Το νησί αποτελείται από δύο χερσονήσους, που συνδέονται μεταξύ τους με τον ισθμό του Αετού. Έχει συνολική έκταση 92,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα και ακτογραμμή μήκους 72 χιλιομέτρων και είναι το δεύτερο μικρότερο από τα Επτάνησα, μετά τους Παξούς. Η Ιθάκη κατοικείται εδώ και 6.000 χρόνια και από τότε δεν έχει ερημωθεί ποτέ. Γνώρισε σημαντική ακμή κατά τη Μυκηναϊκή Περίοδο (1500-1100 π.Χ.), όταν και ήταν έδρα του Κράτους των Κεφαλλήνων, με σημαντικότερο από τους βασιλείς τον πολυθρύλητο Οδυσσέα.
Στους αιώνες της Δωρικής Περιόδου, αρχίζει η παρακμή της, η οποία συνεχίζεται μέχρι και το 180 π.Χ.. Το νησί γνωρίζει διάφορους κυρίαρχους και παραμένει εξαρτημένη, τόσο κατά τη Ρωμαϊκή και τη Βυζαντινή περίοδο, όσο και στον Μεσαίωνα (μέχρι το 1479). Οι πειρατικές επιδρομές είναι η κυριότερη αιτία μείωσης του πληθυσμού και των αγροτικών καλλιεργειών. Από το 1479 έως το 1503 έρχονται τα χρόνια της Τουρκικής κυριαρχίας, την οποία διαδέχεται η μακρόχρονη Ενετική κυριαρχία (1504 - 1797), που επηρέασε σημαντικά την οικονομική και πολιτιστική εξέλιξη του νησιού.
Με την επικράτηση της Γαλλικής Επανάστασης, το νησί περιέρχεται στους Γάλλους και στη συνέχεια στους Ρώσους και τους Τούρκους. Η Γαλλική κυριαρχία επανέρχεται το 1807, αλλά για, μόλις, δύο χρόνια, αφού οι Εγγλέζοι παίρνουν τα ηνία, έως και το 1864, όταν η Ιθάκη προσαρτάται στην Ελλάδα, μαζί με τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα.
Γνωρίστε την Ιθάκη βήμα προς βήμα
Το Βαθύ είναι η πρωτεύουσα της Ιθάκης και, πιθανότατα, η αφετηρία μιας διαδρομής, μέσω της οποίας μπορείτε να γνωρίσετε όλα τα αξιοπρόσεκτα και μνημειώδη του νησιού. Πρόκειται για έναν γραφικότατο οικισμό, με ιδιαίτερο επτανησιακό χρώμα, που έτσι κι αλλιώς, θα κεντρίσει το ενδιαφέρον σας. Περπατήστε στα δρομάκια και προσέξτε τα σπίτια με τα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά στοιχεία, που είναι σκορπισμένα σε διάφορα σημεία της πόλης. Για να έρθετε κοντά στην πολυτάραχη Ιστορία του νησιού, μπείτε στο Αρχαιολογικό Μουσείο, που φιλοξενεί αξιόλογα ευρήματα από τις ανασκαφές που έχουν γίνει εδώ. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν μια σειρά αγγείων της γεωμετρικής περιόδου, τα Ιθακήσια, καθώς και η συλλογή μικροαντικειμένων που κατατέθηκαν από τους πιστούς στο τέμενος του Απόλλωνα. Προσέξτε, επίσης, τη μικρή χάλκινη προτομή του Οδυσσέα. Μπορείτε να επισκεφτείτε, ακόμη, το Ναυτικό-Λαογραφικό μουσείο, που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και διαθέτει μεγάλη και αξιόλογη συλλογή από κειμήλια της ναυτοσύνης των Ιθακησίων, πίνακες καραβιών, ναυτικά όργανα, στολές, έγγραφα, αλλά και χάλκινα, μπρούτζινα και κεραμικά σκεύη οικιακής χρήσης, κοσμήματα, παλαιά εργαλεία, παραδοσιακές φορεσιές κ.α. Μάθετε, επίσης, ότι στην πόλη υπάρχει αξιόλογη βιβλιοθήκη, με 10 χιλιάδες τόμους διαφόρων βιβλίων, που στεγάζεται στο Μορφωτικό Κέντρο Ιθάκης. Δείτε και τη Μητρόπολη, με ένα πολύ παλιό ξυλόγλυπτο τέμπλο (1793) και παλιό κωδωνοστάσιο (1820).
Μην φύγετε από το Βαθύ, εάν δεν δείτε το Σπήλαιο των Νυμφών ή, αλλιώς, Μαρμαροσπηλιά. Έχει δύο εισόδους, μία για τους Θεούς και μία για τους θνητούς. Στην περιήγησή σας στους χώρους του θα θαυμάσετε τους υπέροχους σταλακτίτες στους οποίους, σύμφωνα με την παράδοση, έκρυψε ο Οδυσσέας τα δώρα του βασιλιά των Φαιάκων Αλκίνοου.
Μέσα στον κόλπο του βαθέως, υπάρχει το νησάκι Λαζαρέτο ή του Σωτήρα, από την ομώνυμη εκκλησία που είναι χτισμένη εκεί, από το 1668. Το Λαζαρέτο ήταν πολύ παλιό διώροφο κτίσμα, που έπαθε σημαντικές ζημιές με τους σεισμούς του 1953 και αργότερα κατεδαφίστηκε. Ήταν χτισμένο, κυρίως, με πέτρα από αρχαία ελληνικά ερείπια, στα οποία, μάλιστα, υπήρχαν επιγραφές.
Λαζαρέτο Μετά το Βαθύ, θα σας υποδεχτεί, τρία χιλιόμετρα νοτιότερα και τριακόσια μέτρα ψηλότερα, το Περαχώρι. Η πρώτη εικόνα είναι αυτή των όμορφων σπιτιών που σκαρφαλώνουν στην πλαγιά του Πεταλαίϊκου βουνού. Είναι ένα μικρό και όμορφο χωριό, στο οποίο βγαίνει το γνωστό περαχωρίτικο κρασί. Στις ταβέρνες του χωριού αντιλαμβάνεται κανείς το φιλόξενο πνεύμα των κατοίκων απολαμβάνοντας ταυτόχρονα τις γνήσιες χωριάτικες γεύσεις όπως η παραδοσιακή τσερέπα. Το καλοκαίρι γίνεται εδώ γιορτή Κρασιού και στη διάρκεια των εκδηλώσεων, θα σας δοθεί η ευκαιρία να πιείτε και να γλεντήσετε με την ψυχή σας. Αν θελήσετε να πάρετε μαζί σας μπουκάλια από το περίφημο κρασί και άλλα τοπικά προϊόντα, απευθυνθείτε στον Αγροτουριστικό Συνεταιρισμό του χωριού.
Ψηλότερα από τον σημερινό οικισμό, μπορείτε να επισκεφτείτε τα ερείπια της Παλαιοχώρας, τα μεσαιωνικά ερείπια και κάποιες εκκλησίες με θαυμάσιες βυζαντινές τοιχογραφίες. Από αυτές η Κοίμηση της Θεοτόκου και τα Εισόδια της Θεοτόκου έχουν χαρακτηριστεί ιστορικά διατηρητέα μνημεία. Σε απόσταση 3 χλμ νοτιοδυτικά από το χωριό και σε υψόμετρο 500 μ. υπάρχει το μοναστήρι των Ταξιαρχών, που ιδρύθηκε το 1645, αλλά σήμερα είναι ερειπωμένο.
Συνεχίζοντας την πορεία σας νοτιότερα, σε διαδρομές που θα γίνονται όλο και δυσκολότερες, θα φτάσετε στο οροπέδιο του Μαραθιά, εκεί όπου βρίσκεται η Ομηρική Αρέθουσα Κρήνη, καθώς και τα ερείπια, που πιθανολογείται ότι ήταν τα χοιροστάσια του Εύμαιου, του γνωστού βοσκού του Οδυσσέα. Ο Αφεντικός Λόγγος είναι είναι ένα πυκνό και όμορφο δάσος, δυτικά του Περαχωρίου, που ξεχωρίζει για το είδος Quercus Ilex – Αριά που φύεται εδώ και δίνει αυτή την εικόνα στους σχηματισμούς των δέντρων.
Επιστρέφοντας προς βόρεια Ιθάκη, στον Αετό, θα σταματήσετε για να δείτε τα ερείπια της αρχαίας πόλης "Αλαλκομενές" ή "Κάστρο του Οδυσσέα". Βρίσκεστε στο πιο στενό σημείο του νησιού, που ενώνει τη Νότια με τη Βόρεια Ιθάκη, 4 χιλιόμετρα από το Βαθύ. Στον μικρό οικισμό υπάρχουν ελάχιστα σπίτια, κατά μήκος της παραλίας. Το βουνό του Αετού έχει ύψος 380 μ. και φιλοξενεί τα “Κυκλώπεια Τείχη”.
Κιόνι Το βουνό Νήριτο είναι μια ακόμη, ομηρική τοποθεσία, με υψόμετρο 808 μέτρων και εδώ θα συναντήσετε το Μοναστήρι των Καθαρών, απ' όπου οι επισκέπτες του νησιού στέκονται για να φωτογραφίσουν το Βαθύ, εξαιτίας της μοναδικής θέας που προσφέρει η τοποθεσία. Το Μοναστήρι ιδρύθηκε στα τέλη του 17ου αιώνα, εξαιτίας της εικόνας του Γεννεσίου της Παναγίας που βρέθηκε στην περιοχή. Σύμφωνα με την παράδοση, χρειάστηκε να καθαριστεί ο τόπος από τα “κάθαρα” (τα ξερόκλαδα κατά την τοπική διάλεκτο) για να βρεθεί η θαυματουργή εικόνα. Σύμφωνα με άλλη άποψη, στο σημείο που είναι κτισμένη η εκκλησία των Καθαρών, υπήρχε πριν κάποιος ειδωλολατρικός ναός μάλλον της Θεάς Αθηνάς, που ονομαζόταν και “Καθαρά”, κατά την αρχαιότητα. Η Καθαριώτισσα είναι προστάτης και πολιούχος του νησιού και γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου κάθε χρόνο. Σήμερα στο Μοναστήρι μένει ένας ντόπιος μοναχός που παλεύει να συντηρήσει το μοναστήρι, που είχε πάθει μεγάλες ζημιές στους σεισμούς του 1953. Η θέα από το επιβλητικό καμπαναριό του προς το Νότιο τμήμα του νησιού και το Βαθύ είναι συγκλονιστική.
Για να φτάσετε στα Κάθαρα, έχετε ήδη επιλέξει τον δρόμο του βουνού για να συνεχίσετε προς τα βόρεια. Επομένως, ο επόμενος οικισμός που θα συναντήσετε θα είναι η Ανωγή. Πρόκειται για ένα όμορφο χωριό, με λιγοστούς, σήμερα, κατοίκους και έντονα τα ενετικά χαρακτηριστικά, που είναι χτιχμένο σε υψόμετρο 550 μέτρων. Από τα μνημεία που θα πρέπει να προσέξετε εδώ, είναι η Βυζαντινού ρυθμού εκκλησία της Παναγίας, κτισμένη τον 12ο αιώνα. Είναι ένας από τους μεγαλύτερους και αρχαιότερους ναούς των Βαλκανίων. Αξιοπρόσεκτες είναι οι καλοσυντηρημένες αγιογραφίες του, αλλά και το καμπαναριό του, χτίσμα του 1682. Στις 14 Αυγούστου παραμονή της Κοίμησης της Θεοτόκου, γίνεται εδώ παραδοσιακό λαϊκό πανηγύρι. Ψηλότερα από το σημερινό χωριό υπάρχουν ακόμα υπολείμματα του παλιού οικισμού και των παλιών φυλακών.
Στην περιοχή της Ανωγής βρίσκεται και ένα από τα πιο αξιοπερίεργα αξιοθέατα του νησιού. Πρόκειται για τεράστιους μονόλιθους, τα μενίρ, με σχήματα που μαρτυρούν ότι έχουν γίνει από ανθρώπινο χέρι. Μάλιστα, ο ντόπιοι τους έχουν δώσει ονόματα. Ο Αράκλης είναι ο σπουδαιότερος και πιο παράξενος, με ύψος 9 μέτρων, που κάθεται πάνω σε πλατύτερο βράχο. Αξιοπρόσεκτος είναι, επίσης, ο Καβαλάρης (εξαιτίας του σχήματός του, που μοιάζει με ιππέα). Τέλος, το δάσος της Ανωγής θα σας περιμένει για περίπατο, σε μια έκταση 50 περίπου στρεμμάτων πάνω στο βουνό Νήριτο. Εδώ, εκτός από θάμνους και πουρνάρια, θα ξεχωρίσετε τα φυτεμένα από το 1961 πανέμορφα κυπαρίσσια και πεύκα. Μερική αναδάσωση έγινε το 1990.
Πανηγύρι Ανωγής Αφήνοντας πίσω σας την Ανωγή, θα αρχίσετε να κατηφορίζετε με προορισμό τον Σταυρό, έναν οικισμό με ιδιαίτερη ανάπτυξη, που ουσιαστικά αποτελεί το εμπορικό κέντρο του νησιού. Στην κεντρική πλατεία, στο πάρκο, θα δείτε την προτομή του Οδυσσέα. Ακόμη, θα σταθείτε στην διατηρητέα, Ενετικής περιόδου, κατοικία Τζουγανάτου, αλλά και στον βυζαντινό ναό του Σωτήρα, που πανηγυρίζει κάθε χρόνο, στις 5 και 6 Αυγούστου. Επισκεφτείτε και τις εκκλησίες της Αγ.Βαρβάρας και της Ζωοδόχου Πηγής, για να δείτε από κοντά τα ξυλόγλυπτα τέμπλα τους. Βόρεια του χωριού, στο λόφο Πηλικάτα, τοποθετείται από κάποιους μελετητές η ομηρική πόλη του Οδυσσέα. Οι ανασκαφές που έχουν γίνε εδώ, έχουν αποκαλύψει ίχνη οικισμού της Νεολιθικής και Κορινθιακής περιόδου. Στο σημείο αυτό βρίσκεται και Αρχαιολογικό Μουσείο με αξιόλογα ευρήματα.
Επίνειο του Σταυρού είναι ο όρμος της Πόλης, στα νερά του οποίου κρύβεται βυθισμένος αρχαίος οικισμός. Στη βορινή πλευρά του οικισμού, υπάρχουν υπολείμματα της σπηλιάς του Λοΐζου όπου, κατά το παρελθόν, είχαν βρεθεί αντικείμενα των Μυκηναϊκων χρόνων. Ανάμεσα σ αυτά (που θα δείτε στο Μουσείο του Σταυρού) είναι και ένα πήλινο όστρακο από γυναικεία μάσκα, με χαραγμένη την περίφημη επιγραφή “ΕΥΧΕΙΝ ΟΔΥΣΣΕΙ”, που βρέθηκε στη σπηλιά του Λοΐζου.
Αν συνεχίσετε προς την ανατολική πλευρά της Ανωγής, ο δρόμος θα σας οδηγήσει στο Κιόνι, έναν από τους ομορφότερους παραδοσιακούς οικισμούς στο Ιόνιο. Χτίστηκε τον 16 αιώνα, ως επίνειο των γύρω ορεινών χωριών. Η περιοχή είναι από τις ωραιότερες του νησιού, με πολύ πράσινο και ηπιότητα στο τοπίο, ενώ το αμφιθεατρικό άπλωμα των σπιτιών διαμορφώνει έναν γραφικό κόλπο, με απόλυτη ισορροπία χρωμάτων και εικόνων. Ειδυλλιακές διαδρομές οδηγούν σε κοντινές παραλίες όπως του Μαυρωνά και των Πλακουτσών. Στον Μαυρωνά, δείτε ό,τι απέμεινε από το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου που έπεσε θύμα σεισμών. Στο ιερό της εκκλησίας του μοναστηριού, σώζεται αρχαίο κιονόκρανο. Στην κορυφή της Ράχης βρίσκεται η εκκλησία της Παναγίας της Ευαγγελίστριας με αξιόλογο τέμπλο. Τραβήξτε για την περιοχή Λότζια και δείτε τα ερείπια του σπιτιού που, σύμφωνα με την παράδοση, έμενε ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, πριν την επανάσταση. Στην είσοδο του κόλπου που είναι χτισμένο το Κιόνι, δεσπόζουν τρεις μισογκρεμισμένοι ανεμόμυλοι των αρχών του 20ού αιώνα. Το Κιόνι είναι από τις καλύτερες επιλογές για τη διαμονή σας στο νησί, αλλά και ένα καλό ορμητήριο για να επισκεφτείτε, με σκάφος, κοντινές παρθένες παραλίες. Στις 20 Ιουλίου, του Προφήτη Ηλία, γιορτάζει το μικρό εκκλησάκι του Άη Λια, στον κάβο με το όνομά του, σε απόσταση ενός μιλίου. Αν βρεθείτε εδώ, εκείνη τη νύχτα, πιθανότατα να το ξενυχτήσετε με μεζέδες, κρασί και χορό.
Δεξά - απέναντι το βουνό Νήριτος, όπου και το Μοναστήρι των Καθαρών Τρεις, ακόμη, οικισμοί υπάρχουν προς εξερεύνηση, στη βόρεια πλευρά του νησιού. Η Εξωγή, βορειοδυτικά, είναι χτισμένη σε υψόμετρο 350 μέτρων και είναι από τους παλιότερους οικισμούς του νησιού. Εδώ θα δείτε αρκετά όμορφα επτανησιακά σπίτια και θα θαυμάσετε την εντυπωσιακή θέα προς τα ανατολικά, τον Πλατρειθιά, τις Φρίκες, τις ακτές της Στερεάς Ελλάδας, τη Λευκάδα, το Μεγανήσι κλπ. Αξίζει τον κόπο να ανεβείτε λίγο ψηλότερα, στο Μοναστήρι της Παναγίας στα Περναράκια, που λειτουργούσε μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα. Στον περίβολό του θα δείτε τον τάφο του εθνομάρτυρα Ιακώβου Μαυροκεφάλου, γνωστού ως Παπά-Γιάννη, που εκτελέστηκε από τους Γερμανούς κατακτητές στη Βόνιτσα. Η τοποθεσία του μοναστηριού προσφέρει ακόμη καλύτερη θέα προς τη γύρω περιοχή. Στην περιοχή του Αγίου Αθανασίου θα συναντήσετε την τοποθεσία που πολλοί μελετητές ταυτίζουν με το ανάκτορο του Βασιλιά της Ιθάκης Οδυσσέα. Σημαντικά είναι τα ευρήματα από τις ανασκαφές που γίνονται εδώ και δίνουν όλο και περισσότερα στοιχεία για την ιστορία της περιοχής. Στην εκκλησία της Αγίας Μαρίνας, στην Εξωγή, γίνεται κάθε χρόνο, στις 17 Ιουλίου, ωραίο πανηγύρι. Στην περιοχή της Εξωγής, στην τοποθεσία Αργασταριές, υπάρχει και το μοναδικό αμιγές πευκοδάσος της Ιθάκης, σε σημείο δυσπρόσιτο, με μαγευτική θέα προς το Φισκάρδο της Κεφαλονιάς.
Από τον Σταυρό, η κεντρική διαδρομή, θα σας οδηγήσει στον Πλατρειθιά. Είναι ένα χωριό με αρκετά παραδοσιακά κτίσματα, σε περιοχή με έντονα τα αγροτοκαλλιεργητικά χαρακτηριστικά. Αν βρεθείτε στο χωριό τον Δεκαπενταύγουστο, θα πάρετε μέρος σε ένα πολύ ωραίο πανηγύρι. Στην περιοχή Μελάνυθρος, κοντά στο χωριό, υπάρχει αρχαίος οικισμός, με συνεχή ανασκαπτική δραστηριότητα. Σχετικά δύσβατη διαδρομή βορειοανατολικότερα θα σας οδηγήσει στο Ακρωτήρι του Αγίου Νικολάου, στην περιοχή Μάρμακας, που προτιμούν για πεζοπορία πολλοί λάτρεις των extreme δραστηριοτήτων.
