1. Μεσαρά: Η γιαγιά και το εγγονάκι της στο γαϊδούρι με φόντο το χαρακτηριστικό σύννεφο που σχηματίζει ο βοριάς στον Ψηλορείτη
2. Ακουαρέλα της Κνωσού (Νότια Προπύλαια και Πίθοι), ένας από τους δεκάδες πίνακες που πήρε μαζί του ο Σβαρτς φεύγοντας από την Κρήτη για τη Γερμανία
3. Ο καλός στρατιώτης Ρούντο Σβαρτς με τη στολή, τον αετό της Βέρμαχτ και το πηλήκιο σε αυτοπροσωπογραφία του το 1940
Βρέθηκε στην Ελλάδα στη δίνη ενός ζοφερού πολέμου. Αυτός ο στρατιώτης της Βέρμαχτ φόρεσε τη στολή, τον αετό και το πηλήκιο, αλλά το όπλο του δεν εκπυρσοκρότησε ποτέ. Ο Γερμανός Ρούντο Σβαρτς προτίμησε να αφήσει το πινέλο, το μολύβι και το πενάκι του να «μιλήσουν». Στο διάστημα του περίπου ενάμισι έτους που παρέμεινε στην Κρήτη λειτούργησε μόνο ως καλλιτέχνης.
Σχεδιάζοντας, φωτογραφίζοντας και ζωγραφίζοντας χωρίς να παίρνει ανάσα, ο Ρούντο Σβαρτς μάς άφησε πολύτιμες μαρτυρίες για έναν τόπο που τον σαγήνευσε και ελάχιστες πληροφορίες για έναν πόλεμο τον οποίο ο ίδιος αποστράφηκε. Υστερα από συνεννόηση με τους γιους του καλλιτέχνη, το φωτογραφικό αρχείο, το κρητικό ημερολόγιο και έργα του Σβαρτς που ανακαλούν την παράδοση των περιηγητών των προηγούμενων αιώνων επέστρεψαν στον τόπο που τα ενέπνευσε. Η έκθεση «Ρούντο Σβαρτς, Κρήτη 1943. Ενας ζωγράφος με τη στολή της Βέρμαχτ» εγκαινιάστηκε την Τετάρτη 12 Μαΐου στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης και θα διαρκέσει ως τις αρχές Νοεμβρίου.
«13 Φεβρουαρίου 1944. Σήμερα είναι Κυριακή πρωί.Ο ήλιος λάμπει και με δελεάζει για οδοιπορικόκαι έτσι αρπάζω το μπλοκ ζωγραφικής μου και περπατώ στα Μάλια και στον χώρο ανασκαφής του τότε μινωικού πολιτισμού». Οταν ο χαμηλόβαθμος στρατιωτικός της Βέρμαχτ φθάνει, στα τέλη Ιανουαρίου του 1943, στην Κρήτη, η γερμανική κατοχή στο νησί μετρά ήδη ενάμιση χρόνο. Το Ηράκλειο είναι σωρός ερειπίων, ενώ το Τυμπάκι έχει ισοπεδωθεί για τις ανάγκες του γερμανικού αεροδρομίου.
Το καλοκαίρι του 1943 στην παλιά πόλη του Ηρακλείου δεν επιτρέπεται η κυκλοφορία. Ο 37χρονος Γερμανός προσγειώνεται σε έναν τόπο που δοκιμάζεται με τον χειρότερο τρόπο. Ο ίδιος ωστόσο δεν δείχνει να είναι άνθρωπος του πολέμου. Μοιάζει να θέλει να απομακρυνθεί από τη ζοφερή πραγματικότητα. Και βρίσκει τον ιδανικό τρόπο να ξεφύγει: στρέφοντας το βλέμμα του στο φυσικό κάλλος και στο αρχαϊκό παρελθόν του τόπου. Τη διάθεσή του ενισχύει η ματαιοδοξία των ανωτέρων του. Εκτιμώντας το ταλέντο του ως πορτρετίστα, συνταγματάρχες και αξιωματικοί τού ζητούν να τους απαθανατίσει και τον στέλνουν ο ένας στον άλλον. Του δίνεται έτσι η δυνατότητα να εξερευνήσει, να αγαπήσει και να απαθανατίσει με τα πινέλα και τον φωτογραφικό φακό του την Κρήτη.
