και μια ακόμα συνταγή

Kύριε Ιησού Χριστέ ο Θεός ημών,ο θαυμαστός εν τοις αγίοις σου, ο εισακούων τας δεήσεις και εκπληρών τα προς το συμφέρον αιτήματα ημών, ευλόγησον τον άρτον τούτον, τον υπό τού δούλου σου (δείνος ή των δούλων σου τούτων ) προπαρασκευασθέντα και νυν προσφερόμενον εις ευχαριστίαν και δοξολογίαν ανθ΄ών παρά σου τη μεσιτεία τού αγίου και ενδόξου μάρτυρος σου Φανουρίου του νεοφανούς και θαυματουργού, απήλαυσαν και εις μνημόσυνον των ευσεβώς τελειωθέντων και τούτους μεν ανάπαυσον εν τη βασιλεία σου, ημάς δε πάντας εν υγεία διατήρησον , ποιούντας εν ειρήνη το θέλημα σου και την ευχαριστίαν επί πάσι τοις δωρήμασι σου αναφέροντας.

Ειρήνευσον την ζωήν ημών , παράσχου ημίν τα προς σωτηρίαν αιήματα , δωρούμενος ημίν τα επίγεια και ουράνια αγαθά σου, πρεσβείαις της Υπεραγίας δεσποίνης ημών Θεοτόκου , του αγίου και ενδόξου μάρτυρος Φανουρίου και πάντων των αγίων σου.

Ευχολόγιο Α΄εκδ.Ι.Μ.Σίμωνος Πέτρας (διαβάζεται υπό ιερέως)

Άγιον Όρος 2001 σελ 238

Υλικά

1 φλυτζανι λαδι

1/2 νερό

2 ζάχαρη

1/2 χυμό πορτοκαλιού

1/2 κιλό αλεύρι

1/2 φλυτζανάκι κονιάκ

1/2 φλυτζάνι σταφίδες (αλευρωμένες)

1/2 φλυτζάνι καρύδια (χοντροκοπανισμένα)

Χτυπάμε το μίξερ το λάδι με τη ζάχαρη.Προσθέτουμε το κονιάκ, το χυμό πορτοκαλιού, το νερό και την κανέλλα

Ρίχνουμε σιγά-σιγά όλο το αλεύρι και σταματάμε το μίξερ.Προσθέτουμε το ξύσαμ τις σταφίδες και τα καρύδια.Αανακατεύουμε καλά με κουτάλι.Αδειάζουμε το μίγμα σε λαδωμένο ταψί και ψήνουμε στους 160 C για 1 ώρα περίπου.

από το βιβλίο Τα μήλα του μάγειρα , εκδ.Ίνδικτος.