Πολύ κοντά στον Πλατρειθιά βρίσκεται το χωριό Φρίκες, ένας αρκετά τουριστικός οικισμός, χτισμένος δίπλα στη θάλασσα, σε προφυλαγμένο από τους ανέμους κόλπο. Θεωρείται η τοποθεσία του ομηρικού λιμανιού του Ρείθρου. Ανάμεσα στα αξιοθέατα του χωριού είναι δύο καλά διατηρημένοι ανεμόμυλοι, που βρίσκονται στις δύο πλευρές του λιμανιού και τις νύχτες θα τους δείτε φωτισμένους. Το Ρείθρο αποτελεί ακόμη ένα λιμάνι πρόσβασης στην Ιθάκη, για όσους την προσεγγίζουν από Κεφαλονιά και Λευκάδα και αποτελεί εξίσου καλό ορμητήριο για όμορφες ερημικές παραλίες. Εάν βρεθείτε στο χωριό στις 30 Ιουνίου, μην χάσετε το πανηγύρι των Αγίων Αποστόλων, ακόμη μια ευκαιρία για ντόπιους και ξένους να πιουν και να χορέψουν. Τέλος, στον μικρό οικισμό Κολλιερή, δυτικά από τις Αφάλες, θα επισκεφτείτε το σπίτι του γιατρού Σπύρου Βρεττού, που στεγάζει το Λαογραφικό Μουσείο. Η Κολλιερή ήταν μεγάλο χωριό, που καταστράφηκε στους σεισμούς του 1953 και ξαναχτίστηκε στην περιοχή των Ταξιαρχών.
Ανεβαίνοντας βόρεια από τον δρόμο του βουνού, θα έχετε αφήσει δύο χωριά ανεξερεύνητα, από τα οποία περνά ο παραλιακός δρόμος. Πρόκειται για τον Άγιο Ιωάννη και τη Λευκή. Η Λευκή είναι χωριό ήσυχο, με αρκετά ενοικιαζόμενα δωμάτια και ωραία θέα προς το ηλιοβασίλεμα. Από εδώ θα επισκεφτείτε και τον μικρότερο οικισμό του Άη Γιάννη, χτισμένο στην παραλία του Άσπρου Γιαλού. Μέσα στον οικισμό υπάρχει μια ελιά με περίμετρο 18 μέτρα ρίζας που, σύμφωνα με τους ντόπιους είναι η ελιά του Οδυσσέα, προφανώς λόγω της ηλικίας της. Από τη Λεύκη υπάρχει, επίσης, δρόμος που θα σας πάει στην καταπράσινη περιοχή Κάβος, με επίσης πανέμορφη θέα προς το ηλιοβασίλεμα και την Κεφαλονιά.
Που θα κολυμπήσετε στην Ιθάκη
Γιδάκι Τα νερά της Ιθάκης είναι πεντακάθαρα, οι ακτές της, κυρίως βραχώδεις, αλλά υπάρχουν παραλίες που θα αποζημιώσουν τον επισκέπτη. Οι βιαστικοί κολυμπούν, στην αρχή, στην παραλία Λούτσα, στο Βαθύ, αλλά και στα κοντινά Δεξά. Σε απόσταση τριών χιλιομέτρων από το Βαθύ, θα ανακαλύψετε τον Σκίνο, ενώ, υπάρχει, ακόμη, ο Αετός, στον ομώνυμο κόλπο, οι παραλίες του Κάτω Φιλιατρού και του Σαρακήνικου, ανατολικά της πρωτεύουσας. Επίσης, στα νοτιοανατολικά, η παραλία που βρίσκεται στην Αρεθούσα Πηγή και δυτικά ο Πίσω Αετός.
Ακολουθώντας τη διαδρομή προς βόρεια, θα δείτε, διαδοχικά τον Άσπρο Γιαλό (στην περιοχή του Άη Γιάννη), τη Λευκή, τον κόλπο της Πόλης και τις παραλίες που βρίσκονται κοντά στο Κιόνι. Βόρεια της παραλίας Φιλιατρό, βρίσκεται μία από τις ωραιότερες παραλίες του Ιονίου, το Γιδάκι, φημισμένο σε όλο τον κόσμο για την ομορφιά και τα καθαρά νερά του. Τις επιλογές σας συμπληρώνουν ο Πλατύς Άμμος, πανέμορφη αμμουδιά, με πρόσβαση μόνο από τη θάλασσα, και η βοτσαλωτή παραλία στις Αφάλες. Μια σειρά από άλλες ερημικές και όμορφες παραλίες στο νησί της Ιθάκης, θα γνωρίσετε νοικιάζοντας ένα σκάφος, αφού η πρόσβαση σε αυτές γίνεται μόνο από τη θάλασσα ή με αρκετό περπάτημα.
1 σχόλιο:
Ομορφη περιήγηση
Καλημέρα
Δημοσίευση σχολίου