Ο Ρούντο Σβαρτς έμεινε στη Μεγαλόνησο από τον Ιανουάριο του 1943 ως τον Ιούνιο του 1944 που επέστρεψε στη Γερμανία. Αργότερα τον συναντάμε αιχμάλωτο πολέμου στην πόλη Ούζιτσε στη Γιουγκοσλαβία, ενώ μετά την αιχμαλωσία επέστρεψε στο Βαϊνχάιμ, όπου εξακολούθησε να εργάζεται ως ζωγράφος. Εκθέσεις παρουσίασε σε διάφορες πόλεις της Γερμανίας. Πέθανε το 1982 σε ηλικία 76 ετών.
Τον Οκτώβριο του 2008 η Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών έγινε αποδέκτης μιας γενναιόδωρης παραχώρησης. Οι δύο γιοι του γερμανού ζωγράφου Ρούντο Σβαρτς δώρισαν στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης ένα τμήμα του αρχείου και των έργων του πατέρα τους.
Το κρητικό Αρχείο Ρούντο Σβαρτς περιλαμβάνει 18 ελαιογραφίες και πορτρέτα με μολύβι ή κάρβουνο, ένα φωτογραφικό άλμπουμ με περίπου 460 φωτογραφίες και ένα ημερολόγιο 388 σελίδων στο οποίο καταγράφεται η περιήγησή του κυρίως στον Νομό Ηρακλείου και στο βορειοδυτικό τμήμα του Νομού Λασιθίου με ένθετα λεπτομερή σχέδια.
Την έκθεση επιμελήθηκαν η Κλαίρη Μιτσοτάκη, μέλος του ΔΣ της ΕΚΙΜ, η Εύα Γραμματικάκη, διευθύντρια του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης, και ο Κωστής Μαμαλάκης, επιμελητής του Μουσείου. ΠΟΥ ΚΑΙ ΠΟΤΕ
η Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, Οίκος Α. & Μ. Καλοκαιρινού, Σοφοκλή Βενιζέλου 27 και Λυσιμάχου Καλοκαιρινού 7, Ηράκλειο, Κρήτη, τηλ. 2810 283219,
288708.
Περισσότερες πληροφορίες στο www.historical-museum.gr. «Ζωγραφίζοντας θέλησε να ξεφύγει από τον πόλεμο»
Μεσαρά, Μαλεβίζι, Ηράκλειο, Πεδιάδα, Δυτικό Λασίθι. Οδοιπορώντας την Κρήτη ο Σβαρτς αποτύπωσε και κατέγραψε εικόνες με ενδιαφέρον ερασιτέχνη αρχαιολόγου, λαογράφου και φυσιοδίφη. «Ηταν ένας άνθρωπος που δεν πολέμησε. Δεν ήταν καθεστωτικός,δεν ήταν ναζί» μας λέει ο πρόεδρος του ΔΣ του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης (και πρόεδρος της Εταιρείας Κρητικών Ιστορικών Μελετών, στο οποίο υπάγεται) κ. Αλέξης Καλοκαιρινός. «Βρέθηκε στον ζόφο ενός πολέμου από τον οποίο προσπάθησε να ξεφύγει με αυτόν τον τρόπο. Οι αναφορές του στον πόλεμο που μαίνεται είναι τόσο υπαινικτικές και τόσο λίγες ώστε ο επισκέπτης της έκθεσης να αναρωτηθεί:Πώς βρέθηκε στη δίνη αυτού του πολέμου και δεν κατάλαβε τίποτε;Η απάντηση νομίζω πως είναι ότι επειδή ακριβώς δεν συμμετείχε με τη φυσική του υπόστασηεπέλεξε να ξεφύγει με τη ζωγραφική».
πηγή:Βήμα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου